Via steeds slimmere technologie kan tegenwoordig iedereen dingen doen die kort geleden nog onmogelijk leken. De tijd dat je indruk kon maken als je wist hoe je een harde schijf defragmenteerde is zo goed als voorbij. Hieronder een aantal zaken waar ik de ict-panelen zie schuiven.
Apparaten
Er zijn in Nederland meer dan acht miljoen smartphone- en zes miljoen tabletgebruikers. In termen van een jaar of tien terug zijn het daarmee allemaal ‘powerusers’ geworden. Terwijl het aantal slimme apparaten in rap tempo is toegenomen, is de visie op hoe je daar als organisatie slim mee omgaat vaak nog maar mondjesmaat ontwikkeld. ict-afdelingen die vooral bepalen wat er níet is toegestaan, krijgen het steeds lastiger. Want gebruikers halen zo’n ‘Kingdom of No’ tegenwoordig steeds makkelijker rechts in.
Software
Van open source software werd vaak gezegd dat gebruik daarvan te weinig zekerheden bood. Kwaadwillenden konden immers ook de broncode bekijken. En wie garandeerde dat er ondersteuning was op de momenten dat je het nodig had? De tijd heeft ondertussen bewezen dat goede open source producten prima bedrijfsmatig zijn in te zetten. Webserver, database, cms of dms: open source is overal een niet te negeren optie geworden.
Leveranciers die nog steeds een black box met software leveren, waar zij alleen wat mee kunnen, verliezen terrein. Er wordt nu verwacht dat software gangbare standaarden ondersteunt. En dat geprogrammeerde functionaliteit via api’s beschikbaar komt. Voor de leveranciers die nog een flink deel van hun omzet via vendor-lockin weten te behalen wordt het serieus schakelen de komende jaren.
En dan is er natuurljik nog de roemruchte SaaS-explosie. In hoeverre kun je daarbij als interne ict-afdeling nog in control blijven? Een deel van de controle die je had valt immers weg omdat je niet meer zelf aan het stuur zit. Je rol wordt meer op afstand als adviseur of regisseur. En wanneer gebruikers dan ook nog eens direct zaken gaan doen met de leverancier van ‘hun’ SaaS-oplossing, wordt de uitdaging om je meerwaarde te bewijzen nog groter dan hij al was.
Gegevens
Gegevens worden ook wel het goud van de organisatie genoemd. En dus hebben we als ict’ers dapper geprobeerd om via geblokkeerde usb-poorten en dichtgetimmerde firewalls te voorkomen dat digitale informatie weglekt. WikiLeaks en PRISM laten nog maar eens zien dat volledige controle een illusie is. Door het gemak waarmee informatie verspreid kan worden, wordt de menselijke factor alsmaar belangrijker. Een mooi voorbeeld van ‘omdenken’ is de keuze van een aantal overheidsorganisaties om voortaan te kiezen voor het ‘alles is openbaar, tenzij’ principe. Iets dat voor alle partijen wel eens handiger, goedkoper en beter kan zijn dan het gehannes met WOB-verzoeken en het vruchteloos proberen te voorkomen van ‘lekken’ van openbare, maar niet gepubliceerde, informatie. Ook het feit dat open data vaker als onderwerp op bestuurlijke agenda’s verschijnt, geeft aan dat de meerwaarde van het delen van informatie begint door te dringen.
Privacy
Vergeleken met pakweg tien jaar geleden zijn de privacygrenzen al flink opgerekt. Veel mensen reageerden schouderophalend bij de onthullingen dat de NSA zo’n beetje alles kan bekijken wat digitaal is opgeslagen: dat vermoeden we eigenlijk toch al lang? Het feit dát we allerlei gegevens steeds vaker kunnen koppelen, zal er toe leiden dát we meer gaan koppelen. Om dat in goede banen te leiden blijven natuurlijk algemene wetten nodig. Maar daarmee redden we het niet. Bij sociale media is het al gemeengoed dat je zelf bepaalt wie wat van je mag zien. De komende jaren zal dit ook bij persoonlijke gegevens het geval worden. Mensen gaan voor verschillende domeinen zelf instellen wie er bij welke persoonlijke gegevens mag. Bedrijven bepalen zelf via hun Ondernemingsdossier welke overheden daar toegang toe krijgen. In plaats van algemene regels voor iedereen, gaan we toe naar de situatie dat de partij om wie het gaat zelf aangeeft wat hij wel en niet oké vindt.
