Onderzoek van osapiens toont aan: bedrijven in de Benelux lopen achter op het gebied van ESG-expertise, automatisering en paraatheid voor regelgeving
Duurzaamheidsvereisten werden lange tijd gezien als een administratieve last. Maar The State of Sustainability Reporting in Europe, een nieuw onderzoek van osapiens, schetst een ander beeld: 81% van de Europese duurzaamheidsprofessionals ziet duurzaamheidsrapportage inmiddels als een motor voor innovatie en concurrentievoordeel. Meer dan 77% van de bedrijven automatiseert al onderdelen van hun rapportage en begint nu de vruchten te plukken van eerdere investeringen. Toch remt een gebrek aan interne ESG-expertise de vooruitgang; bedrijven in de Benelux blijven duidelijk achter op het gebied van automatisering, paraatheid voor regelgeving en kennis.
Benelux loopt flink achter
Zakelijke leiders in de Benelux signaleren een aanzienlijke achterstand in duurzaamheidsrapportage. Veel organisaties missen de systemen en expertise om ESG-gegevens effectief te verzamelen en te interpreteren. Uit het onderzoek blijkt dat 36% van de Benelux-bedrijven een gebrek aan interne duurzaamheidskennis aangeeft – iets meer dan in de DACH-regio (33%). Ook de automatiseringsgraad is laag: slechts 36% van de organisaties in de Benelux gebruikt automatisering voor ESG-processen, vergeleken met 88% in DACH. Op het gebied van regelgevingsvoorbereiding voelt slechts 33% van de Benelux-bedrijven zich voldoende voorbereid voor aankomende EU-richtlijnen zoals de CSRD en CSDDD, terwijl 85% van de bedrijven in de DACH-regio aangeeft goed voorbereid te zijn. Deze verschillen benadrukken de dringende noodzaak voor Benelux-bedrijven om hun ESG-infrastructuur te versterken en in lijn te brengen met Europese standaarden.
Van verplichting naar strategische hefboom
Hoewel steeds meer Europese bedrijven duurzaamheidsrapportage omarmen, verschilt het tempo van transformatie aanzienlijk per regio. De DACH-regio loopt voorop met 88% van de bedrijven die automatisering inzetten, al is volledige automatisering ook daar nog een uitdaging, slechts 29% heeft het volledig geïmplementeerd, bijna het dubbele van het Europese gemiddelde van 15%.
In andere regio’s liggen de adoptiecijfers lager: 60% in de Nordics en Spanje, 54% in Frankrijk, 40% in de Benelux en slechts 36% in Italië. Dit duidt op aanzienlijke verschillen in digitale volwassenheid binnen Europa.
97% van de duurzaamheidsleiders in DACH en 90% in de Nordics zien rapportage als een strategisch voordeel. Daarmee onderstrepen ze een verschuiving in denken: van naleving naar waardecreatie. Bedrijven die inzetten op digitale infrastructuur en betrouwbare data rapporteren concrete voordelen op het gebied van innovatie, efficiëntie en marktpositie.
Duurzaamheidsrapportage als aanjager van innovatie
Meer dan de helft van de ondervraagde bedrijven geeft aan dat duurzaamheidsinspanningen hebben geleid tot nieuwe of verbeterde producten en diensten – van duurzame verpakkingen tot klimaatbestendige toeleveringsketens en AI-gestuurde risicotools. In DACH rapporteert 65% productinnovatie dankzij duurzaamheid, gevolgd door Frankrijk (40%) en Spanje (31%). Wat koplopers in heel Europa verbindt, is hun inzet op digitale infrastructuur en betrouwbare gegevens als hefbomen voor langetermijnwaarde.
“In heel Europa is duurzaamheid geen compliance-oefening meer – het is een strategische prioriteit die innovatie, veerkracht en marktleiderschap stimuleert. Europese bedrijven zetten wereldwijd de toon en maken van duurzaamheid een katalysator voor groei op de lange termijn,” aldus Alberto Zamora, medeoprichter en CEO van osapiens.
Volledige automatisering blijft een uitdaging
Ondanks de vooruitgang is volledige automatisering voor veel bedrijven nog buiten bereik. De grootste obstakels zijn implementatiekosten (30%), gebrek aan interne expertise (16%) en integratieproblemen met bestaande systemen (14%). Het kennisgebrek is het grootst in de Benelux (36%), DACH (33%) en Italië (26%), waar teams vaak onvoldoende vaardigheden hebben om duurzaamheidsdata goed te beheren.
Buiten DACH is rapportage vaak inconsistent door gefragmenteerde systemen. Tegelijkertijd hebben DACH-bedrijven vooral moeite met handmatige gegevensverzameling (36%) en verificatie voor audits (29%). Zonder betrouwbare, gecentraliseerde data blijven duurzaamheidsindicatoren losstaan van strategische besluitvorming – en verliezen ze hun impact.
De onzichtbare uitdaging: gebrekkig inzicht in toeleveringsketens
Bijna één op de drie bedrijven (30%) noemt compliance in de toeleveringsketen als hun grootste rapportageprobleem. Dieper in de keten wordt het verkrijgen van tijdige en betrouwbare gegevens steeds lastiger. Bijna een kwart van de respondenten geeft aan onvoldoende vertrouwen te hebben in hun vermogen om volledige transparantie te realiseren. Verouderde systemen en handmatige tracking bemoeilijken het inzicht in Scope 3-emissies en de verificatie van toeleveranciers. Dit leidt tot gemiste kansen om risico’s te beperken, leveranciers te optimaliseren en veerkrachtige, verantwoorde operaties op te bouwen.
Conclusie: van naleving naar concurrentievoordeel
The State of Sustainability Reporting in Europe laat zien dat duurzaamheidsrapportage zich ontwikkelt van een nalevingsplicht tot een strategische aanjager van innovatie en concurrentievermogen. Bedrijven die investeren in automatisering en betrouwbare data zien nu al tastbare voordelen op het gebied van productontwikkeling, efficiëntie en risicobeheersing. Tegelijk blijven uitdagingen bestaan: gefragmenteerde systemen, beperkte expertise en een gebrek aan inzicht in de toeleveringsketen blijven knelpunten.
“Om van compliance een concurrentievoordeel te maken, moeten organisaties duurzaamheid consistent, digitaal en integraal verweven met hun kernstrategie,” besluit Zamora.
Methodologie
Het onderzoek The State of Sustainability Reporting in Europe verzamelde inzichten van 250 senior leiders in zes belangrijke Europese markten: DACH, Benelux, de Nordics, Frankrijk, Spanje en Italië. De onderzochte sectoren variëren van industrie en retail tot automotive, chemie en life sciences, wat zorgt voor een breed en representatief beeld van de ontwikkeling van duurzaamheidsstrategieën in Europa.
De studie richtte zich specifiek op beslissers zoals Heads of Sustainability, Heads of Human Rights, CFO’s, CIO’s en Heads of Supply Chain. Alle respondenten zijn werkzaam bij ondernemingen met 250 of meer medewerkers, waardoor de resultaten relevant zijn voor organisaties met complexe structuren en substantiële blootstelling aan wet- en regelgeving.
Meer lezen
