SAN JOSE, CA – IBM verloor vorig jaar het marktleiderschap in ‘high-end’ schijfopslag aan concurrent EMC. In capaciteit gerekend dan, want de omzet bleek hoger dan die van EMC. Toch is de opslagdivisie door dit feit goed wakker geschud en staat deze aan de vooravond van een ongekende expansie.
Eén van de vier speerpunten van het beleid van IBM is de uitbouw van de opslagdivisie. Hiertoe wordt alleen al dit jaar bijna een miljard dollar geïnvesteerd in het uitbreiden van de produktiefaciliteiten. Nieuwe produkten en het leveren van de eigen technologie aan concurrenten moeten de omzet van de divisie Storage Systems binnen drie jaar opstuwen van de huidige 6 miljard naar ruim 15 miljard dollar.
Op het eerste gezicht uiterst ambitieuze plannen, die echter – gezien het produktaanbod – een gerede kans van slagen hebben. IBM timmert flink aan de weg met nieuwe technologieën en produkten. Sprekende voorbeelden daarvan zijn de Serial Storage Architecture (SSA), de nieuwe tape-drives uit de Magstar-lijn, de nog vrijwel unieke magneto-resistive aflees- en schrijfkoppen en de 2,5 inch harde schijven voor draagbare computers, waarmee IBM zegt inmiddels een marktaandeel van 40 procent te realiseren.
Serieel is sneller
De seriële opslag-architectuur (SSA) is een technologie ter vervanging van het veel tragere Scsi (Systems Connect Storage Interface). SSA wordt gebruikt in open systeemomgevingen en biedt een doorvoercapaciteit van 80 megabyte per seconde. Bovendien zou de betrouwbaarheid en de flexibiliteit van deze technologie hoger zijn dan de bijna 10 jaar oude Scsi-technologie.
Sinds de introductie eind vorig jaar wist IBM al 300 terabyte capaciteit aan de markt te slijten. Volgens eigen zeggen is deze technologie de meest succesvolle uit de geschiedenis van de opslagdivisie. SSA is op dit moment slechts beschikbaar voor de eigen RS/6000 Unix-computers, maar komt op korte termijn beschikbaar voor andere Unix-platforms en voor PC-servers.
Andere produkten, die binnenkort op de markt verschijnen, zijn ondermeer de Ramac 3, waarin vooral de capaciteit ten opzichte van zijn voorganger fiks uitgebreid is. Waar nu slechts 180 gigabyte achter één disk-controller te plaatsen is, zal de Ramac 3 maar liefst 720 gigabytes achter de controller kunnen beheren.
Storagetek
In het voorjaar sloot IBM een overeenkomst met Storagetek (STK) om diens opslagprodukten te mogen doorverkopen. Het contract werd door de meeste analisten als gunstig voor beide partijen gezien. IBM krijgt met STK’s Iceberg een laaggeprijsd schijfcomplex in handen, waarmee het kan concurreren met de goedkopere modellen van EMC. "Voorheen maakten we in dit segment geen schijn van kans", aldus Frank Elliott, vice-president van de opslagdivisie.
De samenwerking met STK levert IBM bovendien twee nieuwe produktlijnen op: de Ramac Scalable Array – door STK op de markt gebracht als Kodiak – en de Electronic Array, een solid-state disk-subsysteem. Deze produkten zijn op dit moment in bèta-test, maar worden nog dit jaar leverbaar. De apparatuur is bedoeld voor de mainframe-markt.
Hoewel nog een groot deel van de omzet van de opslagdivisie komt uit produkten voor mainframe-omgevingen, groeit het segment open systemen veel sneller. Bill Pinkerton, verantwoordelijk voor deze activiteiten, beweert een groei van 70 procent per jaar in capaciteit. In omzet gemeten betekent dit een toename van jaarlijks zo’n 15 procent. Vooral het PC-segment groeit snel met jaarlijks 26 procent. In deze markt van open systemen levert IBM de revolutionaire Serial Storage Architecture, waarmee het een flinke voorsprong op de concurrentie heeft.