To do
De rol van ICT zal alsmaar belangrijker worden in onze samenleving. Deskundige ict’ers blijven dus harder dan ooit nodig. Maar duidelijk met andere rollen dan voorheen. De ivoren toren van waaruit we zaken technisch konden beheren en controleren begint steeds schever te zakken. Kijkend naar hoe de wereld zich ontwikkelt vermoed ik dat het (vaker dan nu nog vaak wordt beseft) op veel plekken wel eens een kwestie van ‘adapt or die’ kan worden.
Popmuziek liefhebbers hebben vast al opgemerkt dat de kop van het artikel is afgeleid van de REM klassieker ‘It’s the End of the World as We Know It’. Werk je binnen de ict sector dan hoop ik dat je straks ook de tekst kunt toevoegen die REM tussen haakjes achter de titel heeft geplaatst: ‘(And I Feel Fine)’.
Ik ervaar dit artikel als tamelijk oppervlakkig.
Genoemde tendenzen kent iedere ICTer.
Dat iedere user een “poweruser” geworden is bestrijdt ik, misschien geloven bepaalde gebruikers dat met IOS en een weinig met Android maar meer ook niet.
Wanneer dat zo zou zijn dan waren velen van de reagerenden werkloos.
De kontrolle is verlegd en wel naar organisaties zoals de NSA, dat moet door politieke interventies gestopt worden anders hebben we binnenkort STASI 3.0.
Daarbij zou het onderwijs juist meer moeten inspelen op open source en op werkingsprincipes i.p.v. “Steve Jobs” scholen en 100%-ige MS omgevingen.
Overigens is een beheersorganisatie in welke omgeving ook altijd een “kindom of no”, dat is niet ICT specifiek.
En open source of beter FOSS is al heel lang geen open sores meer, dat merk je als je het gebruikt.
Ewout Open Source “Open Sores” noemen valt bij mij in de categorie “snerend” welke een synoniem is voor schamperen. Maar goed. Het valt me op dat je vaak dingen afkeurt omdat iets niet in alle situaties goed is.
Je weet zeg maar altijd het nadeel van iets te vinden als er voorbeelden te vinden zijn voor die nadelen.
En Word-documenten lezen op een tablet en zelfs op smartphones gaat prima. Dus stel je krijgt een link naar zo’n Word document of PDF dat is dit prima te lezen op een smartphone of tablet.
En dit is denk ik ook wat Ad bedoeld met Power Users. Iedere gebruiker heeft tegenwoordig toegang tot moderne toepassingen en is daarmee een Power User, ben het ermee eens dat we vaak Power User gebruiken om aan te duiden dat de gebruiker meer rechten heeft dan de doorsnee gebruiker.
Jan, het artikel is inderdaad wat oppervlakkig en algemeen, maar wel op een prettige manier die genoeg en raakt toch genoeg punten die prikkelen tot nadenken.
Wat betreft de NSA, zoals het lijkt zijn we de kikker in een pan van langzaam heter wordend water, het moment dat er kans op het terugwinnen van controle was zijn we allang voorbij en we hadden allang uit het water moeten springen. Tegenhouden dat het water warmer wordt kunnen we niet, de enige oplossing lijkt nog een revolutie, maar dat zie ik 1,2,3 niet gebeuren.
Wat betreft privacy zijn we f*cked. Het enige waar we op kunnen hopen is dat we de bewakers kunnen bewaken, en het bewustzijn dat we op ons tellen moeten passen.
Henri,
Ik ben graag de Koning uit het “Kingdom of No” dan een zwerver die in de cloud rondhangt!
Zoals Ewout zei, ” Doe nu eens je Google Glass af en zet je leesbril op”. Lees daarna mijn reactie een keer goed:
” Het probleem bij bedrijfsleven is dat de transitie naar de situatie waarin de nieuwe ontwikkelingen geadopteerd en toegepast kunnen worden NIET ZO EENVOUDIG is zoals gebruikers denken.”
Ik zei niet dat het niet kan, maar wel dat het niet zo eenvoudig is. Dit betekent dat er meer budget, risico`s etc aan deze actie hangen waar een eindgebruiker geen weet van heeft. Eindgebruikers worden door leveranciers gevoed om te klagen over nieuwe producten die ze niet krijgen. In dit kader roepen ze dat de ict-afdeling altijd nee verkoopt en alles tegenhoudt. Iets wat naar mijn mening niet terecht is.
@Redactie
Ik verneem graag wanneer het probleem met dat oog van Ewout opgelost is 🙂
Henri (en Jan)
“Open Source is aangaande integratie daarom vaak nog Open Sores”
Want wederom gebruik ik dit dus ook maar vanuit die ervaringen vind ik sommige dingen gewoon niet handig. Of als het de automatisering betreft erg omslachtig als ik kijk naar sommige interfaces.
