Hype en werkelijkheid rond WAP

De miljoenen die gemoeid zijn met de transfer van voetballers, waren vroeger aanleiding voor veel discussie en worden nu met een kort berichtje afgedaan. Nu gaat het om de miljarden die gemoeid zijn met Internet: beursgangen en mobiele communicatie. Vooral de hype rond WAP (Wireless Application Protocol) in de media neemt gigantische vormen aan. Hein van Steenis vraagt zich af: "Wat is beeld en wat werkelijkheid?"

Er zijn nu rond zeven miljoen GSM’s in Nederland, niet slecht voor een totale bevolking van ruim vijftien miljoen – in de hele wereld zijn er zelfs bijna vijf miljard geteld. Het aantal Internetgebruikers neemt explosief toe. Dat de combinatie van die twee het middels WAP dus helemaal zal gaan maken, is een logische gedachtegang. In Computable van 7 april stelt columnist Healey: "WAP speelt sleutelrol voor het ontwikkelen van protocollen van nieuwe applicaties".
Maar er zijn wel nogal wat uitdagingen, het nieuwe eufemisme voor problemen. Zo is er bijvoorbeeld een speciale telefoon voor nodig en WAP betekent nu vooral: Where Are the Phones? Dat zal overigens in de loop van 2000 wel verbeteren. Verder: WAP loopt via circuitgeschakelde 9,6 kbps dataverbinding, en dat betekent mobiele belminuten, ook al wordt er niets overgestuurd. Het opzetten van de verbinding vraagt tientallen seconden; vanwege alle verificaties bij de operators. Een combinatie van WAP met SMS-berichten (pakketjes van max. 160 byte) is ook mogelijk, maar die berichten kunnen traag doorkomen – een vertraging van enkele minuten tot een half uur (als het erg druk is) is geen uitzondering. En soms komen ze helemaal niet aan… Niet echt handig als je ‘even’ een parkeerkaartje of een taxirit moet afrekenen!

Aanpassing na aanpassing

Dat wordt straks allemaal beter met WAP over GPRS (General Radio Packet Switching), is de verwachting die in de media gewekt wordt. In Japan is I-mode, een voorloper van WAP, een stormachtig succes. Maar wanneer komt GPRS hier? De twee grote operators kunnen zich de forse investeringen in zowel het radionetwerk als in de onderlinge verbindingen waarschijnlijk wel permitteren, maar de overschakeling komt zeker niet eerder dan in de loop van volgend jaar. En het zal nog wel even duren voordat GPRS algemeen ingang vindt, want ook daarvoor is weer een nieuw mobieltje nodig! Er zal een forse aanpassing in de mobielen nodig zijn, veel groter dan die voor de WAP-microbrowser. Nu hebben klanten al steeds nieuwe apparaten moeten aanschaffen, van de analoge ATF1 naar ATF2, ATF3, de digitale GSM en nu GSM+, maar op een ogenblik houdt dat op als er geen duidelijke nieuwe behoefte is.
Denkt u dat er veel behoefte is aan algemeen surfen op Internet via uw GSM? Waarschijnlijk wordt het dus pas spannend met een palmcomputer of PDA, die over een groter beeldscherm beschikt, en ook in kleur. Zelf radio-communiceren of via Bluetooth en de nieuwste GSM? Met GPRS bent u altijd (als het toestel aanstaat) online, dat wil zeggen de verbinding hoeft niet opgezet te worden. GPRS kent wel aflevergaranties, maar geen gegarandeerde snelheid!
Nog niet voldoende uitdagingen? Surfen op Internet klinkt ons bekend en makkelijk in de oren, maar voor WAP is het nodig dat de website in WML (Wireless Markup Language) gecodeerd is, niet in het gebruikelijke HTML. De hiervoor ontwikkelde oplossing heet XML, de opvolger van HTML, die middels een stylesheet (XLS) vertaald wordt naar WML. Maar hoeveel websites gebruiken al XML of gaan dat gebruiken? WAP is dus vooral geschikt voor speciale ‘zakelijke’ mobiele toepassingen, niet voor algemeen Internetten.
Dan nog iets wat waarschijnlijk belangrijker is dan de betrouwbaarheid van de draadloze verbinding: de authenticatie tussen mobiele beller en een leverancier van informatie, diensten of goederen. Wie garandeert die? Als ik met mijn creditcard of PIN-kaart betaal, krijg ik als gebruiker een afschrift en ik kan reclameren. Bij mobiel betalen? Internet-adressen hebben geen betekenis en mobieltjes worden gestolen bij het leven. De leverancier verkeert dus al evenzeer in het ongewisse. De indianenverhalen over elektronische transacties via Internet grenzen aan het ongelofelijke, maar ik vrees dat mobiele transacties via Internet nog eenvoudiger te vervalsen zijn�

Wenselijk of haalbaar

Deze uitdagingen zullen ongetwijfeld opgelost k�nnen worden. Als techneut ben ik ervan overtuigd dat technisch alles mogelijk is. Maar de vraag op dit moment is of zulke oplossingen markttechnisch haalbaar zijn. Er ligt namelijk wéér een nieuwe technologie op de loer, die zoals gebruikelijk alle huidige en nog onbekende problemen, pardon uitdagingen, gaat oplossen: UMTS (Universal Mobile Telecommunications System). De veiling van de vijf UMTS-licenties in het Verenigd Koninkrijk staat nu al op 80 miljard gulden. De frequenties worden deze zomer in Nederland geveild en zullen ook flink wat opbrengen. De Nederlandse minister heeft aan de toewijzing van de frequenties de eis verbonden dat de koper op 1 januari 2003 een commerciële dienst moet aanbieden. Afgezien van de vraag of zoiets wel haalbaar is, wat betekent dit voor de investeringen ten behoeve van WAP en GPRS? Niet alleen voor de operator, maar vooral ook voor de gebruiker die wéér een nieuw toestel zal moeten kopen…
De stelling staat ter discussie dat consumenten noch zakelijke gebruikers zitten te wachten op deze technische hoogstandjes, die vooral de zakken van de overheid en de pr- en reclamebureaus vullen. Waarom zouden gebruikers zo gebrand zijn op een volledige integratie van spraak en data? Het is volgens mij een loze kreet dat ‘men’ overal en altijd mobiel wil kunnen spreken én data wil kunnen versturen. Praten wel, maar surfend rondlopen? Zou niet iedereen meer gebaat zijn bij één mobiel spraaktoestel dat je overal kunt gebruiken, ook thuis in plaats van je vaste telefoon. En daarnaast een aparte vestzakcomputer voor mobiele datacommunicatie – zowel voor thuis als buiten de deur. Biedt de combinatie van spraak en data in één apparaat echt voldoende voordelen nu er steeds meer oplossingen zijn voor het automatisch omzetten van spraak naar data en omgekeerd? Zouden we niet meer geholpen zijn met meer betrouwbare en beveiligde verbindingen? Vooral voor datacommunicatie, want praten via onbetrouwbare radioverbindingen heeft zich inmiddels bewezen.
Mijn kinderen wilden vroeger altijd de ‘gebakste’ aardappeltjes, en hun kinderen willen dat natuurlijk ook. Maar hebben mobiele gebruikers baat bij de ‘gewapste’ hype? De vraag stellen is haar beantwoorden, zeggen ze en ‘ze’ hebben gelijk.
Hein van Steenis
Almere