De Corona-pandemie laat mensen steeds vaker nadenken voor mogelijke beroepen die men thuis kan uitvoeren. Sommige freelancers die zijn gezegend met een mooie stem vragen zich dan ook wel eens af ‘kan ik voice-over worden’. We kijken eens naar de ins- en outs bij het worden van een voice-over.
Dat de vraag hoe word ik voice-over niet zelden opkomt, blijkt wel aan de zoekresultaten wanneer je zoekt op termen als opleiding stemacteren of voice-over cursus. De ervaring leert echter dat wel meer nodig is dan een gedegen opleiding, vooral ervaring met inspreken is een must.
Een stemmenbureau kan kritisch zijn
Natuurlijk, het inspreken van bedrijfsvideo’s en radiocommercial lijkt een prachtige bijbaan die als zzp’er is uit te voeren. Maar juist omdat zoveel mensen zich dit realiseren zijn stemmenbureaus tamelijk kritisch bij het toelaten van nieuwe professionele voice-overs. En het woord zegt het al, men kijkt vooral hoe ‘professioneel’ iemand klinkt.
Daarbij kijken goede Nederlandse voice-over bureaus ook of een stem iets toevoegd aan het bestaande aanbod. Zij moeten overtuigd zijn dat opdrachtgevers werk hebben voor nieuwe voice-over stemmen. Want voice-overs zonder werk: daar is nog niemand blij van geworden van. Ervaring met inspreken en iets toevoegen aan het bestaande aanbod is dus key.
Bekende voice-overs hadden werk genoeg vroeger
De wat oudere bekende voice-overs hoor je nog wel eens mijmeren over de jaren ’80. Er waren maar een handjevol professionele voice-overs actief in Nederland, die samen alle radio en televisiecommercials moesten inspreken.
Schaarste is niet onprettig bij onderhandelingen over voice-over tarieven, en de prijzen lagen dan ook stukken hoger dan heden ten dage. Vaak werd op bij een opnamestudio op locatie ingesproken, dus de stemacteur kon naast het inspreekwerk ook zijn uren voor het reizen naar de voice-over studio in rekening brengen. Dat tikte dus flink aan.
Een paar stemmen voor alle voice-over opdrachten
De voice-overs van vroeger waren niet zelden bekende acteurs die ook als stemacteur of voice-over gevraagd werden. En bekende radio dj’s konden ook een goed centje verdienen. Niet iedereen had een goed netwerk in Hilversum, en de radio voice-overs waren een uitzondering hierop natuurlijk.
Voorheen, tot halverwege de jaren ’90, waren er maar weinig radiozenders, dus je was al snel een bekend stem. En voor die bekendheid werd grif betaald door het stemmen of reclamebureau. Een nadeel was er zeker voor de adverteerder: veel commercials klonken met dezelfde hetzelfde, sterker, je hoorde soms dezelfde stemacteur regelmatig twee keer in hetzelfde reclameblok voor verschillende adverteerders. Het was de tijd dat de commercial planner voor radiostations nog moest worden uitgevonden.
Vacature: aanmelden als stemacteur
Voor het vacatureaanbod moest men dus de weg weten bij radiostations in Hilversum of reclamebureaus op de Amsterdamse gracht, en dan was het met name een kwestie jezelf in de kijker te spelen. Tegenwoordig wordt het meeste voice-over werk gegenereerd door een populair voice-over platform, waar men zich kan aanmelden als stemacteur.
Een belangrijk voordeel van deze online stemmenbureaus is dat de stemacteur niet zelf de hele dag met digitale advertenties hoeft te zijn om klanten te werven. Tegelijkertijd is er voor opdrachtgevers een veel beter stemmenbod, waarbij het boeken van een voice-over ook supersimpel is. Hierdoor klinken bedrijfsfilms en commercial eigenlijk veel gevarieerder, en dus beter.
Hoe kun je leren stemacteren?
Het is belangrijk om te weten dat de meeste voice-over vacatures bestaan uit het inspreken van bedrijfsfilms. Die leveren wel minder op dan de lucratieve radiocommercials van vroeger (5 minuten inspreken en klaar), maar… er is ook veel meer werk in. Waar vroeger radiocommercials enkele keren per maand voorkwamen, bijstaan de meeste voice-over opdrachten voor bedrijfsfilms dagelijks op de to do list van de meeste Nederlandse voice-overs.
Een bedrijfsfilm inspreken vraagt ook om ervaring, ons vak heet natuurlijk ook niet voor niets (stem) ‘acteren’ al lijkt het dat iedere freelancer in een paar tellen kan leren stemacteren bij een willekeurige cursus. Kunnen acteren onderscheidt ook de stemacteur van radio voice-over met gewoon een mooie stem. Hij of zij is in staat het gevoel van een merk over te brengen bij de luisteraar.
Acteertalent zal je dus zeker helpen, maar als je er wat aanleg voor hebt zou je ook een vooropleiding theater kunnen doen of jezelf aanmelden bij een toneelvereniging. Zo doe je de benodigde ervaring opdoen wat betreft acteren waardoor je waarschijnlijk beter zult stemacteren. Want de meest gevraagde voice-overs in Nederland kunnen hun stem moeiteloos aanpassen aan ieder karakter. Het is dus zaak voor Nederlandse stemacteurs om dit goed onder de knie te krijgen.
Hoe krijg ik werk als stemacteur?
Veel stemacteurs vinden dit by-far het meest lastige aan het vak. De meeste mensen die zich bedachten om stemacteur te worden beginnen met zichzelf aan te melden als stemacteur ofwel de inschrijving bij een stemmenbureau. Maar je moet weten dat de meeste Nederlandse stemmenbureaus honderden inschrijvingen per jaar ontvangen. Van Hilversum tot Rotterdam, de meeste stemmenbureaus hebben aan aandacht gene gebrek.
Deze route ligt dus niet het meest voor de hand. Of je moet de beste voice-over sollicitatie ooit kunnen bewerkstelligen. En waarom zijn ervaren stemacteurs volgens stemmenbureaus ‘beter’? Realiseer je dan het volgende. De meeste stemacteurs klinken ‘beter’ dankzij hun ervaring. Ervaring opdoen is dus aan te bevelen. Het is minder moeilijk dan je denkt. Bijvoorbeeld door eerst als een gratis voice-over aan de slag te gaan. Spreek in voor vrienden en bekenden. Maak een mooie voice-over demo op basis van je portfolio.
Zal ik een cursus voice-over doen?
Eigenlijk kan alleen jijzelf kan de vraag beantwoorden of cursussen en workshops zinvol zijn. Want vergeet niet dat gratis voice-overs inspreken ook simpeler klinkt dan het is. Serieuze videobedrijven zullen eerder gewoon willen betalen. Want een gratis voice-over klinkt mooi, het levert ook meerwerk op, denk aan retakes, waar een bedrijf niet op zit te wachten.
Kortom, het is niet zo makkelijk om betaald als stemacteur gevraagd te worden, en een cursus stemacteur geeft ook geen garantie voor werk als stemactrice. Wellicht is eerst enkele testopdrachten doen bij iemand die al een voice-over microfoon heeft, nog de meest slimme strategie. Zo investeer je niet direct in iets waarvan je niet weet of het voor jou zal werken. Want dat veel freelancers als voice-over willen werken, dat is duidelijk.
