Nederlandse aardappelbranche moet veel meer inzetten op moderne technologieën zoals sensoren, machine learning en big data. De groeiende wereldpopulatie schreeuwt om een slimme benadering van onze voedselvoorziening, waarbij aardappelen een essentiële rol kunnen spelen. Die oproep deden technologiebedrijven SAP Nederland en itelligence tijdens het brainstormevent ‘De toekomst van de aardappel’. Zij willen met de gehele branche gezamenlijk nadenken over en toewerken naar een duurzamere en efficiëntere Nederlandse aardappelsector.
De aardappel heeft een enorme potentie als basisvoeding voor een alsmaar groeiende wereldbevolking. Het gewas vereist minder (zoet) water, heeft een hogere calorische waarde en bevat meer voedingsstoffen dan zijn belangrijkste concurrent: rijst. Ten opzichte van de voedingswaarde is de belasting voor de natuur bijzonder laag. Welkome eigenschappen voor het duurzaam voeden van miljarden monden.
Subsidie vanuit EU
De noodzaak voor innovatie in de aardappelketen is ook in de politiek doorgedrongen. Zo heeft de Europese Unie onlangs 2 miljoen euro subsidie beschikbaar gesteld aan een innovatieproject in Nederland dat de supplychain voor de ’hybride aardappel’ ontwikkelt. Dat zijn gekruiste rassen die over veel minder negatieve eigenschappen beschikken dan reguliere aardappelen.
Consumptie in de lift
Nederland is nu nog een relatief sterke speler op de internationale aardappelmarkt. Die rol kan het in de toekomst verstevigen, want wereldwijd zit de aardappelconsumptie in de lift. Volgens voorspellingen stijgt de huidige wereldproductie van 380 miljoen ton naar 500 miljoen ton in 2050.
Efficiënt, duurzaam en meetbaar
“We hebben nu nog een sterke rol op het wereldtoneel, maar opkomende economieën zetten flink in op innovaties en moderne technologie”,aldus Marcel Pothof, Director Food & Agriculture bij itelligence. Het bedrijf levert technologische oplossingen voor onder andere de aardappelsector. “Als we moderne technologie niet omarmen, worden we links en rechts ingehaald.”
Wil Nederland blijven bijdragen aan de aardappelvoorziening in de toekomst en zijn sterke rol behouden in de wereldwijde aardappelmarkt, dan zijn volgens Pothof een aantal maatregelen nodig:
1. Zadentechnologie en zadenexport een kans geven
De Nederlandse aardappelketen profiteert met name van de export van pootaardappelen. Nederland heeft hierin een wereldwijd marktaandeel van 60 procent. De pootaardappel krijgt echter concurrentie uit eigen land.
Het Wageningse Solynta ontwikkelde namelijk een manier om aardappel razendsnel te veredelen. Deze manier levert veel betere rassen op die, doordat ze in de vorm van zaadjes beschikbaar zijn in plaats van bederfelijke pootgoed knollen, ook heel snel, goedkoop en milieuvriendelijk over de hele wereld te exporteren zijn. Voor het planten van een hectare aardappels heb je slechts 25 gram zaadjes nodig in plaats van 2500 kilo pootgoedknollen.
“Nederland kan een leidende rol pakken in de export door naast de pootaardappel ook zadentechnologie een kans te geven. Zowel voor de export, als voor de optimalisatie van rassen voor binnenlands gebruik”, zegt Pothof. “We moeten voor ieder land de juiste rassen ontwikkelen. Zo blijven we concurrerende landen voor, voordat zij met onze veredelingstechnologie aan de haal gaan.”
2. Supplychain beter afstemmen op moderne consument
Moderne consumenten zijn veeleisend. Ze hebben enerzijds een hang naar kwaliteit, authenticiteit, duurzaamheid en gezondheid. Ze willen weten waar het eten op hun bord vandaan komt en welke weg het heeft afgelegd. Anderzijds willen ze in toenemend mate zelf bepalen waar ze wat eten en moet gemak voorop staan.
Dat vraagt het uiterste van de gehele supplychain. Die moet enorm snel en efficiënt opereren en tegelijkertijd de gevraagde transparantie bieden. Moderne technologie kan hierbij helpen. Bijvoorbeeld door consumentengedrag inzichtelijk en voorspelbaar te maken. Maar ook door de ketens in de supplychain beter op elkaar te laten aansluiten, zodat de weg tussen de grond en het bord korter wordt.
Ook kan technologie zorgen voor transparantie. Pothof: “Dankzij track-and-tracingsystemen kun je als leverancier inzichtelijk maken waar de aardappel vandaan komt en welke weg deze heeft afgelegd. Informatie waar de moderne consument behoefte aan heeft.”
3. Precision farming toepassen
Nederland is beslist geen land met haast onbeperkte hoeveelheden landbouwgrond. Willen we internationaal competitief blijven en tegelijkertijd de ecologische footprint zo laag mogelijk houden, dan moeten we iedere vierkante meter optimaal benutten.
“Precision farming biedt hier uitkomst”, aldus Pothof. “Sensoren, satellietbeelden en landbouwmachines kunnen iedere vierkante meter akker en ieder gewas nauwkeurig analyseren. Zo kun je die akker optimaal inrichten, met steeds de juiste aardappel en de juiste bemesting op het juiste stukje grond. Hier liggen belangrijke kansen voor de Nederlandse aardappelindustrie.”
Basis voor betere wereld
Volgens Patrick Van Deven, Managing Director van SAP Nederland, is dan ook nu het juiste moment om flink te moderniseren. “Met de technologie van vandaag kunnen we onze aardappelsector klaarmaken voor de dag van morgen. De gehele Nederlandse aardappelketen kan een bijdrage leveren aan het bestrijden van honger en aan een duurzamere wereldwijde voedselvoorziening. Die betere wereld begint bij onszelf. Hier in Nederland kunnen we voorop lopen en daarvoor samen met de gehele keten de basis leggen. Maar dan moeten we wel in actie komen.”
