Nog voordat het informele gesprek tussen Microsoft-topman Bill Gates en enkele ministers afgelopen woensdag plaatsvond, speelde Tweede-Kamerlid Maria van der Hoeven van het CDA met de gedachte hierover kamervragen te stellen. Zij wil weten waarom zo'n zware delegatie in gesprek treedt met een softwareleverancier.
Met alle respect voor mijnheer Gates, maar hij is maar één van de spelers op de IT-markt. Daarom wil ik weten wat er in het gesprek aan de orde is geweest en welke conclusies Kok hieruit trekt”, aldus Van der Hoeven. Behalve Kok namen de ministers Hermans (Onderwijs), Jorritsma (Economische Zaken), Van Boxtel (coördinerend minister millenniumprobleem en informatiebeleid overheid) en Zalm (Financiën) deel aan de ontmoeting.
Initiatief Hermans
Volgens woordvoerster Rothfusz van de Rijksvoorlichtingsdienst was het gesprek louter informerend bedoeld en heeft het geen formele status. “Het initiatief ertoe kwam van minister Hermans van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen. Hij heeft aan collega-bewindvoerders gevraagd of zij ook met Bill Gates van gedachten wilden wisselen over ICT. Premier Kok was bij het gesprek aanwezig omdat hij als primus inter paris geïnformeerd wil worden over belangrijke beleidsoverstijgende onderwerpen.”
Rothfusz weerspreekt de opmerking van De Telegraaf dat Bill Gates het kabinet-Kok adviseerde over het gebruik van computers in het onderwijs. “Daar kan geen sprake van zijn. Er speelt geen enkel commercieel belang mee.” CDA-kamerlid Van der Hoeven vindt het overigens een goede zaak dat minister-president Kok eens met iemand uit de automatiseringssector praat. Zij ziet nog duidelijk het beeld voor zich van de eerste minister die een PC wilde aansturen door een muis te hanteren als afstandsbediening. Ze gaat er wel vanuit dat Kok zich ook laat informeren door andere IT-leveranciers.
Nauwelijks op de hoogte
Ook VVD-kamerlid Hella Voûte acht het noodzakelijk dat de regeringsleider meer van ICT afweet dan nu het geval is. “Net als veel andere mensen in topfuncties blijkt hij nauwelijks op de hoogte.” Het feit dat hij openstaat voor een onderhoud met Bill Gates noemt ze een signaal in de goede richting. Bert Bakker, Tweede Kamerlid van D66, meent dat het kabinet zich bewust zal zijn van het potentiële gevaar van belangenverstrengeling. Het ging volgens hem echter niet om Gates als leverancier, maar om “iemand die iets te melden heeft als het gaat over de toekomst van de (informatie)samenleving. Een gouden kans, goed dat het kabinet deze heeft aangegrepen.”
Verder kijken
Bakker denkt dat er veel gewonnen is als de delegatie verder heeft kunnen kijken dan alleen beleidsdossiers inzake het millenniumprobleem, ICT in het onderwijs en de elektronische snelweg. Hij hoopt dat ze bijvoorbeeld gediscussieerd hebben over de invulling van het ICT-beleid van de overheid in de komende tien jaar. “Dat is nu nog teveel probleemgestuurd en te weinig anticiperend op maatschappelijke ontwikkelingen. Branchevereniging Fenit juicht de aandacht toe die er vanuit dit kabinet naar ICT gaat. “Dat is vroeger wel eens anders geweest”, meldt zegsman Machiel de Rooij. Wel hoopt hij dat ook de relatie tussen de ontwikkelingen in de samenleving en die in de IT aan bod is gekomen.
Geen slechte zaak
Frank Kaalen, directeur van Unisys’ Consumer Systems Group, is positief over het topoverleg tussen Gates en het Nederlandse kabinet. “Het is zeker geen slechte zaak. Het zou juist meer moeten gebeuren dat industriëlen praten met politici. Er is nog altijd veel afstand tussen politiek, wetenschap, onderwijs en bedrijfsleven. Niet dat het overleg met Gates veel problemen op zal lossen, maar het is in ieder geval goed elkaars visie te leren kennen.”
Hans van der Velde, directeur Noord-Europa voor Hewlett-Packard, onderschrijft deze uitspraak. “Dit gesprek kan voor beide partijen heel nuttig zijn geweest. Zeker goed als het onderwerp ICT hierdoor hoger op de politieke agenda komt te staan. Daar zijn denk ik alle ICT-leveranciers bij gebaat.”
Ook Ton van Garderen, directeur Benelux bij Apple Computer, maakt zich weinig zorgen. “Ik denk dat Gates gewoon zijn visie op de IT wou delen. Mocht het echter een diepgaand overleg zijn geweest, dan hoop ik dat de regering niet voorbijgaat aan andere leveranciers. De overheid is al eens teruggekomen op een project met maar één leverancier.”
Hans Appel, marketing manager bij Sun Microsystems Nederland, is minder positief. “Dit geeft wel een beetje een eenzijdig beeld van wat wij doen in automatiseringsland. En ik vraag me af of dat nou zo verstandig is. Overigens loopt de politiek IT-gewijs niet bepaald voorop, die volgt de ontwikkelingen.”
Europese tournee
PR-manager Aurelia van de Berg van Microsoft Benelux geeft aan dat de Microsoft-topman vaker praat met politici en nationale overheden. “Dit bezoek was een informeel overleg en het is niet aan Microsoft om uitspraken te doen over de aard ervan.” Van de Berg bevestigt dat Gates nu bezig is aan een Europese tournee, waarbij hij meer gezagsdragers en publieke figuren ontmoet. Om veiligheidsredenen kan zij echter niet zeggen naar welke landen de directeur nog gaat en wie hij daar zoal bezoekt.
Bill Gates’ bezoek aan België
Toen Bill Gates vorig jaar naar België kwam, stond de helft van de Belgische politieke wereld te popelen om met Bill op de foto te mogen. Belgische politici maken zich geen zorgen over een mogelijke verstrengeling van belangen. Bij gebrek aan een poldermodel moet je het land actief verkopen en daarvoor zijn alle middelen goed.
Naast België’s eerste minister Dehaene, had ook de minister-president van Vlaanderen graag een gesprek gehad met Gates. Met name de 8 procent participatie van Gates in Lernout & Hauspie waren voor de minister aanleiding om te denken dat Gates tot meer investeringen bereid zou zijn. Jammer maar helaas, Bill wilde enkel spreken met de eerste van het hele land.
Dat gesprek had naar het schijnt weinig om het lijf. Dehaene en Gates hadden het over telewerken en de informatisering van scholen. Concreet leverde het gesprek echter niets op. Overigens heeft niemand van het bezoek wakker gelegen. Belgische ondernemers volgen hun eigen agenda en die hebben met Gates weinig uitstaan; de taartengooier is alweer op vrije voeten.
