Op het gevaar af de zeepkist van een ander te beklimmen zou ik het graag eens hebben over m-handel, het mobiele broertje van e-handel. Over e-handel zelf is genoeg te melden: in het ‘business-to-business’ segment veel succesverhalen, maar in de consumentenmarkt is het bepaald geen feest.
De verwachtingen die onze e-profeten nog maar kort geleden koesterden (‘over drie jaar bestaan er geen videotheken meer’, ‘de tussenpersoon is ten dode opgeschreven’, enzovoort) zijn op geen enkele manier uitgekomen. De ene na de andere Internet-detaillist hangt zijn website aan de wilgen en de webwinkeliers die overblijven stapelen verlies op verlies. Beleggers lijken het vertrouwen in de sector kwijt te zijn.
Maar dan m-handel. Zelfs de grootste scepticus moet toegeven dat mobiele telefonie en Internet voor elkaar gemaakt zijn. Het mobieltje verovert de markt zo snel dat zelfs leveranciers met open mond staan toe te kijken. Samen met Internet is het niet minder dan een gouden combinatie. Waarom? Simpelweg omdat die combinatie perfect aansluit bij wie we zijn en wat we de hele dag het liefste zouden doen. M-handel maakt een onmiddellijke bevrediging van onze meest primaire behoeften mogelijk. ‘Instant gratification’. Primaire behoeften, zegt u. Was dat niet de piramide van Maslow? Eerst overleven, dan eten en drinken, een dak boven je hoofd, voortplanten en uiteindelijk werken aan je zelfontplooiing? Vergeet dat laatste. De moderne mens heeft andere prioriteiten. Bellen, mailen, ontspannen, spelletjes doen, naar muziek luisteren, shoppen – en wat geld heen en weer schuiven om dit allemaal mogelijk te maken. Met m-handel kan dat waar je maar wilt en wanneer je maar wilt. Niet langer achter je bureau, maar gewoon op straat, op een terras, op de camping of in de trein. Beperkingen van tijd en ruimte vallen weg. M-handel kan niet stuk.
De technologie die ons deze zegeningen brengt, is weliswaar van de tweede generatie, maar tegelijkertijd verre van volwassen. Neem WAP: goed idee, maar langzaam en lastig en daardoor nog lang niet leuk genoeg. Snelle netwerken bieden uitkomst. Eerst GPRS, over een paar jaar UMTS en dan ook nog Bluetooth, dat snelle, lokale radionetwerk dat om nog niet opgehelderde redenen is vernoemd naar een oude koning der Vikingen. Tegelijkertijd groeien mobiele telefoons uit tot ‘smartphones’ en uiteindelijk tot volwaardige computers met een kleurendisplay, een echte browser en een eigen besturingssysteem.
Dat dit laatste gevolgen heeft voor de beveiliging van m-handel laat zich raden. Het mobieltje van morgen lijkt van binnen wel heel sterk op de PC van vandaag en kan door hackers op dezelfde manier te grazen worden genomen – bedankt, Ralph. Niet prettig voor een technologie die juist gericht is op massaal gebruik door de consument. Leveranciers spelen hier graag op in. Een volgende generatie mobieltjes zal gebruikmaken van sterke encryptie, net als de browser op de PC. Legitimatie vindt plaats met behulp van digitale certificaten en de bijbehorende ‘private keys’, die worden opgeslagen op de SIM-kaart van uw ‘smartphone’ en die ontsloten kunnen worden door een pincode in te toetsen. Het besturingssysteem blijft daarbij de zwakke plek, net als nu het geval is. Geen wonder dat leveranciers van antivirus-software al met producten voor ‘smartphones’ op de markt zijn gekomen voordat de ‘smartphone’ zelf is ingeburgerd.
De markt voor m-handel is behoorlijk in beweging. Deskundigen denken dat telecombedrijven en leveranciers van mobiele apparatuur snel zullen doordringen in sectoren die vroeger alleen waren voorbehouden aan gespecialiseerde ondernemingen. Zo verwacht de Nederlandsche Bank dat telecombedrijven ook bancaire diensten zullen gaan aanbieden en waar nodig allianties met gewone banken zullen aangaan. Deze ontwikkeling zal niet beperkt blijven tot de financiële dienstverlening; ook in andere sectoren – ‘retail’, nieuws, amusement – zullen telecombedrijven nog meer voet aan de grond krijgen. Verwacht in deze markt de wonderlijkste combinaties, die in veel gevallen even snel zullen verdwijnen als ze ontstonden! Reken daarnaast op start-ups met wilde ideeën die zomaar kunnen aanslaan en die uiteindelijk door de telecomsector geabsorbeerd zullen worden.
Hoe ziet de mobiele toekomst er voor de gemiddelde organisatie uit? Duur, want het geld moet ergens vandaan komen. Mobiele communicatie is nu al voor veel organisaties een rib uit het lijf en de kosten stijgen sneller dan menig manager zou wensen. Hetzelfde geldt voor de gemiddelde burger. Maar behalve duur wordt de toekomst ook vrolijk en vooral communicatief. Kinderen lezen over een jaar of drie niet alleen meer stiekem een boek onder dekens als het licht uit is. Ze smokkelen ook hun ‘smartphone’ mee naar bed en kletsen en mailen en spelen na het tandenpoetsen nog een uurtje mobiele computerspelletjes met hun vriendjes en vriendinnetjes. Omdat ze dat nu eenmaal het liefst doen.
Edo Roos Lindgreen, partner bij KPMG Information Risk Management, en docent IT & Auditing aan de Universiteit van Amsterdam.
