Wat is de relatie tussen online-gemeenschappen en het milieu? Ik doel dan niet op milieutoepassingen als Milieu Online – een soort magazine in de vorm van een website – of het extranet Milieunet voor afvalverwerkers, regelgevers en dergelijke dat toegankelijk is via een eigen inbelnet. Ik doel met name op de toepassing van software voor gemeenschappen (‘communities’) in virtuele kantoren.
Met virtuele kantoren is eindelijk een trend ontstaan waarbij ondermeer een afname van de milieubelasting plaatsvindt: minder ruimtebeslag door veelal slecht gebruikte kantoorruimte; meer tijd om gewoon je werk te doen, en effectief te communiceren; minder tijd doorbrengen op de weg van kantoor naar huis en terug. In de volgende eeuw lachen ze ons uit over die stupide gewoonte om massaal en gelijktijdig heen en weer te kachelen in files. Wanneer we willen werken, loggen we simpel even in op ons virtuele kantoor. Alleen voor belangrijke afspraken gaan we de deur uit om elkaar fysiek te ontmoeten. In de elektronische editie van Telework International geven de redacteuren daarentegen aan dat het nog een tijd zal duren voordat het virtuele kantoor sociaal acceptabel wordt. Op kantoor gebeurt veel meer dan alleen het ophopen van mensen, muren en machines. Er is veel sociale en politieke interactie, die lastiger tot stand komt via online media. Anderzijds is beperking van de politieke interactie misschien wel de grootste zegen van virtuele kantoren voor grote organisaties, want die hebben eerder een teveel dan een tekort daaraan. Teveel politiek is juist datgene wat hen verlamt.
Zoals aangegeven zijn virtuele kantoren eigenlijk een verbijzondering van online-gemeenschappen. ICT-ondernemers over de hele wereld houden zich bezig met het ontwikkelen van succesvolle omgevingen voor gemeenschappen, omdat ze het gevoel hebben hiermee een belangrijk marketinginstrument in handen te hebben. City Online van Wegener is hiervan een Nederlands voorbeeld. De behoefte om te experimenteren met gemeenschappen is enorm. City Online is geïnspireerd op de succesvolle gemeenschap Geocities en de Digitale Stad Amsterdam met inmiddels meer dan 60.000 inwoners. Geocities en City Online zijn digitale steden die zich toeleggen op het creëren van consumentengemeenschappen, die inderdaad interessant voer voor marketeers opleveren zonder gebruikers hierbij teveel ongevraagd lastig te vallen. Aangezien consumenten ook kleine zelfstandigen en mkb’ers kunnen zijn, biedt Geocities speciaal voor hen een virtueel kantoor: Netopia. Het gratis evaluatiekantoor van Netopia biedt als basis een webadres en een e-mailadres. Om je aan te melden moet je allereerst aangeven wat je interesses zijn en welke e-zines je wilt ontvangen. Tenslotte moet je 4,5 MB kantoorsoftware inladen. Netopia bevat verder in- en uitbussen waar anderen hun berichten kunnen achterlaten, en waar je bestanden kunt uitwisselen. Daarnaast zijn er op Microsoft Netmeeting gebaseerde conferentiemogelijkheden om met collega’s, klanten of aanbieders in contact te treden. De functionaliteit van Netopia is dus redelijk beperkt, maar zal de eerste behoeften aan online aanwezigheid wel bevredigen. Zeker voor de categorieën liefdewerk-oud-papier en zolderkamerbedrijfjes. Echte virtuele kantoren hebben natuurlijk veel meer functionaliteit nodig: zware beveiliging, eventueel eigen inbelnetten, werkstroombeheer en toegang tot bedrijfssystemen. De fout die vaak gemaakt wordt met simpele toepassingen voor (zakelijke) gemeenschappen is dat er maatwerk gecreëerd wordt – wat miljoenen kost – in plaats van standaardsoftware als Netopia te gebruiken en simpel aan te passen aan de specifieke behoeften. Alleen als de economische waarde van de toepassing zeer groot is, kan het rendabel zijn om maatwerk toe te laten. Maar dit zal vaker niet dan wel het geval zijn: intermediairs die gemeenschappen organiseren worden zelden slapend rijk, omdat iedereen met een PC, e-mail en een web-editor al een concurrerende gemeenschap kan stichten.
Kortom, om het investeringsrisico te beperken, beter te kunnen concurreren op functionaliteit en sneller naar de markt te kunnen gaan, is er behoefte aan goedkope en functioneel rijke standaardsoftware voor virtuele kantoren en gebruikersgemeenschappen. Wanneer deze software op de markt komt, zullen online gemeenschappen echt tot bloei komen en zo een grote bijdrage leveren aan de beperking van het dramatisch om zich heen grijpende milieubederf.
Om de vier weken schrijft dr. Martijn Hoogeveen over de beste Internetsites rond een interessant IT-onderwerp. Reageer s.v.p. via het discussieforum Internet: https://www.computable.nl/discussie.
Alle URL’s van de genoemde sites staan in Computable Online: https://www.computable.nl/internet.
