Het mag nog steeds ongestraft in Nederland: ongevraagd commerciële post sturen aan een persoonlijke brievenbus. Reclame per e-mail is zo goedkoop dat bulkverzendingen, ondanks een minimale respons, commercieel rendabel zijn. De hoogste tijd om in opstand te komen en terug te slaan, meent Frank Snijdewint.
Vroeger begon ik mijn werkdag met het lezen van de post, nu start ik mijn computer op en open mijn mailbox. Het sorteren van de papieren post was simpel: een paar brieven, een krant, een tijdschrift en een kleine stapel reclame. Binnen een minuut was de reclame bekeken en weggegooid. Met de elektronische post is het niet anders: de stapel ongewenste reclame (spam) wordt vluchtig doorgekeken en grotendeels ongelezen verwijderd. Toch is vaak de verleiding te groot en open ik een aanbieding met een link naar een website, waardoor je gauw een kwartiertje extra kwijt bent aan het verwerken van je e-mails.
Spam Spam is een synoniem voor ongewenste e-mail reclame geworden. Spam is oorspronkelijk de naam van een vleesproduct in blik dat lijkt op ‘corned beef’. Dit product is door Monty Python in een populaire sketch zo belachelijk gemaakt dat het geassocieerd raakte met ongewenste rommel. Voor een blikje Spam kun je niet op http://www.spam.com/ terecht maar moet je echt naar de supermarkt in Engeland. Met behulp van een zoekopdracht naar ‘spam’ kun je websites vinden die commerciële en freeware spamfilters aanbieden. Actief meehelpen spam te bestrijden kan door een junkmail door te sturen naar http://spamcop.net/. Je kunt de anti-spamcampagne ook steunen door anti-spambanners en geluiden te downloaden van http://spamabuse.net/. Voor het aanmaken van een fictief e-mail-adres om spam te voorkomen kan gebruik gemaakt worden van http://sneakemail.com/. |
‘Opt-in’ en ‘Opt-out’
Er zijn twee typen bulkmail. ‘Opt-in’ en ‘opt-out’. ‘Opt-in’ is e-mail waarvoor op z’n minst een keer toestemming voor ontvangst gegeven is. Hoe irritant dit ook kan zijn, in strikte zin is dit geen spam. ‘opt-out’ is e-mail die ongevraagd toegestuurd wordt en waarvoor de zender het adres vaak op commerciële wijze verkregen heeft. De mail vermeldt meestal dat het e-mail-adres verwijderd zal worden als aangegeven wordt dat geen nieuwe mail gewenst wordt. Dit wordt door de meeste ontvangers als spam opgevat.
De Europese Telecomraad heeft in 2001 al gekozen voor een verbod op ongewenste commerciële e-mail en op 30 mei 2002 heeft het Europese Parlement in grote meerderheid gekozen voor een spam-verbod: ‘The use of automated calling systems without human intervention (automatic calling machines), facsimile machines or electronic mail for the purposes of direct marketing may only be allowed in respect of subscribers who have given their prior consent.’ Dus de ‘opt-out’ wordt verboden. Toch is deze richtlijn nog steeds niet door het Nederlandse parlement overgenomen en in een wet vastgelegd. Het lijkt er zelfs op dat de lobby vanuit het bedrijfsleven om hun direct mailings te blijven versturen in Nederland steeds meer gehoor krijgt. De firma Abfab, die ‘direct mailings’ verzorgt, mag weer ongevraagd commerciële bulkmail versturen. In hoger beroep werd een door de internet-provider Xs4all gewonnen kort geding tegen hen weer verworpen. Gelukkig laat Xs4all het hier niet bij zitten: "We gaan in cassatie bij de Hoge Raad tegen het spam-arrest van het Gerechtshof in Amsterdam". Ze gaan zich opnieuw beroepen op het recht van privacy van hun klanten en op hun recht om voor het netwerk de eigen gebruiksvoorwaarden te mogen vaststellen.
Maatregelen
Wat kunnen we ondertussen zelf tegen spam doen? Stuur nooit een antwoord! De spammer registreert dit en weet dat het adres gebruikt wordt en dus opnieuw voor spam benut kan worden. Trap ook niet in een ingevoegde afmelding! Bulkmail-firma’s laten zich hierdoor niet weerhouden om het e-mail-adres opnieuw te gebruiken of door te verkopen. Wees zeer selectief met het doorgeven van het e-mail-adres en vermeld het niet in e-mail-gidsen op internet. De beste manier om een e-mail-adres af te schermen van spammers is het maken van een ‘sneakemail’ adres (zie kader). Geef een e-mail-adres bij het invullen van een formulier alleen als dit noodzakelijk is en gebruik dan zo’n fictief adres. E-mails die naar dit fictieve adres gestuurd worden, worden doorgestuurd naar het werkelijke e-mail-adres en wanneer een antwoord gestuurd wordt, wordt het doorgezonden naar de afzender. Het werkelijke e-mail-adres is nooit te vinden. Wanneer toch spam via het fictieve adres binnenkomt, kan het alleen via afzenders gekomen zijn die dat adres gekregen hebben. Door het fictieve adres te wijzigen stopt deze spam.
Er bestaan sites waarnaar spam doorgestuurd kan worden. Deze sites traceren de verzenders van de spam en ‘overreden’ de bedrijven om geen junkmail meer te versturen. De sites gebruiken de toegestuurde spam ook voor het updaten van spamfilterprogramma’s. Deze spamfilterprogramma’s zijn commercieel verkrijgbaar of kunnen soms ook als freeware gedownload worden. Er zijn ook providers die programma’s gebruiken om spam uit e-mail te filteren. Maar dit betekent wel dat je gaat betalen voor de verwerking van mail die niet wordt ontvangen!
Elektronische terreur vraagt om een elektronische oplossing. Ik stel voor dat elke commerciële mailing in de toekomst verplicht een elektronisch label moet bevatten. De ontvanger kan zijn inbox dan simpel beveiligen met een elektronische ‘ja-nee’ of ‘nee-nee’-sticker. Als er een marketeer is die zijn label ‘vergeet’, moet er een boete per overtreding tegen overgezet worden. Ook hierin kunnen de spambansites een rol spelen. Waarschijnlijk zal een kleine vergoeding voor het aanbrengen van illegale (ongelabelde) spam de effectiefste tegenzet zijn
Junkmail volledig uitbannen zal niet lukken, maar de spammer zal uiteindelijk stoppen met rondsturen als te geringe respons en te veel juridische processen het commerciële voordeel decimeert.
Frank Snijdewint, freelance journalist