Microsoft is de slepende antitrustzaak van het Amerikaanse ministerie van Justitie achter zich aan het laten. Twee van de negen niet-schikkende staten spannen nog een hoger beroep aan tegen de acceptatie van de schikking door districtsrechter Colleen Kollar-Kotelly. Toch lijkt Microsoft goed weg te komen met de veroordeling dat het misbruik heeft gemaakt van zijn monopoliepositie. Wall Street Journal-journalist David Bank, auteur van het boek ‘Bill Gates en de toekomst van Microsoft’, meent dat het er niet meer toe doet.
|
"Uiteindelijk is niets voorbestemd. Technologie verandert de samenleving en dat gebeurt nu nog. Er zijn nog altijd technologische krachten die hun invloed doen gelden voor hoe wij leven en werken. Neem bijvoorbeeld Gates’ strategie om het bedrijfsleven, de communicatiemarkt en de amusementssector te bedienen. Microsoft werkt hard aan die verschillende markten."
Is het dan onvermijdelijk dat de Windows-leverancier oprukt?
"Nee, nogmaals: niets is voorbestemd. Het is allemaal afhankelijk van wie, welk bedrijf, er overleeft. We leven nu in het tijdperk van interconnectiviteit. Daar zijn we gekomen via een aantal stappen: eerst drukte de pc de cpu-prijs, toen drukte Internet de communicatieprijs. En nu is de opkomst van open source, met name Linux, de kosten van softwareproductie aan het drukken."
Houdt dat nog meer veranderingen in?
"Ja. De opkomst van de pc markeerde de overgang van een verticale markt, waarbij één bedrijf alle componenten levert, naar een horizontale markt, waarbij bedrijven zich specialiseren in enkele componenten. Intel en Microsoft hebben de verschillende verticale lagen weggesleten. Maar nu is er weer een gang naar een meer verticale markt. Microsoft probeert steeds meer verticale lagen te leveren; van besturingssysteem via middleware tot applicaties. De opkomst van open source staat daar weer haaks op: niet verticaal, meer ook niet horizontaal door een bedrijf."
Wat is er dan mis met verticale integratie?
"Microsoft is daarmee zijn positie als innovator kwijtgeraakt; wat het bedrijf ook doet, het mag niet ten koste gaan van de bestaande lagen. Daarom was er midden jaren negentig zo’n intern conflict binnen Microsoft over het web-versus-Windows (zie Banks boek – red.). De webbrowser-ontwikkelaars van het bedrijf wilden Internet Explorer als nieuw platform in de markt zetten, maar de Windows-aanhangers zagen dat als een bedreiging. Dus werd de browser gekoppeld aan het besturingssysteem, om die laatstgenoemde te beschermen. Microsoft heeft zich dus ingegraven en kan niet meer soepel reageren op nieuwe bedreigingen."
Is dat niet wat negatief gesteld?
"Nou, ik zeg ook niet dat het in één keer afgelopen is met Microsoft. Ze blijven druk uitoefenen, de markt veranderen. Kijk maar naar het nieuwe licentiemodel Licensing 6.0. Daarmee proberen ze software als een nutsmiddel te positioneren. Dus met een abonnementsmodel. Daar is wel veel verzet tegen geweest en dat kan weer leiden tot nieuwe bedreigingen voor Microsoft. Als er maar investeringen zijn voor die nieuwe ideeën én bestedingen door bedrijven, maar die staan nu op een laag pitje. Dus ook dat is zeker niet voorbestemd. Innovatie in de markt gebeurt nog wel, het vindt alleen wat later plaats."
David Bank trad begin jaren negentig aan bij Silicon Valley-dagblad San Jose Mercury News alwaar hij bedrijfsreporter was. Na enige tijd had hij naar eigen zeggen door dat technologie de samenleving verandert. "Dat gebeurt nu nog, er zijn nog altijd technologische krachten die hun invloed doen gelden voor hoe wij leven en werken." Bank begon zich dus te specialiseren op het gebied van informatietechnologie. In 1995 kwam hij in dienst van de gerenommeerde zakenkrant Wall Street Journal en bemande hij het kantoor van dat dagblad in San Francisco. Sinds 1996 heeft hij zich ontwikkelt tot Microsoft-kenner die dan ook veel bezig is met de langlopende antitrustzaak tegen het bedrijf. |
"Nee. Alleen, innovatie is een dubbelsnijdend zwaard; het is gevaarlijk voor bedrijven want het verstoort de status quo. Neem bijvoorbeeld het opwaarderen naar een nieuwe Windows-versie, inclusief het omstreden licentiemodel, versus het overstappen naar een Windows-alternatief. Het bekende boek ‘Innovator’s dilemma’ van Clayton Christensen is dan ook gebruikt door beide partijen in Microsofts interne web-versus-Windows conflict. Bill Gates háát dat boek, want het valt op meerdere manieren uit te leggen dus iedereen kan er zijn gelijk mee halen. Het belangrijkste is dat je je op de lange termijn richt, ook je innovatie. Een goed voorbeeld daarvan is IBM, dat oude bedrijf bestaat nog steeds en doet het zelfs goed."
Maar Gates doet juist nieuwe dingen met .Net, dat is toch lange termijn?
"Ja, maar op dit moment bestaat .Net voornamelijk uit Windows en Office, plus wat uitbreidingen. Het is weer gebouwd op en gekoppeld aan Windows. Overigens speelt er nu binnen Microsoft een groot conflict over .Net, vergelijkbaar met het web-versus-Windows conflict. Ondertussen is er nog wel innovatie in de markt, maar goeddeels door of met Microsoft. Dat is een kwestie van timing en prijsniveau. Het huidige economische klimaat speelt Gates dan ook in de kaart; hij kan het zich veroorloven dit uit te zingen terwijl zijn concurrenten wegvallen. Microsoft profiteert eigenlijk van de huidige dip."
De antitrustzaak van Justitie heeft dus geen invloed gehad?
"Door Microsoft in de hoek te drijven, is juist het tegenovergestelde bereikt van wat de antitrustdivisie van Justitie voor ogen stond. Het ministerie wou Microsoft doen inbinden, maar Gates kan goed blufpoker spelen en speelt toch eigenlijk altijd op veilig. Hij heeft een Darwiniaanse aanpak, waarbij hij verschillende opties en ideeën zich laat ontwikkelen om uiteindelijk de beste over te houden."
En die aanpak werkt, nog steeds?
"Nou, dat is maar de vraag. Er was een eerder moment waarop Microsoft de zaak gunstig had kunnen schikken, in 1997. Gates stond toen voor de keuze: opklimmend innovator te zijn of ingegraven verdediger. Hij heeft toen voor het laatste gekozen door koppig te volharden in zijn standpunt. De huidige schikking komt in de buurt van een restrictie, maar heeft mazen. En Microsoft zal die gebruiken."
‘Bill Gates en de toekomst van Microsoft’, uitgeverij Het Spectrum: https://www.computable.nl/artikels/archief2/d12jb2ul.htm
Jasper Bakker