‘We moeten groot durven denken’
Met twee à drie grote ai-evenementen per week en duizend bezoekers in veertien dagen heeft het AI House Amsterdam een vliegende start gemaakt. Het initiatief van tech-investeerder Prosus op de Zuidas dient uit te groeien tot dé innovatiehub voor ai-toptalent in Nederland. Net als in Silicon Valley, waar dagelijks vijf hackathons plaatsgrijpen, moet het hier bruisen van activiteiten.
Met AI House Amsterdam hoopt Prosus een centrale rol te spelen binnen een netwerk van startups, topuniversiteiten en techbedrijven in Amsterdam. Het huis heeft een open karakter; iedereen die kennis op gebied van ai in een bredere community wil delen, is welkom. Het is dus beslist niet nodig om een zakelijke relatie met Prosus te onderhouden. Ook de samenwerking met andere ai-hubs, zoals die van Techleap, wordt niet geschuwd.
Enthousiast over het open karakter van het AI House is Max van Riel, medeoprichter van Struck.eu, een startup die het met ai gemakkelijker maakt om aan bouwregels te voldoen. ‘We moeten als Nederland groot durven denken.’ Het spreekt hem aan dat Prosus zo min mogelijk barrières opwerpt. ‘Gaaf zoals vanuit Amsterdam zo een heel ecosysteem wordt opgezet.’
Hoofdkwartier
De van oorsprong Zuid-Afrikaanse investeerder Prosus (belangen in bedrijven zoals Tencent, OLX en Just Eat Takeaway), met in Amsterdam zijn hoofdkwartier en aan het Damrak een beursnotering, denkt dat het AI House Amsterdam als een magneet kan werken. Of zoals ceo Fabricio Bloisi het afgelopen donderdag tijdens de officiële opening verwoordde: ‘Mijn droom is om dagelijks 250 mensen te ontvangen.’ En als de voortekenen niet bedriegen, wordt dat aantal gemakkelijk gehaald. Nog voor de officiële opening zat het ai-huis elke dag vol. Volgens Bloisi is een uitbreiding nu al gewenst. ‘We hebben ruimte nodig voor duizend personen.’
Kennisdeling is de sleutel tot snelle vooruitgang op ai-gebied. Als grote, in Amsterdam gevestigde, techbedrijven als Booking.com en Adyen hun ervaringen uitwisselen, kan het snel gaan met de implementatie van ai. Cruciaal is dat je snel van elkaar kunt leren. Ook korte bedrijfskundige masteropleidingen voor ceo’s staan op het programma. Het is zaak om snel een groot ai-ecosysteem in Amsterdam te bouwen, waar ook universiteiten, overheden, mkb-bedrijven, starters en (zorg)instellingen zoals ziekenhuizen deel van uitmaken.
Volgens Bloisi, voormalig ceo van Latijns-Amerika’s grootste maaltijd-bezorgsysteem IFood, heeft Nederland alles in huis om het tot koploper in ai te schoppen. Zo is ons land goed voor acht procent van het ai-talent in Europa (terwijl ons land 2,4 procent van de Europese bevolking vormt).
Iets meer dan een derde van dat ai-talent bevindt zich in Amsterdam en met zo’n zevenduizend professionals staat de hoofdstad op de vijfde plek van ai-centra in Europa. Aldus blijkt uit het rapport ‘State of AI in The Netherlands’.
Amsterdam
In een gesprek over hoe ai‑innovatie in Nederland en daarbuiten te versnellen, stellen Michiel Boots (directeur-generaal ministerie van Economische Zaken), Douwe Kiela (medeoprichter en ceo Contextual AI uit Silicon Valley) en Kirill Skrygan (ceo JetBrains) vast dat de afwezigheid in Amsterdam van een softwarebedrijf met een omzet van meer dan drie miljard dollar een gemis is. Zo’n gigant kan de boel aanzwengelen. Prosus-topman Fabricio Bloisi: ‘We moeten hier winnaars creëren.’ Jetbrains, maker van ai-tools, komt nog het verst met een omzet van een miljard, maar is toch nog een maatje te klein. Een ecosysteem komt pas in beweging als een echte ai-gigant in de hoofdstad neerstrijkt.
Toekomstige welvaart hangt sterk af van ons vermogen om technologisch vooraan te blijven
Ook minister Vincent Karremans (Economische Zaken) spreekt die wens uit. Zijn hoogste ambtenaar verantwoordelijk voor economie en digitalisering, Michiel Boots, merkt op dat zo’n grote speler de ai‑innovatie in Nederland en daarbuiten enorm kan versnellen. En snelheid is absolute noodzaak, zo is de hoofdconclusie uit twee panels met een handvol ceo’s van ai-bedrijven.
