In de jaren ’60 van de vorige eeuw werd de landbouwsector drastisch hervormd door het Plan Mansholt. De kern van het plan was schaalvergroting en mechanisatie. Het plan ging uit van een gemeenschappelijke (Europese) landbouwmarkt, waarin het draaide om het opvoeren van de productie via schaalvergroting. Alleen hierdoor kon de sector volgens Mansholt overleven.
In de decennia erna werd het plan tot uitvoering gebracht: ruilverkavelingen, een Europees prijsbeleid en veel mechanisatie. De paardenploeg maakte plaats voor grootschalige landbouwmachines. Het schrikbeeld van (naoorlogse) voedseltekorten verdween; boterbergen en melkplassen kwamen ervoor in de plaats.
Is er een analogie met de ICT industrie?
De Computable van week 41 meldt dat het tekort aan ICT'ers miljoenen kost.
Kijkend naar Nederland en Europa dan zien we veel partijen die diensten aanbieden voor softwareontwikkeling en applicatiebeheer. Enkele zijn groter dan gemiddeld; de meeste zijn klein (vijftig tot honderd medewerkers). Kenmerkend voor de dienstverlening is detachering. Methoden en tools variëren per bedrijf, per klant of soms zelfs per opdracht. Er is sprake van een situatie die zich het best laat typeren met cottage industries – huisnijverheid van voor de industriële revolutie.
Deze situatie draagt niet bij tot verhoging van de productiecapaciteit. Detachering gaat gepaard met productiviteitsverliezen voor kennisoverdracht en kennisopbouw. Wisselende methoden en productiemiddelen bieden geen mogelijkheid voor repeterende diensten en verhoging van de productiviteit. De professionals vliegen van de ene opdracht naar de andere en doen hun ding, steeds weer op een andere werkwijze.
Deze situatie wordt – al dan niet bewust – door de industrie zelf in stand gehouden. Dit gebeurt aan de aanbodzijde door de ict-leveranciers voor wie het verkopen van een individuele professional veel gemakkelijker is dan het verkopen van een project of een outsourcingaanbod, zeker wanneer men de omvangrijke en tijdopslokkende (openbare) aanbestedingstrajecten in ogenschouw neemt.
Dit gebeurt aan de vraagzijde omdat wordt gevraagd om capaciteit (handjes), het liefst helden op gebied van Java, Microsoft, SAP, Oracle of Cobol. En de account manager van de leverancier verkoopt graag helden, wetende dat wat schaars is ook duur is. Vraag en aanbod houden zo de kleinschaligheid van de ICT industrie in stand.
Toch zijn de middelen voor schaalgrootte en mechanisatie in de ict-industrie binnen bereik. Schaalgrootte kan worden gecreëerd door het opzetten van softwarefabrieken; mechanisatie door de toepassing van Model Driven Architecture. Als beiden niet snel in Europa worden ingevoerd, dan zal steeds meer gemechaniseerde softwareproductie en serviceverlening uit het Verre Oosten komen, terwijl wij hier met softwareweefgetouwen en helden proberen almaar harder te werken.
Food for thought?
