‘Met de BAG komt het goed’

Zo'n 330 gemeenten zijn nog niet aangesloten op de Landelijke Voorziening van de BAG (Basisregistraties voor Adressen en Gebouwen). De deadline van 1 januari 2011 nadert rap, maar Norbert Schmelzer, plaatsvervangend projectleider BAG van het ministerie van Vrom, raakt niet in paniek. Hij stelt dat elke gemeente momenteel volop bezig is met de BAG. Bovendien: 'Hoe krapper de tijd wordt, hoe meer wij ons gaan bemoeien met een gemeente.'

Uit de ranglijst, die het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (Vrom) bijhoudt, blijkt dat van de 430 gemeenten slechts 98 zijn aangesloten op de Landelijke Voorziening van de BAG. Wel hebben al 215 gemeenten een audit doorlopen, een voorwaarde om op de voorziening aangesloten te mogen worden. Daarvan zijn 186 gemeenten geslaagd (87 procent) en 24 gezakt (11 procent). Van vijf gemeenten (2 procent) is de uitslag nog niet bekend.

De BAG biedt één landelijke registratie van alle gebouwen en adressen in Nederland. Hierin staan alle woonplaatsen, straatnamen, nummeraanduidingen, panden, verblijfsobjecten en stand- en ligplaatsen binnen de gemeente. Panden en adressen krijgen één uniek en onveranderlijk identificatienummer en worden op de kaart vastgelegd. De BAG-gegevens worden centraal beschikbaar gesteld aan overheden en private organisaties via een Landelijke Voorziening.

Op het randje

Norbert Schmelzer, plaatsvervangend projectleider BAG van het ministerie van Vrom, weet het zeker: de deadline van 1 januari 2011 wordt gehaald. 'Nu al is er gemiddeld tweewekelijks contact met gemeenten. Hoe dichter de deadline nadert, hoe meer de BAG-projectgroep zich gaat bemoeien met gemeenten. Als het echt fout dreigt te gaan, grijpen we in en huren we desnoods zelf de mensen in om de aansluiting op de BAG te realiseren. Op kosten van die gemeente, vanzelfsprekend. Dat wij mogen ingrijpen is wettelijk geregeld en is onze stok achter de deur. Want dat wil je als Vrom en gemeente niet!'

Natuurlijk, geeft hij toe, er zijn gemeenten die op het randje lopen, maar daar wordt vanuit de Vrom-projectgroep extra aandacht aan besteed. Schmelzer heeft over de rest – het overgrote deel – een goed gevoel. 'Elke gemeente is volgens hem momenteel volop bezig met de BAG. Vergeleken met waar gemeenten vorig jaar stonden is er veel gebeurd. De helft heeft al een audit gehad en van de andere helft zijn de audits, op een klein aantal na, de komende maanden ingepland. En van de audits weten we dat het merendeel slaagt.'

Gezakt

Uit de ranglijst van Vrom blijkt dat 82 gemeenten onder voorbehoud zijn geslaagd voor hun audit. Volgens Schmelzer gaat het bij deze groep om een beperkt aantal tekortkomingen die wel moeten worden opgelost voordat ze zich mogen aansluiten op de BAG Landelijke Voorziening. Dat geldt niet voor de gemeenten die zijn gezakt. Daar mankeert nog het nodige aan de BAG-voorbereidingen en die moeten een her-audit doorlopen.

Technologisch gezien zijn er volgens Schmelzer weinig problemen meer. Zo'n beetje elke gemeente heeft inmiddels BAG-software in huis. Het probleem zit 'm meer in het, zoals hij het noemt, BAG-compliant krijgen van de object- en adresgegevens die een gemeente uit allerlei systemen moet halen. Uiteindelijk vervangt de BAG als basisregistratie verschillende adressenbestanden bij een gemeente. Uitgangspunt is het Referentiemodel Stelsel van Gemeentelijke Basisgegevens (RSGB).

Samenhang bewaken

Een gemeente moet naast een nieuwe database zo'n referentiebestand opbouwen op basis van brondocumenten en aanvullende actueel vergaarde informatie over gebouwen en adressen. 'Dat is een complexe zaak, zeker als je weet dat het in totaal gaat om zo'n tien miljoen objecten en adresgegeven. Wat er in de BAG staat, moet de waarheid zijn.' Het op orde krijgen van de data vormt in zijn ogen de belangrijkste oorzaak voor de vertraging die het project heeft opgelopen. Oorspronkelijk zou de BAG medio 2009 zijn ingevoerd. Daarnaast wijst Schmelzer op de neiging bij gemeenten om de dagelijkse gang van zaken prioriteit te geven en dit soort ingrijpende projecten voor zich uit te schuiven tot het echt niet meer kan.

De projectleider verwacht dat bij gemeenten nog wel enige inspanningen nodig zijn om het BAG-systemen te koppelen aan andere systemen, zoals de andere basisregistraties. Denk aan de mGBA, Wabo, WOZ, BGT (Basisregistratie Grootschalige Topografie) en de BRO (Basisregistratie Ondergrond). Ook voor deze basisregistraties bieden allerlei leveranciers diverse oplossingen aan. De vrees bestaat dat hierdoor de gewenste vereenvouding met eenduidige gegevens onder druk komt te staan en er weer een wirwar van systemen ontstaat. Schmelzer stelt dat het NUP de samenhang bewaakt en zo'n situatie moet voorkomen.

Afnemers

Voor het BAG-project gelden eigenlijk twee deadlines: op 1 januari 2011 moeten alle gemeenten zijn aangesloten op de Landeljke Voorziening en vanaf 1 juli 2011 treedt de gebruiksplicht in werking en moeten alle overheden gebruikmaken van de BAG. Vanaf dat moment mogen gemeenten en andere overheidsinstanties burgers en ondernemers niet meer naar de bekende weg vragen, aldus Schmelzer. Oftewel: niet opnieuw om gegevens vragen die al eerder zijn opgevraagd.

Het gebruik van de BAG hoeft overigens niet beperkt te blijven voor overheden. Ook burgers en ondernemers kunnen profiteren van de basisregistratie. Voor Schmelzer is de BAG op 1 januari 2011 dan ook niet over. 'Dan ga we afnemers stimuleren om van de BAG gebruik te maken.Wij hebben nu al zo'n 5000 bedrijven en 2000 overheidsinstanties geïnventariseerd die ervan kunnen profiteren. Zij kunnen zich aansluiten op de database en kunnen daar op XML-gebaseerde gegevens uithalen om in hun eigen processen te verwerken.'

Schmelzer durft geen uitspraken te doen over de totale kosten van de invoering van de BAG. ' De rijksoverheid investeert mee. Het meeste geld is toch door gemeenten uitgegeven voor bijvoorbeeld de software en de inhuur van projectmedewerkers.'