Ariba en Commerce One kijken tevreden terug op het jaar 2000. Daarmee vormen beide leveranciers van inkoopsoftware een positieve uitzondering op de huidige malaise in de ict-markt. De twee bedrijven kunnen zelfs profiteren van de teruglopende economische groei.
Naar verwachting zullen de ict-bestedingen in 2001 lager uitvallen dan verwacht. Ariba en Commerce One denken daar echter weinig last van te ondervinden. Ook de ict-dip in 2000 is aan hen voorbij gegaan. Ariba-topman Keith Krach vertelde tegen de internetnieuwsdienst Cnet.com dat bijvoorbeeld de verkoop in de maand december van 2000 geen enkele terugslag kende. Klanten zoeken volgens hem naar kostenbesparende oplossingen die direct profijt opleveren, zoals de inkoopsoftware van Ariba. Mark Hoffman, ceo bij Commerce One, zei tegen The Wall Street Journal dat de vraag naar e-marktplaats-oplossingen groot blijft, omdat de vertraging van de economische groei bedrijven aanspoort extra op de kosten te letten.
De markt voor geautomatiseerd inkopen bestaat grofweg uit twee segmenten: elektronische marktplaatsen waar inkopende en verkopende partijen samen komen (gericht op primaire productiegoederen), en e-procurement-oplossingen waarmee organisaties zelf hun inkoop automatiseren (vooral kantoorartikelen en reserve-onderdelen). Ariba en Commerce One – beide gespecialiseerd in inkoopoplossingen – geven op deze markt de toon aan. De verwachtingen zijn hooggespannen: niet alleen qua groei (omzet in Europa in 2004: 1,4 miljard euro), maar ook wat betreft besparingen. Bedrijven zouden met behulp van elektronische inkoopoplossingen de inkoopkosten met 50 tot 90 procent kunnen terugdringen.
Groeimarkt
Hoewel Ariba en Commerce One technologische oplossingen leveren voor het inrichten van elektronische inkoopportalen, zijn ze niet afhankelijk van de en masse door het ijs gezakte dotcombedrijven. Ze richten zich voornamelijk op grote ondernemingen en organisaties. Vooral e-procurement belooft een interessante groeimarkt te zijn: slechts 20 procent van de ondernemingen met een omzet boven de één miljard dollar heeft zijn inkoop geautomatiseerd. De rest zal dit binnen nu en drie jaar willen doen.
De belangrijkste klant van Commerce One is Covisint, de door General Motors, Ford, Daimler Chrysler en Renault/Nissan opgezette online-inkoopmarkt voor de automobielindustrie. Het bedrijf levert samen met Oracle de basistechnologie voor Covisint. De banden zijn hecht, omdat Ford en General Motors eind vorig jaar voor 1,26 miljard dollar een belang van 14 procent in Commerce One namen. Het bedrijf kan het geld goed gebruiken voor verdere investeringen in zijn verkoop- en distributie-apparaat en de uitbreiding van het productenpallet. Hoffmann voorziet dat er ook een groei in horizontale inkoopmarktplaatsen zal plaatsvinden voor niet-sectorgebonden bedrijven, organisaties en zelfs naties.
Ook Ariba staat niet stil. Het bedrijf wil het leveranciers makkelijker maken om zich aan te sluiten bij een elektronische marktplaats. Het biedt aan een verbinding te leggen met het Ariba-netwerk middels een cXML-protocol, waardoor leveranciers ook te koppelen zijn met klanten van Ariba. De softwaremaker heeft verder een samenwerkingsverband gesloten met Billingzone om elektronische betaaldiensten te kunnen aanbieden.
Twijfels
Het is niet alles goud wat er blinkt. De vraag blijft of de door consortia opgezette inkoopportalen de verwachtingen in de praktijk kunnen waarmaken. 2000 Was het jaar van de massaal aangekondigde initiatieven, dit jaar moeten er tastbare bewijzen op tafel komen. Een probleem daarbij is dat leveranciers niet altijd genegen zijn om toe te treden tot zo’n online-handelsplaats. Ze zijn bang om onderling uitgespeeld te worden en opdrachten tegen lagere prijzen te moeten uitvoeren.
Verder hebben analisten twijfels over de termijnlicenties die Ariba uitgeeft. Klanten nemen een licentie voor een periode van twee of drie jaar en kunnen ook aanvullende diensten afnemen. Het gevaar bestaat dat zij na afloop van het contract naar een oplossing van een concurrent overstappen. Die onzekere factor stelt beleggers niet helemaal gerust, waardoor de beurskoers ondanks de goede presentaties terugviel.
Een tegenvaller voor Commerce One was het mislopen van een grote opdracht van Converge (voorheen eHitex: een inkoopportaal voor de ict-industrie). Dit forum kocht namelijk de Necx-groep van Verticalnet die software levert voor het bouwen van virtuele marktplaatsen. Commerce One, dat nog wel de veiling-software mag leveren, zou nog te weinig ervaren zijn in het automatiseren van inkoopprocessen, gericht op de aanschaf van elektronische componenten.
Opschroeven
De Amerikaanse aartsrivalen Ariba en Commerce One publiceerden cijfers over het laatste kwartaal van 2000 die beter zijn dan verwacht. Ariba sloot de periode zelfs voor het eerst af met een winst van veertien miljoen dollar (voor aftrek van overnamekosten). De omzet steeg met maar liefst 625 procent tot 170,2 miljoen dollar. Commerce One overtrof Ariba in omzet: het noteerde 191,4 miljoen dollar in de boeken. De rivaal boekte echter geen winst, maar verkeert nog steeds in de rode cijfers (-10,8 miljoen voor aftrek van bijzondere lasten).
45 Procent van de inkomsten van Commerce One komt van buiten de VS. Eenderde van de omzet komt voort uit het partnerschap met SAP. Het heeft zijn omzetdoelstelling voor 2001 opgeschroefd naar 900- tot 925 miljoen dollar. Ariba haalt op dit moment zo’n 30 procent van de inkomsten uit Azië en Europa. Het bedrijf voorspelt voor 2001 een omzet die uitkomt tussen de 780- en 790 miljoen dollar.
