Het kabinet wil zelfstandigen en opdrachtgevers meer duidelijkheid bieden over de grens tussen werknemerschap en zelfstandig ondernemerschap. Vooral voor zzp’ers die in de ict werken, is de impact groot. Er komen helderder criteria wanneer mensen werknemer zijn en wanneer werk gedaan kan worden als zelfstandige.
Dit blijkt uit het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) dat naar de Tweede Kamer is gestuurd. Zo zijn er criteria die bepalen of iemand wordt aangestuurd in het werk. Bijvoorbeeld of de opdrachtgever bepaalt wanneer en hoe het werk gedaan moet worden.
Andere criteria toetsen of het werk voor eigen risico gebeurt. Daarbij wordt er ook gekeken of iemand zich buiten het werk als ondernemer gedraagt, bijvoorbeeld door nieuwe klanten te werven. Het wetsvoorstel verduidelijkt deze criteria, maar wijzigt ze inhoudelijk niet ten opzichte van de nu geldende gerechtelijke uitspraken.
Meer duidelijkheid
Door in deze nieuwe wet duidelijk vast te leggen waaraan getoetst wordt, wil het kabinet meer duidelijkheid bieden. Zo weten werkenden, werkgevers en uitvoeringsorganisaties beter waar ze aan toe zijn. Minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid): ‘Daarnaast versterken we de positie van mensen die gedwongen tegen een lager salaris via een zzp-constructie werken.’
Zzp’ers die minder dan 36 euro per uur verdienen, kunnen straks stellen werknemer te zijn. Ze kunnen dan een beroep doen op de bijbehorende rechten zoals zwangerschap- en ziekteverlof, ontslagbescherming, werkloosheidsuitkering en een vangnet bij arbeidsongeschiktheid.
Als de zzp’er een beroep op het vermoeden heeft gedaan, dan is het aan de werkgever om aan te tonen dat er toch geen sprake is van een arbeidsovereenkomst en er als zelfstandige gewerkt wordt. Schijnzelfstandigheid valt zo terug te dringen.
Aantrekkelijk
Nederland telde in 2024 1,3 miljoen zzp’ers. Het ministerie raamt het aantal schijnzelfstandigen op tweehonderdduizend. Volgens de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA), uitgevoerd door TNO en CBS, investeren zzp’ers met een ict-beroep opvallend vaak in vernieuwing en kunstmatige intelligentie (ai).
Voor de ict is het aantrekkelijk om met zzp’ers te werken en andersom. Er is grote vraag naar gespecialiseerde kennis. Flexibele opdrachten en projectmatig werk komen veel voor. Bovendien bestaat vaak de mogelijkheid om op afstand te werken.