En lezen is consumeren, wat prima gaat op een smartphone of tablet maar produceren gaat makkelijker op een degelijke toetsenbord met vaak ook nog een muis er naast.
Je zegt wel dat ik overal een nadeel zie maar volgens mij struikel jij gewoon over alles wat ik zeg omdat je teveel met je hoofd in de wolken zit.
In dit artikel worden enkele volkomen misplaatste verbindingen gelegd. Moet ik mijn neefje al 15 jaar een power-user noemen, omdat hij toen al dagelijks films aan het downloaden was? Moet ik mijn dochter een een ICT-expert noemen omdat ze gisteren IPhone5 heeft aangeschaft? Ik vind niet dat er slimme apparaten zijn en ook niet dat als je die gebruikt je dus slim bent.
Vergeet een groot deel van de hypes die worden aangepraat. SaaS, PaaS Haas en Klaas is net als Cloud, iCloud en weet ik niet wat meer gewoon
kretologie waarmee een gemiddelde manager weg kan komen. De enige zekerheid tegenwoordig is dat volgend jaar weer een nieuw buzzword zal komen, om de echte top-ICTers te kunnen onderscheiden van het klootjesvolk.
De echte slimme mensen zijn geen ICTers. dat zijn zakenmensen die een volkomen achterhaalde hype (twitter) naar de beurs gaan brengen en er 10 tot 15 miljard voor verwachten te krijgen. het enige juiste antwoord daarop is wat mijn dochter zei: “Twitter is zo triest”
Altijd leuk om te merken dat wat je zelf bezighoudt blijkbaar ook bij anderen leeft. Maak er maar even een mega-reactie van om op een aantal opmerkingen of vragen te reageren.
In het algemeen: wat ik met het artikel wilde is duidelijk maken dat er op allerlei terreinen waar ICT wordt gebruikt dingen gebeuren waardoor al langer bestaande controlemechanismen niet meer (goed) werken. Zelf vind ik dat dit vanuit “de ICT-sector” nog niet altijd voldoende wordt onderkend, en er dus ook niet actief genoeg actie op wordt ondernomen. De onderwerpen in de verschillende alinea’s zijn meer voorbeelden, dan dat het een grondige uitwerking van het betreffende onderwerp is. Je mag dat wat mij betreft dan ook gerust ‘oppervlakkig’ noemen.
Een paar punten uit de discussie:
@Hans, Henrie: met de term “poweruser” bedoelde ik inderdaad niet de gebruiker die het beste weet hoe iets werkt en dan meer verantwoordelijkheden krijgt, maar letterlijk “een gebruiker met macht”. Via een smartphone met apps en het internet in de binnenzak beschikt iedereen tegenwoordig over “power” waar we 10 jaar terug nog bij zaten te watertanden. En het klopt dat je daarmee niet automatisch deskundig wordt over hoe dingen werken, maar vooral deskundig wordt in wat je er mee kunt doen (iets dat we als techneuten misschien wel te snel als ‘oppervlakkig’ bestempelen).
@ewout: in mijn ogen is het geen of-of maar en-en. Je geeft terecht aan dat een aantal nieuwe ontwikkelingen ook hun beperkingen kennen. Het is denk ik een kwestie van voldoende open daarvoor staan, en vervolgens een goede balans zien te vinden. Over het onderscheid in “gegevens” en “informatie” kan een aparte boom worden opgezet, maar zoals ik al aangaf is een discussie per paragraaf hier denk ik niet handig.
@johan: “Jezelf moedeloos in je eigen lot beschikken is precies wat het doel is van dit alles” is eigenlijk het omgekeerde van wat ik probeer te zeggen. Om regie te houden zul je in ieder geval goed moeten kijken naar wat je om je heen ziet gebeuren, om daar vervolgens zo goed mogelijk op in te spelen. Jouw suggesties om constructief om te gaan met de kennis die we nu hebben over wat de NSA blijkbaar doet zijn daar een mooi voorbeeld van.
@Reza: ik ben geen voorstanden van simpel ‘vrijheid blijheid’ beleid. En ben dus ook niet tegen vakafdelingen die om een goede redenen ‘nee’ verkopen. Ik signaleer alleen dat eindgebruikers het vaak/vaker zo ervaren, mede omdat ze alsmaar zelfredzamer worden en meer keuzes kunnen maken. M.b.t. je stelling dat het niet terecht zou zijn om te denken dat het bedrijfsleven het tempo van die veranderingen kan bijbenen (en er dus ook “Nee” blijven komen) geldt dat ik vrees dat de achterblijvers (die te vaak noodgedwongen nee moeten verkopen) het domweg niet zullen gaan redden. Dat het allemaal niet zo eenvoudig is als gebruikers denken is waar. Maar je koopt er weinig voor als het elders wel te krijgen is. En dan gaat het niet alleen om speeltjes, maar ook bijv. om iets als werkplekbeheer (dat van oudsher wordt gedaan door de eigen organisatie).
