In de Week 2 - 2002

Fred van der Molen beschouwt en becommentarieert het ict nieuws van de afgelopen week. Met deze keer: Waarom is Harry Potter een top-tovenaar? Wat is een iHype? Het rode gevaar komt uit? Hoe vaak wil je software updaten?

Waarom is Harry Potter een top-tovenaar?
... hij maakt zelfs van online handel een succes. Amazon en AOL, de twee grootste online winkels ter wereld, melden recordomzetten in de maand december. Verantwoordelijk daarvoor is de beroemde Zweinstein-leerling Harry Potter. Zijn boeken, cd-rom's en overige handelswaar vliegen over de virtuele toonbank. Amazon verkocht in de pre-Kerstperiode (vanaf 9 november) 450.000 Potter-producten. En ook concurrent AOL boerde goed, mede dankzij Potter. Dit kerstseizoen zette het bedrijf maar liefst zeventig procent meer om dat het jaar ervoor. Amerikaanse consumenten kochten in het vierde kwartaal in totaal voor 9,6 miljard dollar online. Dat is een groei van 15 procent en dat in een tijd van economische malaise. Wie zegt dat online winkelen dood is?
Voor veel dotcommers komt deze opsteker te laat. In de Verenigde Staten verloren vorig jaar meer dan 100.000 dotcommers hun baan. Het beste wat je ervan kunt zeggen, is dat de bodem bereikt lijkt. Zowel het aantal ontslagen als het aantal faillissementen loopt de laatste maanden sterk terug.
Een echt keerpunt in de dotcom-malaise zou het moment zijn waarop Amazon, de icoon van de internethandel, zijn eerste positieve bedrijfsresultaat meldt. Met spanning is het wachten dan ook op 22 januari, wanneer Amazon zijn kwartaalcijfers presenteert. In september beloofde topman Bezos nog dat Amazon dan uit de rode cijfers zou zijn. Maar ja, er is weer een nieuw excuus: elf september.
 
Wat is een iHype?
... het nieuwste product van Apple. Deze week was de jaarlijkse MacWorld. Gezien de hype-vorming vooraf zou het de it-gebeurtenis van het jaar hebben moeten worden. Zoals gebruikelijk deed Apple er tot op het allerlaatste moment het zwijgen toe en ook dit keer bleek deze geheimzinnigheid een briljante marketingstrategie. De geruchten over de mogelijke introductie van een Apple-handpalmcomputer en de opvolger van de iMac begonnen al een half jaar geleden. Ik begrijp niet dat de Mac-gemeenschap en de it-pers zich elk jaar weer laat opfokken, want op de keper beschouwd maken de Apple-manifestaties de opgeklopte verwachtingen nooit waar. Dat is het geval vanaf het moment dat de verlosser Steve Jobs in 1997 het roer weer in handen nam. Zijn eerste MacWorld zou gezien de hypevorming vooraf de gebeurtenis van het jaar moeten worden, maar bracht slechts de G3-processor en de Mac-verkoop via internet. Een snellere processor en een andere manier om dezelfde machines aan de man te brengen? Was dat het grote nieuws? Nog lang nadien hield ik er rekening mee dat ik iets heel belangrijks over het hoofd had gezien. Wat stak er bijvoorbeeld achter die G van de mysterieuze G3-processor? Zelfs overwoog ik in een romantische bui De Complottheorie: Steve Jobs wilde eigenlijk een samenwerking met Oracle en een Apple Netwerkcomputer aankondigen, maar werd teruggefloten door aandeelhouder Bill Gates.
Apple wakkerde dit jaar de geruchtenstroom op de eigen site nog eens extra aan. Naast de countdown lazen we dat de nieuwe producten die op de MacWorld worden geïntroduceerd alle verwachtingen te boven zullen gaan. Ondertussen meldde de puberale roddelsite SpyMac trots dat Apple hen had gedwongen een video van de nieuwe iWalk, de langverwachte Apple-pda, van de site te halen. "Sorry allemaal, maar we hebben het er zolang op laten staan als we konden", meldden de dappere verzetsstrijders.
Deze week was dan de MacWorld. Ik weet tijdens het schrijven nog niet wat Apple heeft geïntroduceerd, maar u kunt inmiddels beoordelen of de nieuwe producten alle commotie vooraf waard waren.
 
