De traditionele computerindustrie – met uitzondering van Lotus – heeft de afgelopen jaren maar weinig visie laten zien. Er zijn wel belangrijke producten ontwikkeld, maar dat waren steeds variaties op bestaande thema’s. Alleen gui’s zijn misschien als werkelijk revolutionair te betitelen, omdat ze systemen eenvoudiger maken en daardoor de acceptatie van IT op de werkvloer verhogen.
De gui is echter al zo’n vijftien jaar geleden bedacht. Nog steeds gebruiken we in feite imitaties van de oude Macintosh, zij het op grotere schaal en met betere netwerkfaciliteiten. De huidige kantoorapplicaties voor de PC zijn erg teleurstellend en leggen het gebrek aan visie op schrijnende wijze bloot. De kantoorproducten voor de PC zijn niets meer dan armzalig geïntegreerde producten om de oude schrijf- en rekenmachines te vervangen. Ze zijn bovendien slechts door één persoon tegelijk te gebruiken. Alleen bij e-mail is aandacht besteed aan het multi-user-concept, toen Lotus Notes een pioniersrol vervulde op het gebied van mensen die activiteiten coördineren in logische groepen. Kortom, teveel tunnelvisie en veel te weinig lateraal denken.
Internet is hopelijk de katalysator voor een nieuwe generatie applicaties. We hebben nog steeds behoefte aan eenvoudige single-user kantoorapplicaties (maar dan veel simpeler en goedkoper dan dinosaurussen als Smartsuite en Microsoft Office). Ook blijft behoefte bestaan aan conventionele multi-user systemen voor algemene gegevensverwerking, al dan niet uitgebreid met gui’s op basis van dunne clients en met een sterke gerichtheid op beveiliging, foutherstel en dergelijke. We moeten echter meer aandacht besteden aan groepswerk, zowel informele interactieve teksttoepassingen als multimediasystemen, en ook aan werkstroom om formele toepassingen te kunnen automatiseren.
Internet is begonnen als een informele achtergrond voor een heleboel gebruikers. Dit in tegenstelling tot de PC, die altijd bedoeld is voor individuele gebruikers. Internet is ook toegankelijker dan traditionele systemen. De eerste voorbeelden, die er alleen waren voor universitaire gebruikers, hebben het pad geëffend voor een netwerk-gericht rekenmodel. De eerste basisdiensten op Internet, FTP en Smtp, waren traditionele concepten, gericht op het globale netwerk. E-mail bracht als eerste aan het licht dat de traditionele IT-wereld hoofdzakelijk aan het navelstaren was. Voordat Internet er was, was e-mail een mislukking. De fax werd bedacht om de beperkingen van e-mail op te heffen en verbindingen buiten het bedrijf te kunnen leggen. Denk eens aan de chaos die we hebben gemaakt van de directory, het digitale telefoonboek. Dit probleem wordt op Internet opgelost met een algemene standaard. Het zal echter een onmogelijke opgave zijn één standaard te bedenken die alle incompatibele systemen in bedrijven en instellingen dekt.
Het Web was de applicatie die Internet veranderde van een academische toepassing in een consumentenproduct. Door webtechnologie binnen de organisatie te gebruiken (intranetten) en door edi met Internet te integreren (extranetten) heeft deze nieuwe technologie het bedrijfsleven bereikt. De impact is enorm. Netscape is een belangrijke speler geworden, wat weer tegenreacties uitlokt bij de andere leveranciers. Microsoft is volledig verrast, maar reageert razendsnel. De producten zijn echter primitief en overduidelijk bedoeld om de opmars van NC en Java tot stilstand te brengen. Lotus heeft positief gereageerd door het intranet-concept volledig in de Domino-versie van Notes te integreren. Domino voldoet zelfs nog beter dan Netscape’s Suitespot aan het profiel van het ideale intranet-product. Geen van beide heeft echter een passende oplossing voor het probleem van documentsystemen.
Helaas heeft de hype die nu eenmaal altijd met nieuwe ideeën gepaard gaat – vooral als die van belang zijn voor de zakelijke markt èn voor de thuismarkt – wel erg hoge verwachtingen gewekt. Totdat we volledig zijn overgestapt op XML, zijn Html-pagina’s ongestructureerd; het aanmaken en onderhouden van webpagina’s is nu alles of niets. Het sterke vermoeden bestaat dat de eigendomskosten van NC’s tweemaal zo laag zijn als die van PC’s. Een sluitend bewijs daarvoor zou wel prettig zijn. Bovendien is een nieuwe generatie Java-applicaties nodig voordat de PC kan worden afgeschreven.
Een recent IDC-rapport, verspreid door Netscape, is karakteristiek voor de hype. Het rapport prijst de zegeningen van de NC, voor het grootste deel terecht. Het bevat echter ook onzinnige uitspraken, zoals ‘voor intranet-implementaties is nauwelijks opleiding nodig’. Dat heb ik eerder gehoord. Of ‘voor het ontwikkelen van een applicatie is niets meer nodig dan e-mail’ – beveiliging, virussen, doorbelasting? Of ‘het intranet heeft het oude proces van specificeren en beslissen vervangen door een nieuw proces van gebruiken en doen.’ Dat is een bewezen manier om de verkeerde systemen te ontwikkelen! Of ‘we zijn verrast door de snelle groei van Web-initiatieven op afdelingsniveau’ – proberen we juist geen anarchie en wildgroei te voorkomen? Of ‘afdelingen creëren en beheren hun eigen webservers’ – ja, met een webserver spelen is leuker dan werken! Het intranet was juist bedoeld om deze typische PC-achtige problemen op te lossen, niet om ze opnieuw te genereren!
