Recente aankondigingen maken duidelijk dat Microsoft het komende jaar nagenoeg zijn hele softwareportfolio vernieuwt. Verbeteringen, aanpassing van de verkoopvoorwaarden en introductie van nieuwe bestandsformaten moeten ervoor zorgen dat klanten niet weglopen. Boze tongen beweren dat Microsoft opnieuw bezig is met ‘vendor lock-in’, maar de marktleider is zich van geen kwaad bewust.
| Massachusetts weert Office 12 Microsofts keuze om wel een XML-bestandsformaat uit te brengen maar dat niet volledig vrij te geven, neemt niet iedereen in dank af. De overheid van de Amerikaanse staat Massachusetts heeft besloten dat per 1 januari 2007 alleen nog maar kantoorsoftware mag worden gebruikt die het Open Document Format for Office Applicaties ondersteunen. Deze standaard is gemaakt door OASIS (Organization for the Advancement of Structured Information Standards). Naast marktpartijen als IBM, Novell, Oracle en Computer Associates sponsort ook Microsoft dat orgaan. Toch zal Office 12 dit OpenDocument-formaat niet ondersteunen en heeft Microsoft diverse patenten op zijn eigen XML-bestandsformaat aangevraagd. Massachusetts wil op zeker spelen en, als ooit een andere leverancier wordt gekozen, licentieperikelen rond patenten voor zijn. Het gevolg is dat zijn vijftigduizend desktops per 2007 geen kantoorsoftware van Microsoft zullen gebruiken. Op dit moment ondersteunen diverse applicaties, met zowel gesloten als ‘open source’-licenties, de OASIS-standaard: OpenOffice.org, StarOffice, IBM Workplace,TextMaker KOffice, Visioo Writer, Abiword, eZ publish, Scribus DTP en Knomos case management. Sommige van deze applicaties werken op meerdere besturingssystemen. Voor informatie over de OpenDocument-standaard zie: http://www.oasis-open.org/. |
Klanten die overwegen om bijvoorbeeld gedeeltelijk oss (open source software) in te zetten, kiezen voor het doorbreken van het totaalconcept en kunnen daardoor niet het maximale uit de software halen. In combinatie met een scherpe prijsstelling vormt deze ‘samen zijn we beter’-benadering een verdediging tegenover discussies die op basis van tco (totale eigendomskosten) en roi (return on investment) worden gevoerd.
Rechtvaardigen
De uitgebreide functionaliteit van de databaseserver SQL wordt gecomplementeerd met mogelijkheden voor bi (business intelligence) en uitgebreidere rapportages. Zo kan de gebruiker nog meer informatie uit bedrijfssystemen toveren. Het nieuwe Office 12 biedt een verbeterde interface, die de productiviteit van de gebruikers moet verhogen, en integratie via allerhande serverproducten, waardoor documenten beter te delen zijn. Workflowtools helpen vervolgens formulieren te maken die alleen de relevante informatie tonen.
Windows Vista belooft niet alleen veiliger, maar ook functioneler te worden. Het beheer zou eenvoudiger zijn. Zelfs de ontwikkelaar is niet vergeten. Er komen meer mogelijkheden om eigen applicaties met Office 12 te integreren en de samenwerking met het Windows-platform te verbeteren dankzij speciale ‘libraries’. Hiermee verwacht Microsoft de klant genoeg voordeel te bieden om de aanschaf van de nieuwe programmatuur te rechtvaardigen en tegelijkertijd de concurrentie de wind uit de zeilen te nemen.
Trouwste klanten
Ook op andere manieren probeert het bedrijf de klant aan boord te houden. Er komt een speciale editie van Windows Vista, de Enterprise-editie. De producent levert dit product alleen aan de trouwste klanten via zijn ‘software assurance’-abonnement. Boze tongen beweren dat Microsoft hiermee aan ‘vendor lock-in’ doet, omdat de versie niet los verkrijgbaar is. De marktleider ontkent die aantijgingen.
“We richten ons met de Enterprise-versie alleen op de heel grote bedrijven en multinationals”, legt Derk Wagelaar, product manager Windows Vista bij Microsoft Benelux, uit. Volgens Wagelaar richt zo’n overeenkomst zich op de hele ‘installed base’ van een bedrijf, waardoor de afnemer meteen een totaalklant wordt. “Daar staan aantrekkelijke kortingen tegenover. Bovendien weten bedrijven zeker dat alles is afgedekt.” Hierdoor hoeven ondernemingen niet veel energie te steken in het bewaken van het aantal licenties. De administratieve last van de ict-afdeling neemt dus af.
