De wereld van PC-makers is een slangenkuil. Heerst daar niet een genadeloze strijd tussen gewetenloze ondernemers rond marginale winstmarges? Misschien. Maar vergeleken bij de slag om de modem-markt is het een breikransje. Vraagt het maar aan Dennis Hayes, de oprichter van Hayes Corp.
Dit bedrijf, dat ooit de trendsetter was in de modemmarkt en de modemstandaard bepaalde, vroeg deze week voor de tweede maal binnen vier jaar surseance van betaling aan. Sinds Hayes samen met Dale Heatherington in 1977 het eerste modem in elkaar zette, heeft hij een belangrijk deel van zijn leven in rechtszalen doorgebracht. Enerzijds om zich concurrenten die zijn patenten aan hun laars lapten, van het lijf te houden, anderzijds om zich te weren tegen de intriges van zijn gewezen vrouw die allesbehalve Hayes-compatible bleek.
Het is 1977. Een pindaboer uit Georgia wordt president van de Verenigde Staten, de eerste Star Wars-film draait in de bioscopen en Elvis Presley wordt levenloos aangetroffen in zijn privé-badkamer op Graceland. Dennis Hayes en Dale Heatherington knutselen op de eettafel van Hayes met onderdelen die ze hebben gekocht van Heatheringtons spaargeld. Drieduizend dollar is zo op in de elektronicawinkel. De microcomputer is aan zijn opmars begonnen en de twee gewezen studenten van het Georgia Institute of Technology zijn ervan overtuigd dat er veel geld te verdienen zal zijn in parallelmarkten. Het resultaat van hun gesleutel mag er zijn: een apparaatje waarmee digitale computers via analoge telefoonlijnen met elkaar kunnen communiceren. Een modem dus. Ze bouwen er steeds meer en verkopen deze voor 279 dollar per stuk via bladen van computerhobbyisten.
Het eerste modem van Hayes en Heatherington, de 80 -103A, opereert met een snelheid van 300 baud; het verbindt de MITS Altair S-100 bus met het telefoonnet. Het bedrijf Hayes Microcomputer Products bestaat dan uit een handjevol vrienden die bij Dennis Hayes thuis modems in elkaar zetten. In 1978 komt het tweede product: de Micromodem II waarmee de Apple II direct in het telefoonnetwerk kan worden geplugd. De vraag naar modems groeit explosief. Het gevolg: een verkoop in zijn eerste jaar van 125.000 dollar aan modems en de komst van andere bedrijven die brood zien in het modem. Racal-Vadic komt met industriële modems; US Robotics voegt geheugen toe aan de modemboards; andere bedrijven komen met encryptie en andere databeveiliging in hun modems.
Novation komt als eerste bedrijf met Hayes-compatible modems. Deze modems worden gecontroleerd door de computer zonder dat de gebruiker zelf complexe instructies hoeft te geven aan het modem. Hayes-compatible wordt dé standaard in de modemmarkt, zoals Kleenex dat is voor papieren zakdoekjes. In 1984 is Hayes Microcomputers leider in de markt van 300- en 1200-baud modems. De fabriek in Norcross, Georgia produceert per dag 10.000 modemboards. Dennis Hayes is Mister Modem. En dan begint de ellende.
Tussen 1985 en 1991 is Hayes Microcomputers vrijwel onafgebroken verwikkeld in rechtszaken met concurrenten als US Robotics, Microcom, Everex Systems, Omnitel, Zenith Data Systems en een groot aantal ter ziele gegane bedrijven. De meeste rechtszaken gaan over het Heatherington U.S Patent 4.549.302, een technologie die bepaalt hoe het modem overschakelt van het interpreteren van commando's naar het daadwerkelijk versturen van data. Hoewel Hayes meestal als winnaar uit de strijd komt, zijn de slepende rechtszaken voor Hayes een bloedbad. De licentiegelden stromen weliswaar binnen, maar het aandeel van Hayes in de modemmarkt keldert van 60 procent naar 9 procent.
