Pilots met zorgrobots, onderwijsrobots, robotarmen binnen de industrie. Automatisering en robotisering zijn onderhand niet meer weg te denken uit onze moderne maatschappij. Diverse partijen maken zich dan ook zorgen voor de gevolgen van vooruitgang op de arbeidsmarkt.
Volgens een recent onderzoeksrapport van Deloitte zouden de technologische ontwikkelingen wel twee tot drie miljoen banen kosten. Vooral de mbo en lager opgeleide beroepsgroepen krijgen het moeilijk. Chauffeurs, verkopers, administratief medewerkers, al deze banen kunnen worden vervangen en worden ook steeds vaker geautomatiseerd. Brits onderzoek voorspelt zelfs dat binnen tien tot twintig jaar een groot deel van onze traditionele banen volledig worden vervangen door robots. Een kenniseconomie lijkt dus meer dan ooit van belang.
Waarschuwing voor kansen
Minister Lodewijk Asscher benoemde eerder deze week dat hij vreest voor economische ongelijkheid, maar dat hij ook nieuwe kansen ziet. Nederland kan volgens de minister, mede dankzij de open en ontwikkelde economie, profiteren van robotisering. Technische vooruitgang zou daarbij ook een hogere levensverwachting, meer veiligheid en welvaar opleveren.
Wat Asscher wel benadrukt is dat technologie in de hand moet worden gehouden om een eerlijke verdeling te realiseren van welvaart. De minister van Sociale Zaken waarschuwt voor sociale ongelijkheid. Net als Deloitte aangeeft, voorspelt ook Asscher problemen bij lager opgeleiden. De hoger opgeleiden en kapitaalbezitters zullen hun voordeel halen. Zij laten robots functioneren en bezitten deze met het gevolg dat in die hoek van de samenleving nog meer geld wordt verdiend. De lager opgeleiden ziet juist steeds meer banen verdwijnen en moet concurreren met robots die nooit ziek zijn en ook niet om arbeidsvoorwaarden vragen.
Niet alleen mbo-banen maar ook bijbanen worden geschrapt. Jongeren zullen op zoek moeten naar nieuwe bijbanen aangezien tomatenplukken steeds meer wordt geautomatiseerd en ook vakken vullen tegenwoordig per computer wordt gestuurd.
Onderwijs vernieuwen
Woensdag 1 oktober was Jet Bussemaker minister van Onderwijs te gast in het actualiteitenprogramma ‘De Wereld Draait Door’. Bussemaker is overigens niet zwaarmoedig over de situatie. De minister van Onderwijs is positief, maar denkt wel dat Nederland en voornamelijk het onderwijs niet stil moeten zitten. Zij geeft als voorbeeld de wasmachine en vaatwasser, beide automatiseringen die veel werk uit handen hebben genomen. Zo zal dat ook gaan met robotisering. De mindset moet veranderen, want er ontstaan ook weer andere banen door vooruitgang. De komende jaren moet er worden gekeken hoe kan worden omgegaan met deze ontwikkeling.
Bussemaker is dan ook van mening dat robots de mens niet gaan vervangen, maar ondersteunen. Ze is er van overtuigd dat er de komende tijd moet worden gekeken naar kijken hoe Nederland invulling kan geven aan deze innovaties. Het onderwijs moet daarom mee in die innovaties en opleidingen aanpassen naar nieuwe behoeftes en vragen.
Wet- en regelgeving
Voordat we kunnen spreken van een hightech-samenleving is er nog een lange weg te gaan. Eerst moeten wet- en regelgevingen worden aangepast op de nieuwe situatie, daar komt bij dat de maatschappij voorlopig nog niet klaar is voor volledige automatisering. Acceptatie van robots is er simpelweg nog niet. Diverse mensen zijn bijvoorbeeld nog huiverig voor zelfrijdende auto’s en de discussie voor de inzet van robots binnen zorg en welzijn zijn ook nog niet van de baan. De innovaties zijn dan misschien niet meer bij te houden, het tempo van acceptatie en regelgeving zorgt ervoor dat er nog genoeg tijd is om ons voor te bereiden op een nieuwe machinale revolutie.
U kunt zich afvragen. Wat als de robots heel veel werk overnemen er met de mensen gaat gebeuren die geen werk meer hebben.
