Wint Wintel, het Windows/Intel-duopolie, opnieuw – nu van uitdager de Netwerk Computer (NC), het geesteskind van Oracle-topman Larry Ellison? Wat is een NC eigenlijk? Een NC is een computer met minimaal geheugen, en minimale schijfruimte en verwerkingskracht, ontworpen om aan een netwerk te hangen, met name Internet.
De basisaanname is dat de typische gebruiker niet zit te wachten op de multifunctionaliteit van een PC, maar dat een server hem prima kan bedienen. Database-aanbieder Oracle ofwel Ellison lijkt niet de meest geëigende partij om te komen met een dergelijke nieuw computerconcept. Dat blijkt ook uit een aantal denkfouten.
De grootste denkfout is wel dat de NC bij de aankondiging werd gepositioneerd als consumentenartikel, de PC-killer. De NC als gecastreerde PC overgeleverd aan een centrale computer sluit echter niet aan bij het individualistische, westerse consumentisme – en zeker niet bij de Nederlandse anti-autoritaire mentaliteit. Big Brother is watching you-beelden verdringen zich rond de NC. Was het daarbij niet de PC die goed bij ons individualisme aansloot en daardoor de computer populariseerde?
Niet de NC maar de Net-PC – Wintels reactie op het NC-kamp – heeft de potentie om van de computer een Volkswagen maken. Op zijn beurt heeft de Net-PC het probleem dat de aanschafprijs toch al gauw tweeduizend gulden bedraagt; dat is niet echt laagdrempelig. Volgens Ellison moet dat de helft goedkoper worden. Hij gelooft dat de reden van de beperkte PC-penetratie in huishoudens te maken heeft met de te hoge prijs. Daarom moet de NC meteen bij aanschaf al voordeliger zijn met een prijs onder de duizend gulden. De PC-prijs vormt inderdaad een drempel, maar wie zich daarop fixeert, veronachtzaamt een andere drempel: de PC is voor de meeste mensen veel te gecompliceerd. Brengt de NC daar een significante verbetering in? Hierover zwijgt het NC-kamp in alle talen. Dat is dus een andere belangrijke denkfout.
Op de zakelijke markt gelden andere overwegingen bij de keuze tussen NC en PC. De NC is een perfecte opvolger voor de VTX-terminal, of de als terminal gebruikte PC op de werkplek. Als Java-variant van de VTX-terminal sluit de NC verder aan op de opleving van het mainframe vanuit het oogpunt van de integrale kosten, nu niet meer voor meester/slaaf-oplossingen, maar voor client/server-oplossingen. De eigendomskosten (integrale werkplekkosten) van een terminal liggen aanzienlijk lager dan die van een gewone PC. Het PC-onderhoud is vooral vanwege de lokale installatieroutines en het geklooi van eindgebruikers arbeidsintensief en duur.
Gartner Group staaft dit. De PC-kosten per werknemer bedragen veertigduizend dollar in vijf jaar. Een bedrijf kan tweehonderdduizend dollar – over vijf jaar verspreid – besparen bij een configuratie met 24 X-terminals in plaats van 24 PC’s in een netwerk. In een persbericht betoogt Oracle dat een klant zelfs 58 procent kan besparen op basis van zijn NC-architectuur ten opzichte van Microsoft-oplossingen. Dat laatste lijkt me weer overdreven. In ieder geval blijkt dat op de werkplek de NC goed te verdedigen valt en absoluut de potentie heeft een bres te slaan in de PC-dominantie. Tenzij de Net-PC ook hiervoor gepositioneerd wordt door hem selectief uit te kleden en het diskettestation te blokkeren, zoals soms al gebeurd.
Dat maakt meteen duidelijk dat de NC ook nog een ander groot obstakel zal tegenkomen: de mobiele professional. Hij werkt ook thuis, gebruikt een docking-station met laptop en heeft additionele wensen die niet goed centraal te faciliteren zijn. Centrale beheerorganisaties neigen er namelijk toe traag en inflexibel te zijn, terwijl professionals iets anders vragen. Gegevensuitwisseling via de NC moet geen ramp zijn, want dan zullen eindgebruikers hem zeker niet accepteren. Het zou een te grote stap terug zijn.
Vermoedelijk groeien NC en Net-PC als concept snel naar elkaar toe, bijvoorbeeld de NC met een Intel-processor. Ze zullen beide onderdeel kunnen worden van een breed portfolio, naast de gewone PC.
Het Wintel-monopolie zal niet verzwakt maar versterkt uit deze strijd tevoorschijn komen. Zeker Intel springt er goed uit, alle opties openhoudend. En de Net-PC lijkt, zoals bedoeld, de NC meer en meer wind uit de zeilen te nemen. Het anti-Wintel-kamp gaat het dus ook deze ronde niet lukken om het Wintel-duopolie op de knieën te dwingen. Bill Gates heeft intussen al voor extra rugdekking gezorgd door in Web-TV te stappen, een iets reëlere kanshebber als het om de slag om de huiskamer gaat. Weinig bedreiging gaat er voor Wintel uit van de internettelefoon, omdat die voorlopig alleen in de markt voor mobiele professionals gepromoot wordt.
Hoe het ook zij, Ellison heeft inmiddels al persoonlijke wereldfaam verworven met zijn geesteskind; hij kreeg bijvoorbeeld in januari al de 1997 Industry Achievement Award toegekend. Eén man springt er dus in ieder geval goed uit, ook al wint Wintel weer.
Om de drie weken schrijft dr. Martijn Hoogeveen, manager Partnership & Service Development bij PTT Telecom Internetdiensten, op deze plek over de beste Internetsites rond een thema dat interessant is voor de lezers van Computable.