De onzekerheden van de juridische strijd en alle publiciteit die daarmee gepaard gaat, doen Dennis Hayes geen goed. Zijn privé-leven - waar hij sterk aan hecht - ligt helemaal te grabbel wanneer hij trouwt met Melita Easters een voormalige sterverslaggeefster van de Atlanta Journal-Constitution. Het duo Hayes-Easters verschijnt regelmatig op de society-pagina�s en in de roddelrubrieken van de grootste krant van Atlanta. Aanvankelijk gaat het om harmonieuze bezoeken aan bals en diners; later staan de bittere echtscheiding en de vermeende slippertjes van Hayes centraal. De voormalige mevrouw Hayes stapt op met een jaarlijkse alimentatie van 300.000 dollar en sluit als de op-een-na grootste aandeelhouder een verbond met aartsvijand Diamonds Multimedia om Dennis Hayes te wippen als eigenaar van zijn bedrijf.
Terwijl de processen zich voortslepen, onderneemt Hayes een aantal projecten om zijn bedrijf minder afhankelijk te laten zijn van dat ene product. Zo steekt hij geld in joint-ventures met AT&T en Siemens om Isdn-boards te ontwikkelen voor digitale telefoonnetwerken. Ook lanceert Hayes Lanstep, een besturingssysteem voor kleine ondernemingen; dit is echter niet in staat te tornen aan Novell-dominantie in deze markt. Inmiddels is het aantal modemproducenten tussen Atlanta en Taiwan gegroeid tot driehonderd. En de meesten doen dat sneller en goedkoper dan Hayes Microcomputer Products. Volgens velen wil Dennis Hayes teveel controle uitoefenen over zijn bedrijf - het bedrijf gaat nooit naar de beurs - en raakt daardoor achterop bij de concurrentie. Een drietal ontslagen topmensen - de Three Amigo's - van het bedrijf klagen Dennis Hayes aan wegens incompentie en smaad. Ze eisen forse schadevergoedingen. Op 15 november 1994 vraagt Hayes voor het eerst Chapter 11-bescherming aan tegen schuldeisers.
Chapter 11 brengt Hayes alles, behalve de broodnodige rust. De periode tussen november 1994 en maart 1996 is een pandemonium van slinkse overnamepogingen door concurrenten, gegraai naar de patenten van Hayes, kongsies van concurrenten met ex-mevrouw Hayes en agressieve fusiebesprekingen. Iedereen wil graag beschikken over de merknaam Hayes maar niemand wil het bedrijf en Dennis Hayes 'himself' erbij. Hayes staat niet bekend als een bekwaam manager, maar meer als een man die zich te veel en te vaak bezighoudt met de pietluttigheden van de bedrijfsvoering. Ook de rol van een nieuwe mevrouw Hayes die voor 160.000 dollar per jaar op de salarislijst van het bedrijf opduikt, is nogal omstreden.
Uiteindelijk herrijst Hayes Microcomputer Products in maart 1996 als Hayes Corp - sterk afgeslankt - uit de Chapter 11-procedure. Joseph Formichelli krijgt als nieuwe ceo de touwtjes in handen en Dennis Hayes moet genoegen nemen met een bescheidener rol. Formichelli zet stevig het mes in de kosten. Een absolute noodzaak vanwege steeds verder dalende prijzen. Wanneer US Robotics in september 1996 enorme voorraden modems op de markt dumpt, is Hayes Corp opnieuw gedwongen nog eens vierhonderd werknemers te ontslaan. Toch komen er steeds opnieuw snellere modems uit de fabriek in Georgia. In 1997 komt Hayes zelfs met een kabelmodem dat twintig maal zo snel is als de 56Kbps technologie. Maar de low-end modems genereren nog steeds 90 procent van de inkomsten. Wanneer die markt in 1998 stagneert, moet Hayes Corp op 11 oktober 1998 opnieuw surseance van betaling aanvragen. "We hebben in de kern een zeer waardevol bedrijf", zegt vice-president Rob Howard in de Wall Street Journal, �We kunnen op dit moment alleen die kern niet bereiken."
Zal Hayes er nog een keer in slagen uit de as van Chapter 11 te herrijzen of valt het doek nu definitief voor Mister Modem?