Krijgen we dan een hele korte werkweek of moet het aantal mensen gereduceerd worden om de economie ‘gezond’ te houden? Aanhangers van de eugenetica theorie weten het wel.
Tijd dat er wordt nagedacht over bevolkingspolitiek? Bijvoorbeeld streven naar een bevolkingsaantal van 10 miljoen voor Nederland?
Ik ga eens heel diep zuchten. Er is weer wat nieuws gevonden om het blik af te wenden van de ineffectieve, vooral commercieel hijgende, waan, waarin we momenteel met zijn allen zitten.
U heeft klaarblijkelijk weinig tot niets begrepen van de ‘Human mind and spirit’. Prima. Dat zal dan ook straks uw eigen valkuil blijken.
Lodewijk Asscher
Ik heb de perikelen van hm aangehoord en moest ineens denken aan iemand anders. Ab Klink. Soort zoekt soort en ik glimlach minzaam. Beiden hebben geen affiniteit met, beiden hebben het als persoon niet in zich visie te hebben of te ontwikkelen. Wilt u daar met mij over praten, stuurt u mij dan maar een email.
Primaire doelstelling van en voor Lodewijkje? Er vanuit overheidswege alles aan en voor doen dat hij vanuit zijn plek er alles aan doet aanjager te worden voor de werknemer en werkgever hier in Nederland en zo een toevoegende waarde te zijn voor onze economie. Laat ik eerlijk zijn, als dit is wat we van hem op die plek mogen verwachten dan…. wil ik het niet eens hebben over zijn idee van. Hij heeft er namelijk en geen affiniteit mee, geen idee van, maar ook niet vermogen zelf een visie te onwikkelen.
Jet Bussemaker
Vanaf deze stoel, vanuit dit kantoor,”Maak je druk om de voortschrijdende afkalving van ons onderwijs naar een onwaardig niveau. Mensen die steeds ongeletterder worden, mensen die niet meer worden geleerd wat algemene vaardigheden en kennis is en bovenal, wat de keerzijden zijn van het werken in en met IT. Ook Robotica mind you.
Want als het zo is dat de mens steeds oppervlakkiger communiceert, inhoudelijk niet eens meer in staat is goed na en door te denken, dan heb je aan robotica helemaal niets. Of de toekomst met alleen maar robotjes?
Right.
Waar onze vriend Lodewijk mee zit en alle andere politici is dat ons kapitalistische systeem alleen maar een credo heeft: groei!
Voor diegene met enige leeftijd hebben het “communistisch experiment” zien mislukken. Ik ben daar overigens zelf een product van 🙂
Die hadden ook een credo: “iedereen is gelijk!”. Resultaat: de dood in de pot. Ik zag 10 schilders in mijn vaders (toen nog communistisch) land staan, waarvan er 2 iets “deden” en 8 stonden/zaten wat uit hun neus te pulken.
Ik had het nooit kunnen verwachten, maar de “kapitalistische experiment” kraakt in al zijn voegen omdat het uitgaat van “iedereen heeft gelijke kansen”.
Beiden systemen gaan voorbij aan iets heel menselijks: “mensen zijn allemaal verschillend”. Zowel mentaal als fysiek.
Daarom hebben we hele goede sporters, hele slimme ICT-ers, goede bouwvakkers en verpleegsters. En met opleiding en ervaringen kun je mensen stimuleren mensen het beste uit zich te halen. Maar er zijn grenzen: die grenzen zijn vermoedelijk biologisch bepaald. Mijn zeer bescheiden indruk is dat onze bevolkingsopbouw zodanig is dat er een heel klein deel is dat hoogleraar/topsporter kan worden, vervolgens een nog steeds relatief klein deel hooggeschoold is. Helaas zal het merendeel van de bevolking dat niveau nooit halen.
De technologische trends (lokale productie, duurzame energie en robotisering) leidt tot een samenleving waar niet alleen de laaggeschoolden, maar ook grote delen van die gemiddeld en hooggeschoolden geen daadwerkelijk bijdrage (in de traditionele zin) aan de samenleving kunnen leveren. We hebben in Nederland echt geen 100000 hoogleraren nodig, dat is kul. Of 1.0000.0000 ICT-ers ofzo. Ook niet in de toekomst.
