Het succes van ludieke wervingsacties binnen de automatiseringsbranche lijkt zijn langste tijd gehad te hebben, nu het probleem verschuift van mensen krijgen naar mensen houden. Hoge salarissen motiveren medewerkers niet om zich aan een bedrijf te binden. Effectief kennismanagement kan wél effect sorteren, meent M.M. Hoekstra.
De nieuwe IT-organisaties draaien in belangrijkere mate om het intranet. Binnen de gedistribueerde omgeving die kenmerkend is voor de IT-advisering, softwarehuizen en IT-detacheringsorganisaties, is het intranet als virtueel ondersteuningsplatform een belangrijk communicatiemiddel geworden. Dit net is de basis voor de professionele werkomgeving. Bedrijven hebben echter de grootste moeite om kennisbanken, CV-databanken en andere intranet-ondersteunde hulpmiddelen tactisch en operationeel succesvol in te zetten. Aspecten als het up-to-date houden van de inhoud en het overzichtelijk en duidelijk weergeven van relevante bedrijfsdocumenten ten behoeve van een heterogene groep professionals, is voor bedrijven een moeilijk te managen activiteit. Het karakteriseert het onvermogen van de IT-organisatie om met de eigen technologische ontwikkelingen om te gaan. De motor van de virtuele organisatie dient nog gesmeerd te worden.
De professionele werkplek is de nieuwe wonderlijm om mensen niet alleen binnen te krijgen maar vooral ook binnen te houden. De organisatie die echter verwacht de noodzakelijke binding met medewerkers te realiseren door toegang tot het intranet te verschaffen in combinatie met een portable PC en een mobiele telefoon, zou wel eens bedrogen uit kunnen komen. Ook de ‘human resources’-afdeling zet nieuwe instrumenten in om inhoud te geven aan de professionele werkplek. Dit doet zij door opleidingsplannen, loopbaanbegeleiding, coaching, enzovoort, in een ‘human talent-jasje aan te bieden.
De operationele ‘ad hoc’-focus van het lijnmanagement belemmert de ontwikkeling van de motivatie en de betrokkenheid van de medewerkers. De toegevoegde waarde van de professionele werkplek voor de IT-er en de organisatie valt daardoor in de praktijk tegen.
De instrumenten die zijn gericht op de promotie van de professionele werkomgeving, leveren slechts een beperkte bijdrage aan het binden van medewerkers. Ze degraderen daardoor tot loze marketingkreten en zijn slechts een uitbreiding van de wervingsgekte die de branche momenteel beheerst.
Symptoonbestrijding
Betrokkenheid, loyaliteit en ontwikkeling van medewerkers wordt niet bereikt door faciliteiten. Het zijn inhoudelijke en sociale componenten die de professionele werkomgeving creëren. De ontplooiing van de medewerker en de ontwikkeling van kennis staat hierbij centraal. Hoewel het managen van kennis bij de directie hoog op de agenda staat, krijgen deze componenten van een professionele werkomgeving weinig aandacht.
Er wordt veel in communicatiefaciliteiten geïnvesteerd. Communicatie is momenteel het sleutelwoord in een virtuele omgeving. De inhoud van het werk, inhoudelijke ondersteuning, coaching en kennisontwikkeling dreigen daardoor naar de achtergrond te verdwijnen. Ook de sociale component gaat in de virtuele omgeving makkelijk ten onder. De versnippering in instrumenten ontstaat door symptoombestrijding, waardoor niemand de verantwoordelijkheid neemt om kennis te managen. De toegevoegde waarde van de instrumenten blijft in de praktijk dus beperkt. De professionele IT-er moet zelf zijn eigen werkomgeving managen, waardoor een directe binding met de organisatie zal uitblijven.
Wanneer medewerkers zich onvoldoende met de organisatie en hun collega’s kunnen identificeren, heeft dit een negatieve invloed op het gebruik en de toegevoegde waarde van een intranet. Een slecht functionerend intranet is in een gedistribueerde omgeving funest voor de dynamiek en de slagvaardigheid van het bedrijf. Het intranet is immers het centrale element van de virtuele organisatie. Voor het management is het een zeer zware opgave om een intranet te reanimeren dat door gebrek aan betrokkenheid en motivatie het loodje heeft legt.
Symptoombestrijding houdt de ‘negatieve’ wervingscyclus in stand. Effectief kennismanagement bestaat uit het continu integraal ontwikkelen van de inhoudelijke en sociale componenten van de werkomgeving. Dit is een voorwaarde om medewerkers betrokken en gemotiveerd te houden. De IT-infrastructuur dient hierbij de noodzakelijke ondersteuning te bieden. Dit betekent dat lijn-management, IT-organisatie en HR-afdeling de krachten moeten bundelen.
De professionele IT-er is niet virtueel en daarom zijn ook sommige organisatie-aspecten niet virtueel. De niet-virtuele werkomgeving bepalen de inhoudelijke en sociale betrokkenheid van de IT-er bij de virtuele IT-organisatie.
Drs. M.M. Hoekstra,
Parité Consultants te Woerden
