Marketingmanagers weten het maar al te goed: je kunt makkelijker de omzet verhogen door bestaande klanten meer te laten kopen dan door veel geld te spenderen aan het aantrekken van nieuwe klanten. Getuige het onbeholpen optreden van veel werkgevers, is die simpele waarheid op de arbeidsmarkt nog geen gemeengoed.
Neem het geval van een jonge informatiemanager in een groot concern. In een paar jaar tijd nemen zijn taken snel toe met leuk maar veeleisend werk. Z’n salaris groeit echter niet mee. Als hij dat aan orde stelt, geven z’n superieuren niet thuis. Ze reppen over de schaal waarin de functie zich ‘nu eenmaal’ bevindt, en de precedentwerking die uit zou gaan van afwijkingen in het ‘loongebouw’.
Na vele maanden vergeefs touwtrekken, is de informatiemanager het zat. Hij stapt op. Een paar maanden later komt hij z’n oude chef tegen. Die straalt: ‘We hebben flink moeten zoeken, maar we hebben voorlopig een goede vervanger voor je. Een gedetacheerde. Kost maar 250 gulden per uur.’
Penny-wise and pound-foolish, noemen Engelsen zoiets. En dat terwijl de informatiemanager eenvoudig behouden had kunnen worden. Hij stapte op, maar bleef bij het concern, zij het bij een ander bedrijfsonderdeel. Hij kreeg wat meer salaris, een mooiere naam voor z’n functie, uitdagende projecten en – voor hem heel belangrijk als kersverse vader – hij mocht het werk eventueel in vier dagen concentreren. Dat pakket was voor hem belangrijker dan de megasprong in salaris die hij had kunnen maken als hij zich ook op uurbasis was gaan verhuren.
Want dat is het curieuze van de huidige schaarste aan IT-ers. Veel werkgevers zijn bevreesd voor een herhaling van de vorige periode met personeelstekorten. Toen betaalden ze hun vaste mensen zulke hoge salarissen dat die nooit meer weg gingen. Eindresultaat was én blijvend hoge kosten én een verouderd personeelsbestand. Daarom betalen ze nu liever tijdelijk externe krachten een veelvoud.
Probleem is echter dat ze daarbij alle mensen en klussen over één kam scheren. Ze maken geen onderscheid tussen, plat gezegd, ‘handjes’ en ‘hersens’, tussen capaciteit en kennis. Voor relatief eenvoudige maar arbeidsintensieve operaties als het aanpassen van software voor millennium en euro, is het huren van externe krachten logisch. Dit werk valt straks weg.
Maar de talrijke bedrijven voor wie geautomatiseerde systemen van levensbelang zijn, kunnen niet zonder eigen IT-kennis. Als die slechts verankerd is in enkele kundige gedetacheerden, is dat levensgevaarlijk. Als zij weggaan, vertrekt immers ook de kennis. Tot voor kort bleven ze soms jarenlang gedetacheerd in hetzelfde bedrijf, onder druk van hun detacheringsbureau dat op zijn beurt onder druk stond van het inlenende bedrijf. Maar met de huidige schaarste switchen ook flexwerkers gemakkelijker.
De moraal voor alle werkgevers, of ze nu inlenen of uitlenen: investeer in eigen mensen. Met geld, maar bovenal met aandacht. Met schouderklopjes (bonus, feestje, congres), met opleidingen, met, al naar gelang de persoon in kwestie, rustiger of juist uitdagender werk. Vergeet dat alleen een volledige werkweek synoniem is aan volledige toewijding.
Wie luistert, haalt meer uit z’n eigen mensen en verspilt geen kapitalen aan wervingscampagnes, omscholingen en inwerkprogramma’s.
Arend van den Berg is hoofdredacteur van Flexmarkt, maandblad voor
arbeidsmarktprofessionals.