Verbeelding
Een tweede conclusie is dat Amsterdam het voortouw moet nemen tot ai-projecten die in de techwereld sterk tot de verbeelding spreken. De knapste koppen werken graag aan baanbrekende ontwikkelingen die straks het verschil gaan maken. In dit verband wordt weleens gesproken van ‘moonshots’, extreem ambitieuze doelen die bijna onmogelijk lijken maar een enorme impact kunnen hebben.
Uiteraard komt ook de vraag aan de orde wat de Nederlandse overheid hierin kan betekenen. Boots wijst erop dat de regering inmiddels vijftig actieplannen voor ai heeft ontwikkeld. Maar tegelijk tekent hij aan dat de overheid van huis uit conservatief is en gericht op het behouden van de status quo. Nogal eens wordt vergeten dat toekomstige welvaart sterk afhangt van ons vermogen om technologisch vooraan te blijven. Ai kan bijdragen tot lagere inflatie, meer woningbouw en betere gezondheidszorg.
Amsterdam staat er bij jonge, snel groeiende techbedrijven goed op
Boots: ‘Ai krijgt wel aandacht in Den Haag, maar niet in brede kring. Bovendien ontbreekt het gevoel van urgentie. Te weinig wordt beseft dat de ontwikkelingen snel gaan en stilstand achteruitgang betekent. Iedereen is geobsedeerd door de wens om de kwaliteit van het leven te verbeteren, maar trekt onvoldoende een verband met de technologische veranderingen in de wereld. Vooral de impact van ai op onze welvaart wordt onderschat. Het onderwerp ai leeft te weinig in brede lagen van de samenleving. Bij de toepassing van ai bungelt Nederland onderaan, mede omdat de scepsis bijna nergens zo hoog als hier is. Als over ai publiekelijk wordt gesproken is dat bijna altijd in negatieve zin.’ Boots vervolgt: ‘Qua adoptie is hier sprake van struisvogelpolitiek. Een ander punt: de pensioenfondsen hebben enorme kapitalen, maar slechts weinig daarvan vloeit naar tech-startups. En vaak alleen naar jonge Amerikaanse bedrijven in plaats van naar Europese. Voor Nederlandse startups wordt het dan ook erg lastig schaalvoordelen te bereiken.
Allocatie
Volgens Jelle Prins, tech-ondernemer en medeoprichter van de Cradle.bio, is er voldoende kapitaal, maar gaat het mis met de allocatie. Zelfs zijn startup die ai inzet om nieuwe eiwitten te ontwerpen, had daar moeite mee. En dat terwijl Cradle wordt beschouwd als een potentiële Nederlandse unicorn. Prins, medeopsteller van het Deltaplan voor ai, ziet dat bedrijven die de status van winnaar hebben, in de VS en China dubbele voordelen genieten. Ze krijgen niet alleen makkelijk een financiering, maar slepen ook lucratieve overheidscontracten binnen, wat hun reputatie weer versterkt. In Nederland gebeurt dat zelden.
Toch staat Amsterdam er bij jonge, snel groeiende techbedrijven er goed op. JetBrains, maker van ai-tools die workflow van softwareontwikkelaars versnelt, verplaatste zelfs een softwarelab van Londen naar Amsterdam. Ceo Kyrill Skrygan vindt de ‘vibe’ in de hoofdstad geweldig. ‘In Amsterdam maakt het niet uit waar je vandaan komt en wie je bent. Iedereen die iets aan de stad bijdraagt, is welkom.’ Skrygan voelde dat al toen hij in het Rijksmuseum het schilderij De Staalmeesters aanschouwde. ‘Rembrandt beeldde mensen met verschillende religieuze achtergronden af die goed met elkaar overweg konden en tolerant tegenover elkaar stonden. Die sfeer is in Amsterdam overeind gebleven.’ Skrygan ziet Amsterdam als een plaats waar ontwikkelaars kunnen werken aan grootse doelen; projecten die op het eerste gezicht een beetje gek overkomen maar later visionair blijken te zijn.
Ook de van Google Deepmind afkomstige investeerder Nal Kalchbrenner denkt dat Europa het wel gaat redden mits de regulering wordt teruggedrongen en positiever tegen ai wordt aangekeken. ‘De adoptie van ai is hier vrij laag. De markt is nog onontgonnen. Het gaat er nu om snel te handelen.’
Euro Beinat, hoofd AI bij Prosus, meent dat alleen op basis van de huidige stand van de ai-technologie zeker vijftien jaar lang kunnen innoveren. ‘Maar omdat de techniek niet stilstaat, zijn de mogelijkheden ongekend. De snelheid van ontwikkeling blijft groot. Van vertraging zal geen sprake zijn. Prosus zal bijvoorbeeld data afkomstig van zijn platforms voor maaltijdbezorging ook op andere gebieden dan voedselvoorziening kunnen benutten. Bestelpatronen zeggen ook iets over het gedrag van mensen en hun voorkeuren. En die inzichten zijn ook bruikbaar op het brede gebied van e-commerce. We gaan de consument vanuit al die invalshoeken beter begrijpen.’
