DTO slaagt voor Defensie-toets

De Defensie Telematica Organisatie (DTO) is geslaagd voor zijn 'doelmatigheidstaakstelling'. Staatssecretaris Cees van der Knaap van het ministerie van Defensie besloot daarom het automatiseringscentrum niet alsnog uit te besteden. Maar dit besluit is méér dan een pure rekensom: het politieke gevoel geeft altijd de doorslag.

Dreiging van buitenaf Het buitenland kan voor DTO als dreigend voorbeeld dienen. Het Britse ministerie van Defensie besteedt namelijk wél een aanzienlijk van zijn ict uit: aan het Atlas-consortium onder leiding van EDS. Mocht dit een succes worden, dan ontstaat er een business case die over een paar jaar ook in Nederland kan worden toegepast.

Voor DTO (zo'n 2400 medewerkers, omzet: circa 260 miljoen euro) komt een eind aan jarenlange onzekerheid. Een zegsman spreekt van een "positief bericht, waarbij we hebben kunnen aantonen dat onze toekomst binnen defensie ligt." Toch kan de defensie-automatiseerder zich niet helemaal aan de druk ontworstelen. Het agentschap zal ook de komende jaren moeten bewijzen dat het net zo goed presteert als, en misschien wel beter dan, een commercieel it-bedrijf. "DTO bezit nu eenmaal geen monopolie op zijn dienstverlening", stelt Wim van den Burg, bestuurder van de militaire vakbond Afmp. "Het verschil met een paar jaar terug is dat de medewerkers er ditmaal hun schouders met vol enthousiasme onder kunnen zetten."

Overspannen arbeidsmarkt

Begin 2002 was DTO rijp voor uitbesteding. Het ict-agentschap haalde op de overspannen arbeidsmarkt onvoldoende expertise binnen om de hoognodige standaardisatie en modernisering van de ict-huishouding bij de krijgsmacht vorm te geven. Ict'ers werkten liever voor de met de geldbuidel zwaaiende marktpartijen. Maar het kan verkeren: de crisis in de it-markt liet zich in dat jaar flink gelden: het animo onder potentiële kopers nam af om een grote aankoop te financieren en er kwam weer voldoende gekwalificeerd personeel vrij. Daarbij vonden de meeste gebruikers van het Nafin (Netherlands armed forces integrated network) het veiligheidsrisico van het afstoten van het glasvezelnetwerk te groot. Zonder het Nafin-beheer vormde DTO een stuk minder aantrekkelijke bruid.
De verkoop werd uitgesteld, waarbij het ict-agentschap de opdracht kreeg om binnen drie jaar tot een volwaardige marktpartij uit te groeien, met veel lagere tarieven. Boven DTO kwam een uitvoeringsorganisatie te staan die het inkoopbeleid coördineerde. De automatiseerder mocht zelf trachten ook andere departementen als klant binnen te halen, zoals het ministerie van Justitie, waarvoor het een dubbel uitgevoerd rekencentrum inrichtte.
Nu deze doelstelling volgens staatssecretaris Van der Knaap is gehaald, "wordt de komende jaren van uitbesteding afgezien ", schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. DTO blijft onderdeel van Defensie". Uit zijn schrijven blijkt dat hij voor DTO een belangrijke helpende rol ziet weggelegd in crisissituaties. Bijvoorbeeld ter ondersteuning van militaire expedities, maar ook voor de door DTO beheerde communicatienetwerken voor de openbare orde en veiligheid. Die mogen in het geval van een terroristische dreiging nooit wegvallen. Nafin wordt onder andere ingeschakeld bij C2000 (het communicatiesysteem voor de zwaailichtensector) en het communicatienetwerk Haagse Ring.
De staatssecretaris zegt het niet met zoveel woorden, maar in het huidige veiligheidsdebat wil geen enkele politicus de verantwoordelijkheid op zich nemen om grote operaties van Defensie, zoals DTO, volledig aan marktpartijen over te laten. Niet voor niets is een andere uitbesteding - die van de Mechanische Centrale Werkplaats - eveneens afgeblazen. Ook al klopt een rekensom, de politieke lijn blijft allesbepalend.