Mijn hoop is gevestigd dat de nieuwe technologieën het bestaansrecht (voedsel, wonen en zorg) van een ieder (en niet alleen in Nederland) gaat garanderen. De uitdaging zal zijn om een nieuw evenwicht te zoeken in dagelijkse bezigheden en het draaiend houden van onze samenleving.
Blijven vasthouden aan de oude “systemen” zal je daarbij niet gaan helpen. En natuurlijk in het “hier en nu” wel realistisch blijven, maar met een schuin oog naar de toekomst kijken doet niemand kwaad. Het grootste gevaar is niet de nieuwe technologische trends (ik ben erg blij met een wasmachine), maar diegene die hun huidige macht niet willen afstaan.
En als de robots niets meer opleveren sturen we ze terug naar hun eigen land 😉
Als robots en computers massaal worden ingezet in de maatschappij en op de arbeidsmarkt dan bestaat het gevaar dat hierdoor niet alleen talloze banen verloren zullen gaan maar ook dat een bepaald doemscenario werkelijkheid wordt. Al decennia’s lang worden in talloze strips en tekenfilms (Jetsons, Flintstones, Suske & Wiske, Donald Duck, Smurfen enz.) vaak genoeg gewaarschuwd voor robotisering of computerisering door wetenschappers e.a. die dit meestal doen uit gemakzucht en luiheid. Zo kunnen deze machines, mits ze al een eigen wil krijgen, zich tegen de mensheid keren om die te overheersen en moeten ze weer worden vernietigd. Dit is bijna te vergelijken met God die de mensheid schiep totdat dezen ook te eigenwillig werden en zich tegen Hem keerden. Bovendien moeten wij ons niet te afhankelijk van robots en computers maken want ook machines vallen regelmatig uit.
Toen de natuur ons schiep heeft het een aantal factoren ingebouwd die ons mensen in toom moeten houden o.a.:
– ziektes
– intelligentie
– gebrek aan intelligentie
– egoisme
Ons mensen kennende zullen al deze instrumenten graag gebruiken om elkaar het leven zuur te maken, we zullen elkaar pas gaan waarderen als er heel weinig van ons over zullen zijn en dat zal wel lukken want de robots zullen ons helpen deze KPI te behalen…
Het is toch zo extreem simpel: naarmate robots en automatisering meer werk uit handen neemt, moeten de werkweken van de werknemers korter worden. Maar oh wee als je (tijdelijk) even 1% van je loon moet inleveren omdat je 1% minder werkt… Ook al zou dat op de lange baan 1,1% of 2% opleveren, omdat je met minder werkloosheid veel minder (heel dure) maatschappelijke problemen hebt. En dus minder belasting hoeft te betalen.
Geen politieke partij die er aan wil. We zijn geprogrammeerd en gehersenspoeld dat we allemaal zo lang en hard mogelijk moeten werken; of dat nu efficient is of niet. Anders ben je maar lui.
@Fred:
“Tijd dat er wordt nagedacht over bevolkingspolitiek? Bijvoorbeeld streven naar een bevolkingsaantal van 10 miljoen voor Nederland?”
Daar was ’t 100 jaar geleden al tijd voor.
Nu, nu dat niet gedaan is, zitten we met een hopeloos vervuilde aardbol opgescheept.
@Johan. De werklozen moeten uiteindelijk weer de robots gaan maken.
@Hendrik.
“De werklozen moeten uiteindelijk weer de robots gaan maken.”
Neen (althans, het zal alleen voor een klein deel nieuw personeel aantrekken, vergeleken met de hoeveelheid personeel die een robot gemiddeld uitspaart).
Uiteindelijk niet; uiteindelijk zullen robots grotendeels elkaar gaan maken. Of een robot wordt gewoon (letterlijk) geprint.
Hoe dan ook, een robot of 3D-printer erbij betekent een hogere productie per arbeider en minder arbeiders nodig. Ook als je fabricage en onderhoud van de robot meerekent. Dat doen de bean counters ook. Als de bean counters op een negatief bedrag uitkwamen qua kosten (en arbeidskosten zijn bijna altijd de hoogste kostenpost, in bijna elke bedrijfstak), dan kwamen er heus geen robots meer bij. Het tegendeel is waar.
De enige goede oplossing om de hoge werkloosheid op korte termijn aan te pakken is zondermeer: kortere arbeidstijden. Helaas is dat momenteel taboe in de politiek.