Het rode gevaar komt uit?
... China, tenminste voor Microsoft. De Chinese overheid gaat namelijk voor Linux. Net nu China schoorvoetend in actie komt tegen de grootschalige illegale softwareproductie in het land, doemt er voor Microsoft een nieuw probleem op. Het is namelijk maar de vraag of die miljarden Chinezen hun legale software wel bij Microsoft gaan aanschaffen. De Chinese overheid toont zich namelijk al geruime tijd zeer gecharmeerd van open-broncode-software. Dat bleek weer eens toen de hoofdstad Beijing eind december een aantal grote automatiseringscontracten gunde aan zes lokale partijen. De zevende mededinger, Microsoft, viste achter het net. Eén van de gelukkigen was het Chinese Linux-bedrijf Red Flag. Dit kon volgens Gartner Group wel eens een trend worden, nu de Chinese overheid zich in het kader van zijn kersverse WTO-lidmaatschap netjes van legale software wil voorzien. Het lijkt voor China een stimulans om die gedeeltelijk zelf te gaan ontwikkelen. Het land van de onbegrensde mogelijkheden maakt zich momenteel op voor een grote inhaalslag op it-gebied en spiegelt zich daarbij graag aan India. Dat is immers ook op eigen kracht een grote software-exporteur geworden? De laatste tijd reist de ene Chinese handels- of it-delegatie na de andere af naar Bangalore, India's softwarehoofdstad. India is het afgelopen decennium de grootste software-exporteur na de VS geworden, met een jaaromzet van ruim 8 miljard dollar. Het gaat overigens voornamelijk om contractontwikkeling voor Amerikaanse en Europese bedrijven. De communistische partij van China droomt al van een eigen Beijing Valley. Gaat China met de Pinguïn aan de loop?
 
Hoe vaak wil je software updaten?
... minder vaak als Microsoft voorstelt. Eind december waarschuwde Microsoft via e-mail 200 miljoen Passport-gebruikers (Hotmail en MSN) voor een ernstig beveiligingsprobleem in recente versies van Internet Explorer. Het goede nieuws is dat Microsoft kennelijk een actievere beveiligingspolitiek gaat voeren. Dat werd tijd. Microsoft heeft als monopolist een bijzondere verantwoordelijkheid voor de uiterst kwetsbare monocultuur waarmee het ons heeft opgezadeld. De belangrijkste reden dat steevast Microsoft-software lekken vertoont, is dat op bijna negentig procent van alle computer ter wereld Windows, met Explorer, Outlook, en de hele santenkraam draait. Daarmee heeft het een onweerstaanbare aantrekkingskracht voor elke hacker. Het simpelste beveiligingsadvies is dan ook nog altijd geen Microsoft-software te gebruiken.
Onder druk van de aanzwellende kritiek en - natuurlijk - elf september, heeft Microsoft vorig jaar beveiliging eindelijk meer prioriteit gegeven. Maar als dat leidt tot een situatie waarin gebruikers om de haverklap een reparatieprogramma ('patch') moeten installeren, schieten we er volgens mij weinig mee op. Veel bedrijven en gebruikers tonen zich nu al update-moe, hoe elegant Microsoft - dat mag ook wel eens gezegd - dat via de Windows Update-functie heeft geregeld. Beveiliging is nog altijd teveel een sluitpost bij de softwareontwikkeling. Software zou veel zwaarder getest moeten worden voordat het wordt uitgebracht. Zet honderd voormalige hackers in een testforum en het gros van de lekken is ontdekt vóór de introductie.