Met de SSA-technologie heeft het bedrijf volgens eigen zeggen inmiddels het marktleiderschap verworven in het Unix-segment. In de PC-wereld volgt het marktleider Compaq op de voet.
Magneto-resistieve koppen
Op het gebied van schijftechnologie beschikt IBM reeds enige jaren over de praktisch unieke magneto-resistive technologie voor de afleeskop. Voordelen van deze technologie ten opzichte van traditionele lees- en schrijfkoppen zijn de hogere informatiedichtheid op magnetische media en de hogere betrouwbaarheid. Dit resulteert in lagere kostprijzen per megabyte. Hoewel andere fabrikanten inmiddels beschikken over dezelfde technologie, zijn er pas dit jaar eerste produkten van de concurrentie op de markt gekomen. In de loop van volgend jaar start IBM met het verkopen van de MR-koppen via oem-contracten (original equipment manufacturers) aan concurrenten.
Via het oem-kanaal wist IBM inmiddels een marktaandeel van 40 procent op te bouwen in schijven voor draagbare PC’s. De 2,5 inch schijfjes, voorzien van MR-kop, zijn goed voor een jaarlijkse omzetgroei van bijna 50 procent. Met een investering van 500 miljoen dollar voor uitbreiding van de produktiecapaciteit verwacht IBM de omzet in dit segment binnen drie jaar uit te breiden van de huidige 3 miljard naar bijna 10 miljard dollar.
Tape-technologie
Buiten schijven levert IBM ook de Magstar tape-drives, voor zowel de eigen mainframe- als open omgevingen. De technologie is hetzelfde als die van de schijven: ook hier maakt IBM gebruik van de MR-koppen. Dit biedt gebruikers een opslagcapaciteit tot 30 gigabyte per tape-cartridge. Gecombineerd met het op 10 september aanstaande te introduceren volume stacking zal dit leiden tot een drastische verlaging van de kosten voor tape-opslag bij met name gebruikers van mainframes.
En dan zijn er nog de software-activiteiten van de opslagdivisie. Volgens eigen zeggen goed voor een omzet van een half miljard dollar en daarmee één van de grootste softwarefabrikanten ter wereld. Het meest succesvolle produkt is Adsm, een pakket voor het beheer van alle opgeslagen gegevens in een onderneming. Nora Denzel, verantwoordelijk voor deze software, noemt dit "het meest open software-produkt van IBM". "Voor iedere dollar die besteed wordt aan opslag, wordt jaarlijks zo’n vijf dollar uitgegeven aan het beheer van de gegevens die hierop komen te staan." Denzel voorziet dan ook een grootse toekomst voor softwareprodukten, die de kosten van het beheer omlaag brengen. MU
Netstore
Iets later dan de jaarlijkse september-annoncering komt IBM met een geheel nieuw produkt op de markt. Het betreft de Netstore, een subsysteem voor gegevensopslag op schijf en tape dat rechtstreeks in een netwerk te koppelen is – zonder tussenkomst van een server. De Netstore is hiermee eenvoudig te integreren in bestaande netwerken en belast geen centrale processoren. De prijs van de eenvoudigste uitvoering ligt rond de 15.000 gulden. In eerste instantie is deze ‘doos’ bedoeld voor open systemen, in een later stadium komt er ook een versie voor mainframes op de markt. Dan zal de Netstore ook in staat zijn gegevens uit mainframes en open systemen gezamenlijk op te slaan. EMC kondigde al eerder aan met een dergelijk zelfstandig opslagsysteem op de markt te komen. Het belangrijkste onderscheid tussen beide produkten is de toepassing van de Serial Storage Architecture (sneller en betrouwbaarder dan Scsi) door IBM en de integratie van Adsm – het pakket voor beheer van de opgeslagen gegevens. Adsm werd door Gartner Group als het beste produkt voor deze functie bestempeld.
