BLOG – Dit jaar werd Nederland meerdere keren opgeschrikt door grootschalige storingen bij mobiele-telecomaanbieders. KPN, VodafoneZiggo en Odido kampten met problemen die honderdduizenden tot miljoenen gebruikers troffen. Niet zelden gingen de storingen urenlang door. De impact? Van hinderlijk tot potentieel gevaarlijk.
In een samenleving waar vrijwel alles leunt op draadloze connectiviteit komt een landelijke storing neer op een digitale black-out. Burgers en bedrijven vragen zich af: waarom gebeurt dit zo vaak, en kunnen we nog wel op deze netwerken vertrouwen?
Wat deze storingen extra pijnlijk maakt, is dat onze afhankelijkheid van mobiele netwerken explosief is gegroeid. We gebruiken ze niet alleen voor bellen of internetten, maar ook voor thuiswerken, navigeren, zorg op afstand, betalingen, slimme apparaten in huis en op kantoor en zelfs cruciale meldsystemen, zoals NL-Alert of alarmering bij hulpdiensten.
Waar vroeger een storing hinderlijk was, kan het nu directe gevolgen hebben voor onze veiligheid, bereikbaarheid en economie. En toch lijkt het alsof dergelijke incidenten zich steeds vaker voordoen. En waarom is dat specifiek in de afgelopen maanden zo vaak het geval?
De recente toename van storingen lijkt geen toeval. Juist in de afgelopen maanden hebben zich verschillende trends en gebeurtenissen gekruist, die de stabiliteit van mobiele netwerken onder druk zetten.
Virtualisatie
De oorzaak is te zoeken in de invoering en toepassing van nieuwe technologieën. Mobiele operators zijn in 2024 en 2025 massaal overgegaan op virtualisatie van netwerkfuncties en het uitrollen van geavanceerde 5G-netwerkcomponenten, zoals software-defined networking, network function virtualization en cloud-native core networks. Deze technologieën zijn krachtig en flexibel, maar ook complex en gevoelig voor fouten. Eén foutieve configuratie of instabiliteit in een virtuele schakel kan uitval veroorzaken op grote schaal. Bovendien is het opsporen en oplossen van fouten in zo’n netwerk lastiger dan voorheen.
Waarom zijn diensten zoals pinverkeer en alarmering nog steeds afhankelijk van één mobiel netwerk?
Bovendien zijn de providers bezig met versnelde consolidaties, updates en systeemmigraties. De overgang van T-Mobile naar Odido brengt backend-veranderingen met zich mee. Operators rollen nieuwe softwareplatformen bij voorkeur uit tijdens rustige zomerperiodes. Deze ingrepen vergroten tijdelijk het risico op verstoringen. Odido geeft zelf aan dat de megastoring afgelopen zomer het gevolg was van onderhoudswerkzaamheden.
Ten slotte zijn de meeste operators zijn al jaren bezig met het terugdringen van operationele kosten (opex). Dat leidt tot veel reorganisaties, waarbij ook de operations-teams niet worden gespaard. Cruciale kennis en ervaring gaat daarmee verloren, monitoring wordt geautomatiseerd, en de marges voor foutcorrectie worden kleiner. In een netwerk dat continu in verandering is, kan deze gereduceerde bezetting het verschil maken tussen een tijdige ingreep of een landelijke storing.
Verdienen
Transparantie is cruciaal. Na een storing volgt vaak een summier bericht met ‘de oorzaak wordt onderzocht’ of ‘de storing is verholpen’. Maar consumenten en bedrijven verdienen beter. Heldere communicatie over oorzaak, impact en maatregelen om herhaling te voorkomen is niet alleen informatief maar wekt ook vertrouwen.
Daarnaast moeten we nadenken over redundantie en weerbaarheid. Waarom zijn sommige diensten (zoals pinverkeer en alarmering) nog steeds afhankelijk van één mobiel netwerk? Kunnen we kritieke functies niet dubbel uitvoeren via alternatieve netwerken of technologieën?
Gelukkig wordt deze discussie meer en meer nadrukkelijker gevoerd. Want de vraag is niet of we dit nog een keer meemaken, maar hoe goed we erop voorbereid zijn.
Gregor Hendrikse, management consultant, Highberg
