De gedoodverfde winnaars van mobiele telecommunicatie, de leveranciers van apparatuur en infrastructuur, zijn zwaar aangeslagen. De toekomst zag er voor hen na de dure Umts-veilingen, die desastreus verlopen zijn voor de telecom-aanbieders, rooskleurig uit. Nu geeft een reeks winstwaarschuwingen aan dat het tij ook voor hen is gekeerd.
De winstwaarschuwing die Philips eerder deze week de wereld in stuurde, deels vanwege tegenvallende verkoop van telecomapparatuur, is de laatste in een lange reeks. Bij alle waarschuwingen gaat het om leveranciers van mobiele apparatuur en infrastructuur. Ericsson, Motorola, Siemens, Matsushita, Nortel, AT&T en Lucent zijn de laatste weken allemaal negatief in het nieuws geweest. Nokia, dat in de algemene daling van telecomaandelen werd meegesleurd, wist de schade enigszins te beperken door een verklaring uit te geven dat ondanks tegenvallende verkoop van mobiele apparatuur de omzet op peil blijft.
Omslag
De slechte tijdingen van deze leveranciers zorgden voor een radicale omslag in het sentiment op de telecommarkt. Na de dure verkoop van frequenties voor de derde generatie mobiele communicatie (3g) raakten steeds meer analisten ervan overtuigd dat de leveranciers van de benodigde 3g-infrastructuur op korte termijn de echte winnaars zouden zijn. De kersverse licentiehouders gaan teveel gebukt onder miljardenschulden. Bovendien is het nog lang geen uitgemaakte zaak met welke toepassingen zij hun investeringen kunnen terugverdienen.
Lucent bijvoorbeeld zag in het leveren van 3g-netwerken een uitgelezen kans om terug te komen. Telecomaanbieders leken fabrikanten als Lucent, Ericsson, Nokia en Siemens hard nodig te hebben, niet alleen als leveranciers, maar ook als medefinancier in Umts. De kredietmogelijkheden bij banken waren al tot het uiterste opgerekt. Hun betrokkenheid bij de derde generatie mobiele communicatie breekt nu ook de leveranciers op.
De verrassendste winstwaarschuwing van de laatste weken, die van Ericsson, was voor een deel te wijten aan problemen met 3g. Ericsson is wel een van de belangrijkste leveranciers voor telecombedrijven, maar het moet zelf ook nog veel investeren in de 3g-technologie. Hierdoor staan de marges onder druk. Omdat Ericsson een van de grootste leveranciers van infrastructuur is, had deze waarschuwing ook een negatief effect op de koers van zijn concurrenten.
Hier komt bij dat sommige licentiehouders vanwege hun miljardenschulden hun investeringen uitstellen, of proberen hun uitgaven te beperken door samen te werken met andere aanbieders. In Duitsland hebben enkele aanbieders al besloten om samen de kosten van één netwerk te delen. Ook de vijf Nederlandse licentiehouders, verenigd in Monet, zijn van plan te gaan praten over een gezamenlijke infrastructuur. Dit zal de markt voor leveranciers van zendmasten en centrales aanzienlijk verkleinen.
Winnaar
Tot nu toe zijn enkele Europese regeringen de enige die zich winnaar mogen wanen op de Umts-markt. Eurostat, het statistisch onderzoeksbureau van de Europese Unie, heeft dat vorige week aangetoond. Volgens Eurostat komt het gemiddelde begrotingsoverschot in de Europese Unie over 2000 uit op 1,2 procent. In 1999 was nog sprake van een tekort. Volgens Eurostat is die omslag naar een positief resultaat te danken aan de opbrengsten van Umts-frequenties. Zonder die veilingen zou sprake zijn geweest van een financieringstekort van 0,1 procent.
Ondertussen maken enkele politici zich zorgen over de ontwikkelingen op de telecom-markt. Europarlementariër Wim van Velzen (CDA) heeft in het Europees Parlement opgeroepen het publiek vertrouwen in 3g te herstellen, na alle recente "kommer en kwel". Hij heeft daarvoor een actieplan opgesteld dat onder meer het vertrouwen in de telecomoperators als KPN moet herstellen. Het plan dient vooral om de werkgelegenheid in de telecomsector in stand te houden en de dienstverlening rond Umts te stimuleren. Als de lidstaten dit overnemen, krijgen de geplaagde leveranciers steun uit onverwachte hoek, en vloeit alsnog een deel van de Umts-opbrengsten terug naar de telecomsector.
Lening
Om zijn schuldenlast te verlichten gaat KPN telecom een obligatielening uitschrijven van ongeveer twee miljard euro. Na het presenteren van de jaarcijfers, volgende week, gaat de telecomaanbieder op pad om beleggers te interesseren voor de Eurobond-lening. KPN heeft het geld nodig om een deel van zijn schulden, die in totaal ongeveer 22 miljard euro bedragen, af te lossen.
Tegelijkertijd gaat de aanbieder door met het verbeteren van zijn balanspositie, onder meer door het verkopen van deelnemingen. Ondertussen is de Amerikaanse partner Bellsouth afgevallen als mogelijke overname- of fusiekandidaat. Topman D. Ackerman heeft tijdens een telecomcongres aangekondigd geen interesse te hebben in een overname. KPN verklaarde direct na deze mededeling dat het nooit in gesprek is geweest met Bellsouth over een fusie of acquisitie.