Oudere software
Microsoft beloont trouw ook met extra functionaliteit. Het integreert Virtual PC in de Enterprise-versie, zodat oudere software via een virtuele omgeving toch beschikbaar kan blijven. Daarnaast komt er een mogelijkheid om de hele harde schijf te versleutelen. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een chip op het moederbord, zodat de beveiliging gebonden is aan de gebruikte hardware. Met behulp van beheertools wil Microsoft vervolgens voorkomen dat informatie verloren gaat. Dit in tegenstelling tot de professionele versie, die alleen over softwarematige encryptie zal beschikken.
Het grootste voordeel denkt Wagelaar te bieden met de meertalige gebruikersinterface. Hiermee wordt het mogelijk om één ‘image’ te maken voor een heel bedrijf, ongeacht de gebruikte taal. “Als je bedenkt dat het maken en beheren van een ‘image’ al snel meer dan honderdduizend euro kost, is het duidelijk dat hier grote besparingen te halen zijn.”
Hij ontkent met klem dat sprake is van ‘vendor lock-in’ en benadrukt dat alle andere software gewoon via oem-licenties en andere licentieprogramma’s beschikbaar is. “De Enterprise-editie sluit aan bij andere voordelen van het ‘software assurance’-programma en zorgt ervoor dat de levenscyclus van een pc in een organisatie beheersbaar wordt.”
Open of gesloten
Er is meer kritiek op de plannen van Microsoft. De softwareleverancier belooft bijvoorbeeld een mogelijkheid om documenten in XML op te slaan, maar die zal niet echt open zijn. Critici wijzen erop dat dit nieuwe formaat volledig eigendom van de marktleider blijft. Andere marktpartijen moeten een licentie kopen om het in programmatuur te mogen integreren.
“Essentieel in deze discussie is dat de standaard een publiek proces is en dat iedereen eraan kan bijdragen”, meent Cor Nouws, eigenaar van Nou & Off, dat zich volledig richt op het met Office concurrerende OpenOffice.org. Hij wijst erop dat een open standaard de weerslag van een lang proces is. “Omdat het een internationaal project met veel betrokkenen is, kunnen niet opeens voorwaarden worden aangepast.” Liever ziet Nouws het Open Document Format for Office Applications van het standaardisatieorgaan OASIS in Office 12.
| OpenOffice.org concurreert Vrijwel op hetzelfde moment dat Microsoft de functionaliteit van Office 12 presenteerde maakte de bekendste concurrent, het ‘open source’ OpenOffice.org-project, bekend dat een nieuwe versie van zijn kantoorsoftware gereed is. De 1.1.5-versie biedt als enige nieuwigheid ondersteuning van het OpenDocument-bestandsformaat van OASIS. Eigenlijk was die functionaliteit een van de grote verbeteringen van de 2.0-versie, waarvan inmiddels de eerste ‘release candidate’ is vrijgegeven. Omdat de uiteindelijke versie in oktober wordt verwacht, is het mogelijk dat de tussenversie vooral van strategisch belang is om overheden ervan te overtuigen dat ze moeten kiezen voor open standaarden. OpenOffice.org 2.0 is wellicht een serieuzere concurrent voor Microsoft omdat de functionaliteit completer is, en de interface en het importeren van bestanden zijn verbeterd. |
Definitief incompatibel
Er lijkt weinig twijfel over te bestaan dat ook voor Microsoft de concurrentie van alternatieve oplossingen voelbaar wordt. De softwarebouwer zal daarop moeten reageren op een manier waardoor de winstgroei gehandhaafd blijft en aandeelhouders niet weglopen. De keuze om een duidelijke meerwaarde te claimen door betere integratie en productiviteitsgroei voor de gebruikers is dan ook logisch. Zo reageert het concern op de tco- en roi-argumenten van vooral oss-alternatieven zonder dat het in een negatieve prijsspiraal terechtkomt.
Het is wel duidelijk dat de Enterprise-editie van Windows Vista een troef is om het overstappen op alternatieven lastiger te maken. Daarmee is echter niet gezegd het dan ook meteen een ‘lock-in’-methode is, want het geven van extra voordelen aan abonnees behoort tot het standaardarsenaal marketinginstrumenten.
Nog moeilijker is het om vast te stellen of het XML-formaat van Office 12 de juiste balans tussen intellectueel eigendom en openheid heeft, of dat de leverancier hier bewust oss de pas af snijdt. Het antwoord op die vraag maakt meteen duidelijk of het gebruik van patenten rond het formaat slechts bescherming is of een doelbewuste poging om OpenOffice.org definitief incompatibel met Microsoft Office te maken.
