Pensioenfondsen zijn optimistisch over hun voorbereiding op de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel. Toch ligt onderschatting op de loer. Zo krijgen de onderwerpen it en datakwaliteit de minste aandacht van pensioenfondsen. Dit blijkt uit onderzoek van BDO Accountants & Adviseurs.
De pensioenwereld staat aan de vooravond van één van de grootste financiële operaties uit de Nederlandse geschiedenis. BDO onderzoekt tot aan 2027 jaarlijks in hoeverre pensioenfondsen hierop voorbereid zijn. Ondanks dat het gros van de pensioenfondsen (84 procent) aangeeft goed voorbereid te zijn, verwacht een derde dat de streefdatum niet gehaald wordt.
Het nieuwe pensioenstelsel vormt een breuk met het verleden: de hoogte van de pensioenuitkering staat niet langer vast, maar alleen de premie die erin gaat. Ook krijgt iedere deelnemer een eigen pensioenpot, in plaats van een uitkering uit een collectieve pot. Deelnemers krijgen meer keuzes maar ook meer verantwoordelijkheid. Pensioenfondsen en -uitvoerders moeten hun it-systemen aanpassen op deze ingrijpende stelselwijziging.
Uit het onderzoek van BDO over 2022 blijkt echter dat de sector nog veel werk te verrichten heeft. Het is zelfs de vraag of de 1.500 miljard euro aan pensioengelden op tijd verdeeld is over de individuele pensioenaanspraken. Onderschatting ligt op de loer. Zo komt uit het rapport naar voren dat 68 procent van de fondsen er op vertrouwt dat zijn de pensioenuitvoeringsorganisatie (puo) de it-systemen wel op tijd aanpast. Iets minder dan een kwart van de pensioenfondsen is al begonnen met voorbereidingen. ‘Het beleggen van het it-vraagstuk bij de puo brengt echter als risico met zich mee dat een pensioenfonds hierover de regie verliest. Uiteindelijk is een fonds hiervoor zelf verantwoordelijk’, schrijven de onderzoekers.
Datakwaliteit
Daarnaast verbazen zij zich er over dat de kwaliteit van data niet of nauwelijks een punt van zorg is onder de meeste fondsen. ‘Onze praktijkervaring is anders en ook uit onderzoeken van bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank blijkt dat daar nog winst te behalen valt. Het venijn zit vaak in complexe mutaties, bijvoorbeeld bij echtscheiding, overlijden, arbeidsongeschiktheid en waarde-overdrachten, en handmatige verwerking. We zien dat fouten in data nu vooral naar voren komen naar aanleiding van datagerichte onderzoeken door het fonds of klachten van deelnemers’, stelt Ryan de Waard, senior manager Financial Service bij BDO.
De Waard benadrukt de noodzaak dat de data moeten kloppen. Die vormen immers de basis voor de herverdeling van de pensioengelden over de persoonlijke potjes. ‘Dat moet in één keer en goed gebeuren. Na de transitie kan namelijk niet met terugwerkende kracht nog een mutatie doorgevoerd worden’, waarschuwt de senior manager.
Bovendien zijn het in de meeste gevallen de puo’s die de data in handen hebben. Dertien procent van de pensioenfondsen heeft puo nog niet betrokken bij de plannen. Met op termijn als risico een piekbelasting en mogelijk een opstopping bij met name pensioenuitvoeringsorganisaties, toezichthouders en adviseurs. Bijkomend probleem is dat de Wet toekomst pensioenen (Wtp) nog steeds niet is goedgekeurd, wat onder pensioenfondsen tot onzekerheid en uitstel van beslissingen leidt.
Onderzoek
BDO sprak voor zijn onderzoek Readiness pensioenfondsen 2022 – Transitieproof? (Fondsen optimistisch, alertheid blijft geboden) met 31 ondernemingspensioenfondsen, bedrijfstakpensioenfondsen en beroeps- en algemeen pensioenfondsen, aangevuld met interviews met pensioenfondsen, pensioenuitvoerders en wetenschappers.
