De Cray-1 is een vroeg voorbeeld van een supercomputer. De eerste machine werd in 1976 ontwikkeld door Cray Research uit Chippewa Falls in Wisconsin en werd geinstalleerd in het National Center for Atmospheric Research (Ncar) in Boulder, Colorado.
De ontwerper van de Cray-1 is Seymour R. Cray (1926-1996) die eerder complexe computers voor Univac en Control Data Corporation ontwierp. Waar de meeste computers bestaan uit rechthoekige boxen gevuld met printplaten, is de Cray-1 opgebouwd uit duizenden draden die met de hand aan elkaar gesoldeerd zijn. Zijn circuits vormen een driekwart cirkel. Beide dragen toe aan een hogere snelheid waarmee signalen van het ene naar het andere deel van de computer gestuurd worden. Grote stroomvoorzieningen, bedekt met de vinyl-variant naugahyde, waren gesitueerd onder de circuitcirkel, waardoor de indruk van een groot lounge-meubelstuk werd gewekt.
Bij het Ncar werd de machine tussen 1977 en 1983 gebruikt voor complexe berekeningen, zoals de numerieke modellering van weersfenomenen. De werking van de machine werd gemeten in hoeveel miljoenen instructies het aankon per seconde. Zijn doorvoersnelheid van 150 miljoen ‘floating point operations’ per seconde, was ongekend ten tijde van zijn aankondiging in 1976. Deze snelheid wordt nu met gemak gehaald door simpele werkstations.< BR>