@KJ: je geeft terecht aan dat een researchafdeling van Philips niet is te vergelijken met een gemeente die openbare besluiten vastlegt. Jouw verwachting dat de beveiligde zones kleiner worden en de muren daaromheen hoger deel ik. De voorbeelden van organisaties die alles wat niet geheim is voortaan publiceren mag je zien als een voorbeeld van het verkleinen van de beveiligde zone. En nee, ik geloof ook dat die nooit helemaal zal verdwijnen (100% transparantie).
@Jan: “Genoemde tendenzen kent iedere ICTer”. Los van de vraag of dat zo is, geldt dat het natuurlijk vooral belangrijk is of je er vervolgens ook echt iets mee gaat doen. Je geeft een paar mooie voorbeelden van hoe je er in jouw ogen goed mee omgaat (“oss en werkingsprincipes ipv Jobsscholen en MS”). Los van de inhoud geldt dat dat precies is wat ik hoop dat veel ICT’ers (gaan) doen.
@ewout en @henri: volgens mij moeten jullie een keer samen een biertje gaan drinken 😉
De poweruser ? In ICT bestaat DE niet, lazen we toch ergens ?
Gegevens of Informatie ? met Big data maakt het ook niet echt meer uit, begreep ik.
Artikel gaat toch vooral over verandering in ICT/maatschappij en wat de gevolgen zijn als je er niet in mee gaat. Adapt or don’t feel fine. ZZP-ers en gedetacheerden ondervinden dat al. Andere ICT-ers pas als ze na jaren weer op de arbeidsmarkt komen.
Wat gelijk gebleven is, dat de Business grote zakken met geld heeft waarvan wij willen dat daar een portie naar ons, de ICT-ers komt. Tegenwoordig is dat echter niet meer vanzelfsprekend. Waarom zou het niet uitbesteed worden, gedeeltelijk, alles?, in Nederland ?, daarbuiten. Welke kennis is nodig ? Geen, beetje, veel, nog meer dan nu ?
De buitenlandse collega’s met wie ik dagelijks werk, snappen waarschijnlijk moeilijk waar dit over gaat. Ze waren nooit zomaar in control. Voor hun is het niet anders dan realiteit. Zij zaten nooit in een ivoren toren, werden zo vaak al rechts ingehaald door malloten, kenden begrippen als “Nee”, vakbond en OR niet, Business en Technology des te beter. Daarom zijn ze ook succesvol in automatisering.
Kleine correctie: niet gegevens of informatie vormen het goud van de organisatie, maar kennis.
Allereerst de bedrijfskennis waarover de medewerkers beschikken; ten tweede de kennis die is vastgelegd in handleidingen, wikiâs, werkinstructies, etc. en ten derde de kennis die is vastgelegd in informatie â pardon – kennissystemen, op basis waarvan selfservice voor de eindgebruikers binnen en buiten de organisatie mogelijk wordt gemaakt.
Zonder kennis geen informatie; denk aan een 2 jarig kind dat vrolijk reageert op een apparaatje aan de muur dat een fel sirenegeluid produceert.
SOA wordt kennistechnologie op het moment dat er niet meer wordt gedacht in feiten, regels (lees ook: logica) en processen; precies âthe End of Controlâ waar in dit stuk sprake van is.
Jack, kleine correctie, niet de kennis vormt het goud van de organisatie, maar de executie van kennis 🙂
Voorbeeld: Analist heeft kennis van de aanwezige informatie en data, maar deelt deze niet. De introverte programmeur met heel veel kennis, wordt nergens naar gevraagd de manager op de werkvloer wordt door politieke spelletjes niet gehoord, et cetera.
Henri, je opmerking is zeer terecht.
Uit je voorbeeld haal ik:
Niet Delen, Niet Vragen, Niet Luisteren.
Het is de instelling die hoort bij het oude EGO/Controle-tijdperk waar Kennis=Macht het adagium was.
Naast kennis vergt het wijsheid om dit oude Controle-denken los te laten. Met als resultaat (oa.): Delen, Vragen, Luisteren.
Dus van mijn kant nog weer een kleine correctie:
niet de executie van kennis vormt het goud van de organisatie,
maar de executie van kennis en wijsheid.
Dank voor je scherpzinnige aanvulling!