Datacenters verbruiken helemaal niet zoveel drinkwater als zou blijken uit een rapport voor de provincie Noord-Holland. Volgens de Dutch Datacenter Association (DDA) klopt het niet dat twee datacenters in gemeente Hollands Kroon jaarlijks 4,6 miljoen kuub drinkwater verbruiken voor koeling. En zomerse watertekorten kun je er niet aan wijten.
‘Datacenters slurpen zo veel water dat er mogelijk te weinig voor huishoudens overblijft’, kopt De Telegraaf vanochtend. De krant baseert zich op een onderzoeksrapport van stichting Green IT Amsterdam, dat door ambtenaren onder de pet zou zijn gehouden. In het rapport staat dat twee datacenters in de Noord-Hollandse gemeente Hollands Kroon 525 kubieke meter drinkwater per uur gebruiken, ofwel 4,6 miljoen per jaar. Met de komst van nog eens vijf nieuwe datacenters vrezen de ambtenaren een zoetwatertekort in perioden van extreem warm weer.
Overdreven
Volgens brancheorganisatie DDA is het drinkwaterverbruik schromelijk overdreven. ‘Er wordt een ramp gesuggereerd, maar het ligt echt totaal anders’, vertelt directeur Stijn Grove. Hij haalt er de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bij: datacenters zijn verantwoordelijk voor 0,08 procent van het leidingwaterverbruik. Per jaar gaat het landelijk om een miljoen kubieke meter, becijfert het CBS. Dat is minder dan een kwart van de 4,6 miljoen kuub die volgens de onderzoekers door de twee bestaande datacenters wordt verbruikt.
Ook volgens het Noord-Hollands waterleidingbedrijf PWN is er geen probleem. Directeur Ria Doedel meldt dat slechts 0,6 procent van de totale leidingwaterlevering door PWN wordt ingezet als koelwater, onder meer aan datacenters. Bovendien heeft de levering van drinkwater aan inwoners tijdens hittegolven altijd voorrang op levering aan de industrie.
DDA-directeur Grove vertelt dat de nieuwste generatie datacenters geen of vrijwel geen leidingwater gebruiken om te koelen. De koeling gebeurt tegenwoordig veel met buitenlucht of met slimme warmte-koude-opslag, waarbij koude lucht ‘s winters wordt opgeslagen en in de zomer wordt afgegeven. Alleen op extreem warme dagen wordt water ingezet voor adiabatische koeling door verdamping. Deze oplossingen kosten volgens hem veel minder energie.
Huishoudens
Het drinkwaterprobleem in warme periode wordt volgens Grove dan ook niet veroorzaakt door datacenters. ‘Er is weliswaar een probleem, maar wij zijn niet de veroorzaker. Dat zijn huishoudens. 99 procent van het probleem ligt elders. Stel dat je hetzelfde grondoppervlak zou bebouwen met huizen, dan ben je driemaal zo veel water kwijt.’ Volgens het Nibud verbruikt een gemiddeld huishouden van vier personen ongeveer 163 kuub leidingwater per jaar.
De directeur stelt vast dat de datacenterbranche de laatste tijd onterecht veel kritiek krijgt, bijvoorbeeld over het energieverbruik. ‘Het is een combinatie van politiek en het gevoel van ruimtelijke verdozing waardoor iedereen naar ons wijst. Maar de oorzaak ligt veel meer bij anderen. In heel Nederland is maar honderd hectare grond bebouwd met datacenters.’
In het rapport schrijven de onderzoekers ook dat chemicaliën aan het leidingwater worden toegevoegd om kalkvorming tegen te gaan. Volgens Grove gaat het om een kleine hoeveelheid zout. Het water dat wordt geloosd, is dus wel iets brakker dan leidingwater.
Datacenters in Noord-Holland kunnen leiden tot drinkwatertekort? Nee! Ze kunnen juist een deel van de oplossing zijn.
Water is een schaars goed, waar we verantwoord mee om moeten gaan. De meest geoptimaliseerde balans tussen PUE (power usage effectiveness) en WUE (Water usage effectiveness) is droogkoelen in de koudere periodes (lager dan 12C), en circulair natkoelen in voorjaar, zomer en najaar. Het is jammer én onnodig om voor het natkoelen van datacenters drinkwater te gebruiken, terwijl er circulaire oplossingen zijn voor duurzame watervoorziening. Pathema hielp al eerder datacenters aan circulaire koelwaterbehandeling, en verhoogde daarmee zelfs de redundantie door ervoor te zorgen dat meerdere soorten water beschikbaar zijn om mee te koelen, zoals oppervlakte-, afval- en regenwater. Vergelijk onze koeloplossingen met conventionele systemen, en je ziet dat het gebruik van chemicaliën met 100% vermindert en het gebruik van drinkwater tot 98%.
Met deze oplossing kunnen datacenters evolueren van watergebruiker naar waterleverancier. Door hun overcapaciteit in warme perioden in te zetten voor anderen, worden ze een deel van de oplossing. Zo kunnen zij naar een model waarin ze van afvalwater koelwater maken. Dat is niet de technologie van morgen, maar van vandaag! Het slaat eigenlijk nergens meer op om drinkwater in een koeltoren te pompen. En bovendien hoeft dat al lang niet meer!