1992 Is een jaar waarin er opvallend veel mis gaat op transportgebied; en dat allemaal samengepakt in de laatste twee maanden van het jaar.
In de vroege avond van de vierde oktober komt een El-Al Boeing 747 kort na het vertrek van Schiphol in moeilijkheden. Later zal blijken dat er twee motoren van de rechtervleugel zijn afgevallen. Pogingen heelhuids terug te keren naar Schiphol lopen uit op een onafgemaakte rondvlucht, die eindigt in de Bijlmer als het vliegtuig zich net na half zeven verticaal in de flats Groeneveen en Klein-Kruitberg boort.
Meteen staan vliegtuigwrak en flats in lichterlaaie. De chaos is groot. De schattingen van het aantal doden en gewonden dat is gevallen, lopen de eerste uren – en zelfs dagen – wijd uiteen. Als de eerste beelden de televisieschermen bereiken, is het iedereen duidelijk: het moeten er heel veel zijn. En dat vermoeden wordt alleen maar versterkt als de mare rondgaat dat heel wat bewoners zonder medeweten van welke instantie dan ook in hun appartement complete families herbergen.
Uiteindelijk blijken er 43 bewoners te zijn gedood – gezien de ravage nog een betrekkelijk gering aantal.
Jaren later zullen er nog steeds onopgeloste vragen zijn rond de ramp: Wat was er aan boord? Zat er radioactief materiaal in het vliegtuig? Wie waren die marsmannetjes die in de eerste uren na de ramp ter plekke gesignaleerd zouden zijn? De El-Al 747 blijft ons achtervolgen. Zeker nu onlangs bekend werd dat er zich ook grondstoffen voor chemische wapens werden vervoerd.
Veel minder spectaculair, maar nochtans dodelijker, is het ongeluk met een Martinair-toestel op Faro in Portugal, vlak vóór Kerst. Het toestel slaat door een wind-shear tegen de baan en verongelukt. Er zijn 55 doden te betreuren en tientallen gewonden.
Inmiddels is het ook met een trein misgegaan. De machinist van de sneltrein Amsterdam-Vlissingen was niet op de hoogte van het feit dat er nabij Hoofddorp vanwege werkzaamheden aan de baan zachter moest worden gereden, en denderde met volle vaart uit de rails: vijf doden en 33 gewonden.
Doden en gewonden vallen er niet – althans geen mensen -, maar als op 3 december de supertanker Aegaen Sea bij La Coru�a op de rotsen loopt en 80.000 ton ruwe olie het ruime sop kiest, hebben de vissers in de buurt de komende jaren geen broodwinning meer. Tweehonderd kilometer kust geraakt in de olie.
Dat premier Major van Groot-Brittannië de separation van prins Charles en zijn vrouw Diana aankondigt, is tegen deze achtergrond nog maar een binnenbrandje.
Beetje goud
De medailles vallen wat tegen dit jaar. Maar wat er is, mag er zijn: Bart Veltkamp is de eerste Nederlandse man in zestien jaar die goud haalt op de Olympische Winterspelen (10 km) en naast de drie springruiters is op de Olympische Spelen Ellen van Langen de enige Nederlandse die een gouden medaille verwerft. Met een blik van ‘Wie, IK?’ snelt ze in de finale van de achthonderd meter als eerste over de meet.
R.I.P.
Onder de vele beroemd- en bekendheden die dit jaar overlijden treffen we: Bep van Klaveren, Astor Piazolla, Marlene Dietrich, Jan Pelleboer, Willy Brandt, Tante Leen, Fré Meis, Alexander Dubcek en Hendrik Oort.
Belasting te moeilijk voor computer
Het ging al niet zo goed met de automatisering van de Belastingdienst, maar in oktober moet ons automatiseringslijfblad nog meer ellende melden vanuit Apeldoorn: ‘Vanuit het fiscale apparaat zelf regent het klachten over de informatiesystemen waarmee moet worden gewerkt. Daarbij moet vooral het systeem Kantoorautomatisering Vennootschapsbelasting het ontgelden. Door fouten in de software functioneert dit systeem zo slecht dat een speciaal team belastingdeskundigen uit arren moede nu met de hand posten zit te verwerken.’
Om nu meteen alle schuld op de systeemontwerpers te schuiven, zou te ver gaan. De wetgever zelf heeft ook boter op zijn hoofd: ‘Vooral de zogeheten WIR-knip, waarbij claims op investeringspremies in combinatie met aanslagen vennootschapsbelasting over een langere periode moeten worden uitgesmeerd, geeft grote problemen," zo lezen we. "Sommige aangiften zijn hierdoor zo ingewikkeld geworden dat de computers van de belastingdienst er geen raad meer weten." En ‘aan de systeemontwerpers van het Belastingdienst Automatiseringscentrum zijn onvolledige specificaties verstrekt. Omdat vooraf niet alle praktijksituaties waren voorzien, moest de programmatuur steeds worden aangepast.’
Waarop wij spontaan medelijden krijgen met al die arme ondernemers die die aangifteformulieren hebben moeten invullen.
Wel goed? Ook geld terug
Apple heeft een stunt bedacht, zo lezen we in december – en niet in het nummer van 1 april: ‘Apple Centre in Zeist geeft "gratis" Macintoshes weg. Hierbij gaat het om een actie waarbij de klant zijn aankoopbedrag over vijf jaar geheel terugkrijgt. De transacties worden gefinancierd door een bancaire instelling. Deze stelt wel een paar randvoorwaarden. Zo krijgt de klant niet de gebruikelijke korting op de adviesprijs van rond de 20 procent. Die gaat rechtstreeks naar de financieringsmaatschappij. Deze maatschappij kan vervolgens vijf jaar beschikken over het volledige aankoopbedrag en hoopt hierop een voldoende rendement te halen. Aan het eind van de periode van vijf jaar moet de computer binnen een termijn van dertig dagen ingeleverd worden, waarna de klant het bedrag gerestitueerd krijgt.’
Tja, denk je dan, waar zit het addertje? Welnu, daar: ‘De financier hoopt dat een aantal klanten de machine niet op tijd terugbrengt, of kan terugbrengen als bijvoorbeeld de verpakking kwijtgeraakt is. De Apple moet namelijk in de originele doos, met alle toebehoren, geretourneerd worden.’ En wij beseffen dat wijzelf tot diegenen zouden horen die het systeem voor de financier lonend maken.
