Voorlopig geen gsm-locatiedata naar RIVM

Het is zeker dat het RIVM voorlopig geen beschikking krijgt over locatiegegevens van mobiele telefoons in de strijd tegen corona. De Tweede Kamer heeft het onderwerp controversieel verklaard, waardoor het parlement er niet over stemt en het demissionaire kabinet de tijdelijke wet niet mag doorzetten.

Er was in de Tweede Kamer sowieso weinig steun voor de tijdelijke wet die het mogelijk maakt telecombedrijven te verplichten om locatiegegevens te delen met de autoriteiten. In november zag het er naar uit dat, van de coalitiepartijen, alleen het CDA het wetsvoorstel van ‘hun eigen’ minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport; VWS) en staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat; EZK) zou steunen. VVD, D66, ChristenUnie en de meeste oppositiepartijen hadden hun bedenkingen uitgesproken.

Het onderwerp ligt politiek gevoelig en dus besloot de vaste Kamercommissie voor EZK afgelopen woensdag het controversieel te verklaren. Hierdoor kan pas na de formatie van een nieuwe regering een definitief besluit over de tijdelijke wet worden genomen. De Tweede-Kamerverkiezingen vinden plaats op 17 maart en vaak duurt het weken of zelfs maanden voordat een nieuwe regering is gevormd.

Verzet

Het plan om telecomaanbieders te verplichten locatiegegevens beschikbaar te stellen aan de autoriteiten stuit al langere tijd op verzet, zelfs na verschillende aanpassingen. En niet alleen in de Tweede Kamer. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en privacy-organisaties lieten zich er meermaals negatief over uit. Daarnaast staan de telecombedrijven niet te springen om gegevens van hun klanten te delen met de autoriteiten. De Raad van State kwam wel met een positief advies.

In het voorjaar van 2020 stelde minister De Jonge voor geanonimiseerde locatiegegevens van alle mobiele telefoons maximaal een jaar door te geven aan het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het zou gaan om onherleidbare tellingen per gemeente, die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dagelijks in een rapport giet.

Voor de tellingen moeten telecomaanbieders de zendmastgegevens ontdoen van persoonlijke informatie, zoals telefoonnummer, en daarna optellen. Per gemeente ontstaat zo een lijst die per uur toont hoeveel mobiele telefoons vanuit welke gemeente aanwezig zijn, met een minimum van vijftien telefoons. Het idee is dat het RIVM bij besmettingen lokale ggd’s sneller kan waarschuwen.