Relationele databasemanagement-software is één van de grote winstmakers in de software-industrie.
DB2 voor mainframes is een belangrijke inkomstenbron voor IBM. De voornaamste concurrentie komt van niet-relationele produkten als Adabas en Idms. Buiten het mainframe hebben de belangrijkste onafhankelijke rdbms-leveranciers – Oracle, Sybase, Informix, CA-Ingres en Progress – zich gericht op Unix en midrange-systemen, maar ze houden de toekomst van NT en mogelijk Netware goed in de gaten. Software AG heeft zijn traditionele Adabas-produkt uitgebreid door een rdbms te kopen, Adabas/D. Verder zijn er andere, minder op de voorgrond tredende produkten als Interbase, Gupta, Supra en XDB (een DB2-compatibel produkt voor PC’s en Unix-systemen). Ondanks het grote aantal produkten blijven er nieuwkomers op de markt verschijnen, zoals Vmark en Redbrick. Net als de meer gespecialiseerde leveranciers van object-databases komen zij met uitbreidingen voor multimedia en gegevenspakhuizen, met als slogan ‘post-relationeel’.
De voor de hand liggende conclusie luidt dat de markt te vol is. In de toekomst moet enige rationalisatie plaatsvinden, maar niet direct, omdat de omzet doorgaans nog hoog is. CA heeft onlangs Ingres overgenomen en toegevoegd aan Idms, Universe en Datacom-DB; in de toekomst zien ze zeker ook kansen voor andere produkten.
De huidige aandacht voor gegevenspakhuizen is een potentiële oppepper voor de rdbms-leveranciers, omdat het gaat om enorme databases. Het meerdimensionale gegevensbeheer, geleverd door ondermeer Sas, Essbase, Express en System/W, is weliswaar wenselijk, maar alleen rdbms en SQL lijken op dit moment in staat in de benodigde schaalbaarheid te voorzien. Nieuwe parallelle hardware, zoals IBM’s SP/2 of ICL’s Goldrush (die uitstekend passen bij specifiek gemodificeerde Unix rdbms-produkten, waaronder IBM’s eigen DB2/6000), versterkt dit.
Gegevenspakhuizen hebben grotere databases nodig dan transactiesystemen en ze komen minder frequent voor. Daardoor kunnen de benodigde aanzienlijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling voor parallelle architecturen van belang worden. Kunnen alle leveranciers deze kosten dragen of worden nu de bokken van de schapen gescheiden?
Op de achtergrond ligt Microsoft op de loer. Naast oudere database-produkten als Foxbase verkoopt het een eigen produkt, Access. Verder heeft het een volledig rdbms, SQL Server. Dit op een oudere versie van Sybase gebaseerde produkt is vergeleken met de andere produkten niet modern. Bovendien draait het alleen op NT, waardoor het verdacht is voor alles behalve eenvoudige applicaties en pilots. Microsoft werkt echter aan het produkt en zal ook wel genoeg expertise aankopen om er binnen vijf jaar iets goeds van te maken. Tegen die tijd zal NT zich hebben ontwikkeld tot een volwassen, volledig en robuust server-besturingssysteem voor een breed scala aan schaalbare multiprocessor-machines. Sybase zal eigenlijk te prefereren blijven, omdat het op veel platforms draait, inclusief Unix en OS/2, maar prijzenoorlogen zullen dan de doorslag geven.
Omdat Microsoft de eigenaar van SQL Server is, kan het dit goedkoper maken dan een afzonderlijk produkt. Het ligt dan ook voor de hand dat het SQL Server in de toekomst standaard bij NT zal leveren, om zo hardware-leveranciers bij Unix weg te lokken.
De te verwachten reactie is dan dat IBM OS/2 en AIX standaard met DB/2 gaat leveren. Belangrijker nog is dat IBM dan zeer aantrekkelijke kortingen kan geven, omdat het ook de hardware levert. Daardoor zullen de rdbms-leveranciers bekneld raken tussen IBM en Microsoft – waarschijnlijk in CA.
HP en Sun moeten wel reageren. Daarvoor moeten ze eerst zelf over een rdbms beschikken, of met NT/SQL Server meegaan. CA zal concurrentie krijgen. Andere in Unix gespecialiseerde hardwareleveranciers als ICL, Siemens en NCR zullen moeten reageren, hetzij zoals Bull met oem-deals (met IBM in dit geval), of met Microsoft en NT. Samen met de huidige rdbms-leveranciers zal Unix de grote verliezer zijn.
Het interessante aspect van dit alles is dat de AS/400 goed zit. Het concept van gebundelde hardware, besturingssysteem, database, beheertools en dergelijke zal uiteindelijk zegevieren, jaren nadat IBM met System 360 voor het eerst software in stukken verdeelde.
De huidige rdbms-leveranciers moeten de dreiging van Microsoft en IBM op de lange termijn wel onderkennen. Omdat ze rijk zijn, hebben ze de mogelijkheid om te investeren in een breder produktassortiment voor de toekomst. De aandacht is nu gericht op case en andere programmeer- en beheertools, maar Oracle slaat zijn vleugels al wijder uit, naar kantoorsystemen en multimedia-servers. De komende jaren zullen interessante ontwikkelingen te zien geven.
