In mijn taakombeschrijving staat: ondersteuning geven bij de overgang van centrale mainframe-applicatie naar decentrale server-applicatie. Ik heb acht jaar ervaring in de automatisering; dit is niet genoeg om je een goede voorstelling te maken van een centrale mainframe-omgeving op een Afrikaanse universiteit.
Gelukkig heb ik Mary, mijn steun en toeverlaat gedurende de eerste week. Ze is expert op het mainframe en kent alle procedures op de universiteit. Mary (45) werkt al 25 jaar op de Universiteit van Zambia (Unza). Ze is eigenlijk met pensioen, maar werkt nog twee jaar door. Het is overigens heel normaal om op deze leeftijd met pensioen te gaan. Je krijgt dan een aantal jaarsalarissen uitgekeerd, waarna je een tweede carrière kunt beginnen.
Mary kan alles vertellen over de veranderingen op automatiseringsgebied binnen de Unza. Twee jaar geleden waren er in de hele universiteit nauwelijks PC’s te vinden. Tien terminal-gebruikers zaten verspreid over financiën, personeel, salarisadministratie en het Computer Centrum. En dat op een universiteit met zo’n 3500 studenten en 2000 personeelsleden. Al het werk geschiedde handmatig. De uitzondering werd gevormd door zo’n twee man op elk van de genoemde afdelingen. De registratie van studenten werd in die tijd ook door het Computer Centrum uitgevoerd. De chaos die dit veroorzaakte, is niet voor te stellen. In een paar dagen moesten alle studenten geregistreerd worden. Bij het Computer Centrum waren beveiligingsmaatregelen nodig om de studenten in het gareel te houden.
Alle applicaties van Mary draaien op een IBM 4361 onder VSE met Cics in Cobol. Ze heeft toegang tot alle systemen, maar kan -gelukkig- niets wijzigen in de salarisadministratie. Ontwikkeling vindt plaats in de ‘life’ omgeving. Ook controleert ze regelmatig hoever de data-invoer is gevorderd. Als je wilt weten hoeveel vakantiedagen je hebt, ga je gewoon even bij Mary langs. Van een scheiding van omgevingen is hier geen spake, omdat er geen geld voor is.
Oké, we gaan van een mainframe-omgeving over op client/server denk ik verwachtingsvol. Iets te optimistisch! Laten we eerst eens denken aan een decentrale applicatie. Alle faculteiten worden nu ‘geautomatiseerd’. Ze worden verantwoordelijk voor het registreren van de studenten en hun resultaten, gaan zelf hun boekhouding bijhouden en ook een gedeelte van de persoonlijke gegevens van de werknemers. Hiervoor zijn nodig: servers, PC’s en een netwerk. Dankzij een samenwerkingsverband van de Unza met de VUA zijn twee jaar geleden honderd PC’s verpreid over de hele universiteit en is een netwerk aangelegd. We hebben nu vijf servers (eigenlijk grote PC’s) onder SCO Unix en Windows NT. Het aantal gebruikers is nog steeds niet groot, dus dit is voldoende. De studentregistratie en het personeelssalarissysteem worden omgezet naar Informix-applicaties onder Unix. Het nieuwe financiële pakket (C-2000) draait ook onder Unix met een Informix-database.
Met deze apparatuur ben je er nog niet. Na tien jaar alleen op de IBM gewerkt te hebben, heeft Mary veel moeite met de PC. Iets simpels als het gebruik van de pijltjestoetsen in een tekstverwerker zit niet in haar vingers. Ze gebruikt eigenlijk alleen de ‘backspace’ in geval van vergissingen. Ze is niet de enige die moeite heeft om zich aan te passen aan PC’s. De nieuwe gebruikers hebben nooit eerder een PC gezien.
De meest populaire door ons gegeven cursus is de PC-waarderingscursus. In twintig uur tijd worden mensen wegwijs gemaakt met monitor, toetsenbord, muis, floppies en de aan/uit-knop. Als ik het woord PC gebruik, zeggen ze soms: ‘O, je bedoelt een computer!’.
Nu de gebruikers enthousiast maken. Veel van wat ik tijdens mijn studie uit boekjes geleerd heb, wordt hier werkelijkheid. Mrs. Mumba van Personeelszaken is gewend aan het oude systeem, en dat wil ze liever zo houden. De nieuwe gebruikers bij de faculteiten zijn in het begin enthousiast, maar hebben weinig overzicht over hun eigen werk. Tot nu toe is het voornamelijk het Computer Centrum, dat bedenkt wat goed voor ze is.
Hierna gaan we MS Access introduceren als rapportage-tool op de Informix-database. Het zal nog stiller worden op het Computer Centrum. Mrs. Mumba kan dan haar eigen rapportjes maken en Mary kan echt met pensioen.
