Joop van Oosterom, een van de oprichters van het roemruchte ict-bedrijf Volmac, blijkt afgelopen najaar te zijn overleden. Dit meldt zakenblad Quote. Van Oosterom werd na de verkoop van Volmac aan Capgemini een van de rijkste Nederlanders. Naast ict was hij onder meer geïnteresseerd in schaken.
Volgens Quote is hij afgelopen oktober 2016 in alle stilte overleden in zijn woonplaats Monaco. Van Oosterom werd in 1993 getroffen door een hersenbloeding en was sindsdien aangewezen op een rolstoel. Hij leidde de laatste jaren een teruggetrokken bestaan.
Joop van Oosterom, geboren in 1937, startte in 1966 samen met Jan Mol en Nico Leerkamp de softwarefirma Volmac. Zij konden hun innovatieve ideeën niet kwijt bij IBM, waar de focus lag op hardware. Zij zagen een gat in de markt voor kwaliteitsprogrammeurs.
Volmac groeide uit tot een van de toonaangevendste Nederlandse ict-bedrijven en leidde via zijn vermaarde opleidingstak in de jaren 1970 en 1980 vele Nederlandse ict’ers op aan de hand van standaard ontwikkelmethoden.
Prikkels
Van Oosterom stond bekend als pionier in het motiveren van medewerkers middels financiële prikkels. Hij betrok namelijk als een van de eerste zijn medewerkers bij de bedrijfsvoering met aandelen in de onderneming. Bij de beursgang in 1998 werd daarnaast een optieregeling voor het personeel gecreëerd. Een maatregel waarmee Van Oosterom zijn hogere en middenkader eveneens sterker aan zich wilde binden was de instelling van beleidsgroepen, klankbordgroepen waarin ideeën werden getest. Leden van die groepen kregen bonussen en aandelen.
Het ict-bedrijf fuseerde in 1993 met het Franse consultancyreus Capgemini tot in eerste instantie Cap Volmac (vanaf 1996 werd wereldwijd de naam Capgemini gebruikt). In 1999 weigerde Van Oosterom mee te werken aan de overname van Cap Gemini NV door het Franse moederconcern Cap Gemini SA. Hij bezat nog een klein belang in het Nederlandse Cap maar wilde niet verkopen omdat hij de prijs te laag vond. In 2001 verkocht hij definitief zijn belang.
Van Oosterom werd na de verkoop van Volmac investeerder. Daarnaast besteedde hij het nodige geld aan twee passies: biljarten en schaken. De geboren Hilversummer was een gepassioneerd schaker die in 1955 nationaal jeugdkampioen werd. In 1993 werd hij tot erelid van de wereldschaakbond FIDE benoemd en in 2011 tot erelid van de nationale schaakbond.
Volmac
In het eind vorig jaar verschenen boek ‘De geest van de computer. Een geschiedenis van software in Nederland’ wordt ook stilgestaan bij de oprichting van Volmac: de bedrijfsnaam is een afkorting van Joop Van Oosterom, Nico Leerkamp en Jan Mol Automation & Computers. De drie oprichters, toen tussen 25 en 28 jaar oud, kwamen van IBM Nederland. Toen Leerkamp al na enkele maanden het jonge bedrijf verliet, veranderde de naam in ‘Volmac’ Automation Centre NV. Het bedrijf begon zijn activiteiten in Vlaardingen en verhuisde in het najaar van 1967 naar Rotterdam. Het groeide snel met automatiseringsdiensten, zoals systeemanalyse en –ontwerp, programmering en toepasbaarheidsonderzoeken, die het op projectbasis bij klanten verrichtte.
Volmac groeide gestaag in de jaren zeventig, vooral in de tweede helft van dat decennium. De omzet nam toe van 5 miljoen gulden in 1970 naar ruim 15 miljoen in 1974 tot circa 100 miljoen in 1980, het 20-voudige van 1970. Het aantal medewerkers nam in die tijdspanne met een factor acht toe, van omstreeks 80 tot ongeveer 650. In de jaren tachtig zette die groei door, ook de omzet per medewerker.
Trainingen
In het boek wordt stilgestaan bij het feit dat het verzorgen van trainingen en cursussen een belangrijke activiteit was van Volmac. Begin jaren zeventig werden voor ervaren programmeurs cursussen van twee weken aangeboden in programmeren in COBOL en in PL/1. Bovendien bood men een vierweekse datamanagement-cursus aan, alsmede cursussen algemene computerkennis, testverbetering en efficiënt programmeren, die alle één week duurden.
Volmac heeft vanaf eind jaren zestig door zijn opleidingen en manier van werken grote invloed gehad op een generatie programmeurs en op de automatisering van bedrijven in Nederland. De selectie- en opleidingsperiode van enkele weken met een strenge discipline – inclusief strakke kledingvoorschriften die van IBM vandaan kwamen en het bijhouden van gedetailleerde logboeken ter verantwoording – vormden mensen voor de rest van hun carrière en, volgens sommigen, voor hun leven, blijkt uit het geschiedenisboek.
