De voorlopige uitspraak van rechter Thomas Penfield Jackson in de zaak tegen Microsoft wakkert nieuwe speculaties aan over sancties. Joel Klein van het Amerikaanse ministerie van Justitie oppert al een opsplitsing van het bedrijf. De rechtszaak duurt echter nog vele jaren; daarvan kan Microsoft profiteren.
Microsoft is een monopolist en misbruikt zijn dominante positie om concurrenten en de ontwikkeling van bedreigende innovaties te dwarsbomen. Het bedrijf schaadt op deze manier de consument.’ Deze beoordeling van feiten van rechter Jackson vormt een tijdelijk hoogtepunt in de juridische strijd tussen het Amerikaanse ministerie van Justitie en negentien staten tegen Microsoft.
De strijd is echter nog lang niet gestreden. Het oordeel van Jackson is maar een voorlopige feitenvinding. De definitieve uitspraak volgt in februari of maart 2000. Vervolgens kan Microsoft hoger beroep aantekenen en zelfs naar het Hooggerechtshof stappen. Mocht dit gebeuren, dan valt er voor het jaar 2003 waarschijnlijk geen beslissing.
Drie beschuldigingen
Het miljoenenverslindende juridisch getouwtrek draait om drie beschuldigingen aan het adres van Bill Gates en consorten. Microsoft neemt een monopoliepositie in, de onderneming misbruikt deze positie om PC-fabrikanten in een keurslijf te dwingen en concurrenten de voet dwars te zetten en tot slot koppelt het bedrijf de browser Internet Explorer aan Windows, waardoor het zijn dominantie wil uitbreiden naar de markt van de snuffelprogramma’s voor Internet.
Rechter Jackson heeft de aanklagers gelijk gegeven en de argumenten van Microsoft terzijde geschoven. Dit oordeel veroorzaakte een jubelstemming bij de concurrenten. De speculaties over mogelijke sancties staken meteen weer de kop op. Een opsplitsing van Microsoft in een bedrijf voor besturingssystemen, een voor applicaties en een voor Internet, behoort tot de mogelijkheden. Joel Klein, assistent van minister Janet Reno van Justitie opperde deze sanctie deze week voor het eerst. Ook valt te denken aan maatregelen om de concurrentiepositie van andere bedrijven te verbeteren.
Voorbarig
Toch lijken deze speculaties voorbarig. De tijd werkt namelijk in het voordeel van de aangeklaagde onderneming. De concurrentie van Microsoft steekt in toenemende de kop op. Zo ontwikkelt het besturingssysteem Linux zich tot een volwaardig opponent van Windows.
Bovendien voorspellen velen dat de mobiele telefoon meer gebruikt zal worden voor Internettoegang dan de PC. En Microsoft heeft geen monopolie op de markt voor besturingssystemen voor mobiele apparatuur. De concurrentie van het consortium Symbian, bestaande uit respectabele grootmachten als Nokia, Ericsson en Motorola, is op dit gebied geducht. Ook de ontwikkeling van applicaties die op Internet draaien en dus niet op Windows, bedreigt de positie van Microsoft.
De softwarefabrikant gebruikt deze ontwikkelingen gretig om aan te tonen dat er geen sprake is van een monopoliepositie en dat een koploper in de markt binnen de kortste keren tot de staartgroep kan behoren. Jackson ging nu niet in op deze argumenten. Hij oordeelde dat de consument op dit moment geen alternatief heeft voor Windows en dat de overige innovaties voorlopig toekomstmuziek zijn. Maar naarmate de rechtszaak voortduurt en de concurrentie tijd krijgt zich te ontwikkelen, kan ook de rechter op een gegeven moment niet meer voorbijgaan aan deze ontwikkelingen.
Schikking
Of het zo ver komt, is nog maar de vraag. Rechter Jackson dringt duidelijk aan op een schikking. Niet voor niets heeft hij uitgebreid aangegeven op welke punten de schoen wringt, zodat beide partijen weten waarover zij moeten onderhandelen.
Bill Gates zegt wel iets te voelen voor een schikking. Tot nu toe zijn de besprekingen op niets uitgelopen. Misschien dat de uitspraak van de rechter de onderhandelingen bespoedigt.