Een ‘technische fout’ met mogelijk grote gevolgen: het voortijdig uitlekken van de ASML-cijfers kan voor de chipmachinefabrikant uit Veldhoven nog een vervelend staartje krijgen. ASML zal met de billen bloot moeten bij beurswaakhond AFM. De gang van zaken rond de publicatie van de zeer tegenvallende derde kwartaal-cijfers lijkt strijdig met Europese regels voor beursgenoteerde ondernemingen. Dan is een boete niet uit te sluiten.
Volgens ASML kwamen de nieuwe financiële resultaten die de beurs rauw op het dak vielen, per ongeluk eerder op de dag terecht op een deel van de website Asml.com en op die van persbureau Bloomberg. De chipmachinefabrikant geeft een technische fout als reden op, zonder echter details te vermelden. De vraag is of ASML wel geautomatiseerde systemen voor het publiceren van financiële rapporten implementeert die alleen op vooraf ingestelde tijden kunnen worden geactiveerd.
Gerben Everts, directeur van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB, noemt de voortijdige publicatie van de kwartaalcijfers door een technische fout ‘zeer onfortuinlijk en slordig’. Na uitlekken van de cijfers stortte koers bijna 15 procent in. Beleggers die als eerste de informatie op Bloomberg lazen, hadden een voorsprong. En wie bijtijds bepaalde puts kon kopen, stond in korte tijd op een winst van meer dan 4.000 procent. Korte tijd werd de handel in ASML-aandelen stilgezet. Ook de Nederlandse chipfondsen ASMI en Besi kregen harde klappen.
Koersreactie
Volgens Everts rechtvaardigen de niet al te rooskleurige cijfers een ‘behoorlijke koersreactie’. De verwachtingen rond ASML waren hooggespannen, zegt hij. Onverwacht moest de fabrikant zijn verwachtingen neerwaarts bijstellen. Gedwongen door het uitlekken vervroegde ASML de officiële publicatie die voor woensdagochtend voorbeurs was geraamd, met ruim een halve dag. Na het uitlekken ging het kwartaalbericht offline om even later als persbericht zonder de gebruikelijke uitvoerige toelichting weer op de website te verschijnen. Maar toen was het kwaad al geschied.
Vooral de instroom van orders vormde een domper. ASML boekte in het derde kwartaal voor 2,6 miljard euro aan orders, waar in de drie maanden daarvoor nog voor 5,6 miljard euro aan bestellingen werden bijgeschreven. De order-intake van high end EUV-machines bleef steken op 1,4 miljard euro. Analisten hadden op het dubbele gerekend. Ook zijn er geluiden te horen dat de chipindustrie die technisch zeer geavanceerde machines erg duur vindt en hun capaciteit voorlopig niet nodig heeft.
Goede moed
Christophe Fouquet, de nieuwe topman van ASML, houdt vol dat artificiële intelligentie (ai) nog altijd veel opwaarts potentieel biedt. Maar met name fabrikanten van consumentenelektronica zitten nog met grote voorraden waardoor de chipindustrie voorzichtig is met nieuwe investeringen. Ook de export naar China voelt wel degelijk het effect van handelsbeperkingen. Bij vorige kwartaalcijfers zei ASML dat China goed is voor 49 procent van de omzet. Dat is nu 47 procent. Voor volgend jaar is dat percentage (fors) bijgesteld naar 20 procent.
Het valt beleggers ook zwaar dat ASML de verwachtingen voor 2025 neerwaarts heeft bijgesteld. Eerder was een bandbreedte van 30 tot 40 miljard als prognose afgegeven. Dat wordt nu 30 tot 35 miljard. Analisten rekenden op bijna 36 miljard. De verwachte brutomarge is voor 2025 verlaagd van 54 tot 56 procent naar 51 tot 53 procent.
