De integratie van spraak in datanetwerken wordt al jaren bezongen door technologiefabrikanten. Komend jaar zal het Nederlandse bedrijfsleven internet telefonie echter nog steeds met de nodige aarzeling benaderen.
Voice over ip (voip), ook wel internet telefonie genoemd, blijft in 2005 in Nederland aanzienlijke hindernissen in de markt tegenkomen, ook al dalen de prijzen voor pakket gestuurde spraak spectaculair. “Veel bedrijven krijgen de zakelijke rechtvaardiging voor een investering in voip niet rond, ondanks de stuntprijzen”, zegt Lars Godell, telecomanalist bij onderzoeksbureau Forrester. Hij ziet voip om die reden komend jaar nog steeds geen hoge vlucht nemen in Europa in het algemeen en Nederland in het bijzonder.
Belangrijke hindernis is niet zozeer de prijs van de nieuwe apparatuur als wel de hoge investeringen in het lokale netwerk om de integratie van spraak en data mogelijk te maken. “Spraak vergt een goede kwaliteitsbeheersing van het netwerkverkeer en een uitstekende beveiliging. Dat wordt vandaag de dag nog in onvoldoende mate door apparatuur in lokale netwerken ondersteund.” Daardoor ligt de benodigde investering voor een overstap op internet telefonie drie keer zo hoog dan alleen de aanschaf en invoering van de telefooncentrale en de bijbehorende toestellen. De vervanging van afgeschreven telefooncentrales zal daarom nog steeds een belangrijke drijfveer voor de overstap zijn.
Er zijn volgens hem in Europa wel positieve ontwikkelingen rond voip-diensten. De Europese markt staat volgens Forrester veel meer open voor het afnemen van een beheerde voip-dienst dan Amerikaanse bedrijven. Dat komt volgens het onderzoeksbureau omdat de schaarste aan personeel dat de integratie van spraak met data kan beheren hier veel groter is. Daarnaast bestaat Europa uit veel meer landen, waardoor het beheer van spraakdiensten voor multinationals sowieso al een stuk complexer is. Ze leggen het daardoor eerder buiten de deur.
Obstakel
Volgens Getronics bestaat er nog steeds de nodige scepsis in Nederland rond de technologie. Woordvoerder Hans Voorn wijst de gescheiden beheersfuncties van data- en telefonienetwerken in veel bedrijven als een ander voornaam obstakel aan. Van de honderdvijftig tot tweehonderdduizend spraakpoorten die het bedrijf in opdracht van anderen beheert is dan ook maar een uiterst beperkt deel overgezet op internet telefonie. Wel krijgen afnemers nu standaard telefooncentrales geleverd die geschikt zijn voor internet telefonie. Verder komt de ict-dienstverlener komend jaar met beheerde voip-diensten die volgens Voorn aandacht zullen trekken doordat in dit beheer het spraak- en het computernetwerk samenvallen. Bedrijven zullen daar serieus naar kijken verwacht hij.
Dezelfde aandacht verwacht ook Arjen Berendsen, directeur van internetaanbieder Easynet voor voip in 2005. “Veel it-directeuren hebben nog geen concreet beeld van de mogelijkheden en de beperkingen van internet telefonie. Dat gaan ze in 2005 aandachtig bestuderen en testen”, verwacht hij. Er bestaat nog veel onduidelijkheid over internet bellen. Vaak wordt het enkel gezien als een goedkope vorm van bellen door het spraakverkeer bij de bedrijfspoort over ip door te sluizen naar het telefonienet. Ip-telefonie in zijn pure vorm integreert echter de telefoon in de computer, waardoor een nieuwe manier van werken mogelijk wordt. Easynet verwacht dat de omzet uit voip komend jaar verdubbelt tot 20 procent van het totaal.
Tom Greeve, werkzaam bij telecomdienstverlener Imtech, zegt dat een overstap op voip inmiddels goed te rechtvaardigen is, mits er goed nagedacht wordt over de opzet. Hij is betrokken bij de overstap naar internet telefonie bij de universiteit Leiden. In eerste instantie wilde deze instelling door capaciteitsgebrek een conventionele centrale aanschaffen en alleen een beperkt deel (tweeduizend) van de campus dat goede netwerkvoorzieningen had in ip uitvoeren. Door in het spraaknetwerk 48 pstn-telefoonaansluitingen via een gateway geschikt te maken voor ip zijn nu alle zesduizend aansluitingen in ip uitgevoerd.
Het is volgens Greeve in Nederland de eerste grote implementatie van dergelijke gateways en zal ook een belangrijke rol spelen in andere openbare aanbestedingen voor internet telefonie in het onderwijs komend jaar. Vooral in deze sector ziet de situatie er rooskleurig uit, omdat het onderwijs vaak met meerdere locaties werkt en over het algemeen over goede netwerkvoorzieningen beschikt. Hij schat dat het aantal openbare aanbestedingen in deze sector in 2005 zal oplopen tot vijftien. Dit jaar zijn er al vijf grote internet telefonie opdrachten in het onderwijs geweest.
Consumentenmarkt
Op de consumentenmarkt kan het bellen via internet door de vele initiatieven die er lopen in 2005 wel eens een grote vlucht gaan nemen, verwacht Ed Achterberg, directeur van het in telecomonderzoek gespecialiseerde Telecompaper. Hij onderscheidt drie verschillende vormen van internet bellen: voice over dsl (Bbned, Versatel en KPN), digitale telefonie van de drie grote kabelaars en internettelefonie vanaf de computer via bijvoorbeeld Skype. Vooral van bellen via de dsl-lijn en Skype verwacht hij veel. “Bellen via dsl zal een deel van de mobiele bellers terughalen naar het vaste net”, verwacht hij. Daarnaast gaat er volgens hem een grote aantrekkingskracht uit van de Skype-toestellen met usb-poort, die nu in de winkel liggen.
Telecomtoezichthouder Opta zegt zich op dit moment niet tegen Skype aan te bemoeien. “Het gaat nu nog om bellen via internet tussen twee computers of vanaf je computer met de dienst Skype-out naar een vaste telefoon. Als er Skype-abonnementen komen die de pstn-lijn in zijn geheel vervangen zullen ze een vergunning moeten aanvragen”, zegt Opta-woordvoerder Edwin van de Haar. De toezichthouder buigt zich op dit moment over het nummerbeleid voor internetbellen en inventariseert de nieuwe ontwikkelingen in de markt. Het rondt dit onderzoek in de loop van 2005 af.< BR CLEAR=LEFT>
