De schokgolven van de malaise in de computermarkt, versterkt door de relatieve dip in de algemene economie, doen zich nog immer gelden. De Amerikaanse pc-fabrikant Gateway is het nieuwe slachtoffer. Deze directe computerleverancier ontslaat een kwart van zijn personeel en trekt zich terug op zijn thuismarkt, de Verenigde Staten.
Gateway voert nu een drastische reorganisatie door. Deze omvat het schrappen van zesduizend banen, ofwel bijna een kwart van het personeelsbestand (19.000 mensen), het sluiten van de kantoren in Azië en Oceanië. Daarnaast wil het bedrijf de Europese vestigingen sluiten.
De begin dit jaar teruggekeerde oprichter en president Ted Waitt zegt de focus van zijn bedrijf op de VS te richten en alle operaties te stroomlijnen. "Gateway wordt een slanke, flexibele organisatie", belooft de topman. In de huidige vorm heeft de pc-producent een nettoverlies van 20,8 miljoen dollar geleden voor het tweede kwartaal van dit jaar.
Voor het derde kwartaal voert Gateway nu al een speciale kostenpost op van 475 miljoen dollar voor de forse reorganisatie. In dit bedrag is 200 miljoen dollar gereserveerd voor het nagenoeg wegsnijden van de Europese activiteiten. De beslissing over een volledige terugtocht uit Europa valt binnen enkele weken. Dit raakt 4600 medewerkers.
De sanering omvat ook het ontslag van 15 procent van het Amerikaanse personeel, wat voortkomt uit de sluiting van vier grote callcenters en een productiefaciliteit in Utah. Daarnaast sluit het alle vestigingen in Japan, Australië, Maleisië, Nieuw-Zeeland en Singapore, alsook enkele kantoren in de Verenigde Staten.
Onderspit
Onderzoeksbureau Gartner voorspelde eind vorig jaar al dat een grote pc-fabrikant in de loop van 2001 het onderspit zou delven. De slinkende marges op pc’s, gecombineerd met bedrijfsconsolidaties én de huidige relatieve malaise zouden leiden tot een faillissement of een overname, aldus het onderzoeksbureau.
"De economische malaise en de marktverzadiging in de Verenigde Staten en Europa remmen de verkoopgroei. Het buitensporig hoge prestatieniveau van pc’s, zelfs van lichte machines, zet gebruikers ertoe aan kanttekeningen te plaatsen bij de noodzaak van opwaarderingen", aldus analist Charles Smulders.
Pc-fabrikanten hanteren de bekende tactiek van prijsverlagingen om de vraag, zij het kunstmatig, in stand te houden. Dit heeft geleid tot een felle prijsoorlog die de diverse computerleveranciers dwingt tot snijden in hun operationele uitgaven. Smulders signaleert dat Gateway harder is geraakt doordat het zich te veel bezighield met software en randapparatuur.
"Gateway moet besparen op zijn kosten en zich concentreren op zijn kernmarkt in de VS. Die was namelijk goed voor 87 procent van de totale leveringen van het bedrijf in het tweede kwartaal van dit jaar", aldus Gartner-analist Smulders. "Op de lange termijn zal Gateway wellicht weer vestigingen in andere regio’s behoeven, maar niet nu."
Prijsoorlog
Gateway is in wezen het slachtoffer van de pc-prijsoorlog, die met name wordt gevoerd door Dell en Compaq. Die twee computerproducenten hebben hun strategieën de laatste maanden gewijzigd én hun prijzen drastisch verlaagd. Dit heeft geleid tot schade aan nagenoeg alle partijen.
Begin dit jaar heeft de directieraad van Gateway oud-president Waitt weer in huis gehaald om het tij te keren. De algehele marktsituatie verslechterde echter verder in de eerste helft van dit jaar. Gateway richt zich nu in toenemende mate op de consumentenmarkt, het mkb, de overheid en de onderwijswereld. Gartner meent dat deze focus ook de behoefte aan geografische spreiding vermindert.
Toch blijft Gateway-president Waitt optimistisch. Zijn bedrijf heeft nog een miljard dollar aan contanten en verzilverbare aandelen. Daarnaast hoopt Gateway op een licht herstel van de Amerikaanse markt in het derde en vierde kwartaal van dit jaar. Een echt herstel zal echter niet voor het midden van 2002 plaatsvinden, verwacht Waitt.
De topman zegt een operationele winstmarge van zeven procent op zijn producten te willen handhaven, maar meent dat die pas in de tweede helft van dit jaar wordt gehaald, met name dankzij de huidige reorganisatie. Tegen die tijd moet er ook een kleine winst gerealiseerd worden, aldus de Gateway-president.
Gartner voorspelt dat de huidige snij-operatie op korte termijn weliswaar gunstig is, maar op de lange termijn niet afdoende zal zijn. De huidige Gateway-winkels, in Europa ondergeschoven bij KPN’s Primafoon-vestigingen, moeten een andere formule vinden om consumenten en het mkb aan zich te binden. "Anders blijven die winkels een last op de winst vormen", aldus Smulders.