Brussel staat machteloos bij prijsopdrijving UMTS

Paars heeft eurotekens in de ogen. Ik zie met droefenis hoe de veiling plaatsvindt, en hoe paars verlekkerd kijkt naar de verwachte twintig miljard gulden aan opbrengsten", stelt Wim van Velzen (CDA), specialist ICT, en voorzitter van de Europese Volks Partij in het Europees Parlement. Net als bijvoorbeeld de BTG (Vereniging Bedrijfs Telecommunicatie-Grootgebruikers) beschouwt hij de aanstaande veiling van Umts-frequenties als een verkapte vorm van belastingheffing.

Terugsluizen

De Europese Commissie heeft een aanbeveling gedaan om, wanneer nationale overheden kiezen voor een veiling, de inkomsten in ieder geval terug te sluizen naar de telecomsector. Maar die aanbeveling heeft geen enkele rechtsgeldigheid. De verantwoordelijke regeringen, en met name de ministers van financiën, zijn in dit geval niet verplicht zich iets aan te trekken van de Europese Commissie. De aanbeveling wordt dan ook massaal genegeerd.
De machteloosheid van Brussel op dit specifieke aspect van de telecom-markt komt voort uit de claim van nationale overheden dat frequenties een schaars goed zijn, en daarom lokaal geveild mogen worden. Van Velzen: "Op de Europese top in Lissabon hebben de politieke leiders nog afgesproken dat Europa zijn leidende positie moet versterken. Politici als Wim Kok spraken prachtige woorden in Lissabon, maar zodra er geld verdiend kan worden zijn we weer nationaal bezig. Zo gaapt er een kloof tussen wat politieke leiders roepen en wat ze doen. De koek wordt uiteindelijk nationaal verdeeld."
Door de hoge kosten van de Umts-frequenties is er bij veiling geen ruimte voor kleinere partijen. Er is echter nog een bezwaar. Niet alle landen veilen hun frequenties. "Ik maak me zorgen over het ontbreken van een level playing field. Partijen die in eigen land een goedkope Umts-frequentie krijgen zijn in het voordeel." De Franse regering gaat bijvoorbeeld niet over tot veiling. France Telecom zal daarom in eigen land relatief goedkoop een frequentie kunnen bemachtigen, en daarmee geld overhouden om in andere landen mee te bieden. "In Nederland is KPN na de veiling waarschijnlijk helemaal uitgeput."
Naast Groot Brittannië en Nederland veilen ook Duitsland, Oostenrijk en België hun frequenties. In Denemarken, Zweden, Portugal en Frankrijk kunnen telecombedrijven door middel van een zogeheten schoonheidswedstrijd een frequentie in de wacht slepen. In Finland en Spanje zijn ze al op die manier verdeeld.
Oorspronkelijk was de Europese Commissie voorstander van het veilingsysteem, omdat dit de transparantie in de verdeling van frequenties zou bevorderen. Maar de astronomisch hoge bedragen die het gevolg blijken te zijn van de veiling, en de ongelijkheid tussen de Europese landen, hebben nu een averechts effect.. Ook is de concurrentiepositie van Europa ten opzichte van de Verenigde Staten in gevaar, omdat de Amerikaanse frequenties al in 1996 zijn verkocht.