De malaise in de wereldwijde chipindustrie zet Europese halfgeleiderfabrikanten onder druk om overeind te blijven in die woelige markt. Bedrijven als Philips, Siemens en STMicroelectronics (ST) vechten om marktaandeel tegen Koreaanse en Amerikaanse firma’s, die zowel moderne technologie als productiecapaciteit hebben.
Volgens cijfers van onderzoeksbureau Dataquest bekleedt Philips momenteel de negende plaats op de wereldranglijst van halfgeleiderproducenten. ST is tiende en Siemens twaalfde. De huidige crisis in de chipwereld komt vooral voort uit de ingestorte markt voor dram-chips (dynamic random acces memory). Diverse fabrikanten sluiten, al dan niet tijdelijk, de deuren van hun productiefaciliteiten voor dergelijke halfgeleiders. Philips en ST produceren echter geen Dram. Toch staan ook die firma’s onder druk.
Marktaandeel kopen
Financieel directeur Jan Hommen van Philips meldde in juli dat de marges voor de halfgeleiderdivisie krapper werden. Tegelijkertijd waarschuwde ST dat zijn winst voor het derde kwartaal tegen zal vallen. "Het wordt moeilijk om de opbrengst van het tweede kwartaal te overtreffen", aldus de officiële verklaring. ST-president Pasquale Pistorio wijt de industriecrisis aan de over-ambitieuze investeringsplannen van Aziatische bedrijven die koste wat het kost marktaandeel wilden ‘kopen’. Die firma’s voerden de afgelopen jaren hun chipproductie op, waardoor er nu wereldwijd overtollige voorraden zijn. Deze leiden weer tot een grote prijserosie.
Sommige fabrikanten trekken zich terug uit de productie van de huidige generatie chips en investeren veel in nu nog zeer moderne technologieën. Zo maakte Siemens onlangs bekend uit kostenoverwegingen zijn Engelse dram-fabriek in North Tyneside eind september te sluiten. Een beslissing die volgens Ulrich Schumacher, directeur van Siemens chipdivisie, niet alleen is ingegeven door de deplorabele toestand op de chipmarkt, maar ook door "de naar zelfmoord neigende prijspolitiek van onze Aziatische concurrenten. Protesten van Europese chipfabrikanten bij de Europese Unie in Brussel tegen dit beleid hebben helaas nog nergens toe geleid".
Proeftuin
Voor de productie van chips in Europa beschikt Siemens nog over fabrieken in Regensburg, Villach (Oostenrijk), Essonnes (Frankrijk, samen met IBM) en Dresden. Het elektronicaconcern heeft maatregelen aangekondigd om de productiviteit te verbeteren, zoals het overstappen van een 0,35- op een 0,25-micronstructuur. Verder zal het de productie van logische chips drastisch verhogen. Dat betekent niet dat de drams worden afgezworen. De fabriek in Dresden geldt tevens als proeftuin voor nieuwe op dram gebaseerde chiptechnologieën die Siemens vervolgens ook in Taiwan en de Verenigde Staten introduceert.
Ommekeer
Ondertussen uiten analisten voorzichtig de mening dat de crisis zijn dieptepunt heeft bereikt. Zo meldt onderzoeksbureau IC Insights and Fisher-Holstein in zijn rapport ‘The semiconductor market upturn’ dat 1999 een redelijk goed jaar wordt met een marktgroei van 10 procent. In het jaar 2000 springt de verkoop van halfgeleiders omhoog met 24 procent om in 2001 uit te komen op maar liefst 30 procent. Het herstel zou al eind dit jaar beginnen.
Hierbij gaat het onderzoeksbureau er wel van uit dat de Japanse economie volgend jaar stabiliseert en dat die in het jaar 2000 samen met alle andere Aziatische economieën langzaam herstelt. Fisher-Holstein voorspelt een gestage groei voor de Europese landen en de Verenigde Staten. Andere analisten waarschuwen echter voor voorbarig optimisme. Jim Feldham, president van onderzoeksbureau Semico Research, beweert dat de algehele halfgeleidermarkt dit jaar 4 tot 6 procent krimpt. Hij onderschrijft de 10 procent groei die Fisher-Holstein voor volgend jaar voorspelt, maar maant toch tot terughoudendheid.
