Uit onderzoek dat IBM jaarlijks uitvoert – naar landen die van multinationals investeringen ontvangen op het gebied van productie, diensten en R&D – blijkt dat de Verenigde Staten, die het aandeel inkomende buitenlandse investeringen zagen groeien van 7 procent in 2005 tot 11 procent in 2006, de eerste plaats bekleedde op de ranglijst van landen waarin vanuit het buitenland werd geïnvesteerd. Ook andere Europese landen, Groot-Brittannië en Frankrijk voorop, konden een record aantal projecten registreren. Uitgedrukt in het aantal gecreëerde banen namen de wereldwijde investeringsactiviteiten met meer dan 20 procent toe
Het onderzoek, dat is uitgevoerd door de PLI (Global Location Strategies Service van IBM) laat ook zien dat de vijftien locaties die de meeste buitenlandse investeringen aantrokken, in 2006 goed waren voor 73 procent van het aantal banen, tegenover 85 procent in 2005. Dit wijst erop dat bedrijven meer in de breedte zoeken naar investeringsmogelijkheden. Indonesië, Kazachstan, Pakistan en Vietnam behoren bijvoorbeeld tot het toenemende aantal landen met een opkomende markt waarin wordt geïnvesteerd.
Volgens de schrijvers van het rapport is de toename in de omvang van de investeringsprojecten voor een deel toe te schrijven aan de krachtige performance van bedrijven in de traditionele broneconomieën, zoals Japan, Verenigde Staten en West-Europa. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt tevens dat de bron van de investeringen zich verbreedt. Neem bijvoorbeeld India en China, die respectievelijk eerste en tweede zijn wat betreft de inkomende buitenlandse investeringen. Nu bedrijven uit deze landen nieuwe markten in andere geografische regio's betreden, komen beide landen plotseling ook naar voren als belangrijke investeerders in het buitenland. Beide staan nu in de top-15 van landen die investeren in het buitenland. Deze ranglijst wordt overigens aangevoerd door Verenigde Staten, Japan en Duitsland.
"Over het geheel genomen geven deze bevindingen aan dat de wereldwijde investeringsactiviteiten in 2006 niet zozeer werden gedreven door kostenbesparingen, maar meer door optimisme en een zoektocht naar nieuwe kansen," verklaart Roel Spee, Co-Global Leader van de IBM PLI-Global Location Strategies Service.
In totaal werden er door inkomende buitenlandse investeringen wereldwijd 900.000 banen in de productiesector gecreëerd, tegenover 330.000 in de dienstverlening en 100.000 op het gebied van R&D.
Productie
India en China blijven aan kop wat betreft het aantal banen in de productiesector die het gevolg zijn van inkomende buitenlandse investeringen, maar Vietnam komt met rasse schreden dichterbij. Hoewel India met een totaal van 126.000 nieuwe productiebanen China van de eerste plaats verdrong, was het Vietnam, dat opviel door een verdubbeling van de performance ten opzichte van het voorgaande jaar en met 100.000 nieuwe banen op gelijke hoogte kwam met China.Ook Mexico en de Oost-Europese landen richtten zich sterk op productiebanen. India deed het vooral goed op het gebied van ICT en transportmiddelen, terwijl de productiebanen in China en Vietnam vooral in de elektronische hoek lagen. Mexico en Oost-Europa scoorden hoger dan gemiddeld wat betreft het aantal banen in de sector transportmiddelen.
Dienstverlening
Op het gebied van dienstverlening worden de shared services wereldwijd gedomineerd door India en de Filipijnen, met respectievelijk 32 en 16 procent van de nieuwe banen. Ook Brazilië is een populaire regionale vestigingsplaats voor shared services. Wat betreft nieuwe hoofdkantoren werd er echter meestal gekozen voor traditionele regionale hubs (Amerika, Groot-Brittannië, Nederland, Singapore) en groeimarkten (China en Mexico).
R&D
Met respectievelijk 54 en 12 procent van de inkomende buitenlandse investeringen domineren India en China de ranglijst van het aantal R&D-banen weliswaar, maar andere opkomende economieën, zoals Roemenië en Vietnam, worden in toenemende mate gezien als aantrekkelijke locaties voor investeringen in R&D. De schrijvers merken op dat bedrijven in het verleden misschien terughoudend zijn geweest bij het globaliseren van R&D-activiteiten, maar dat ze steeds meer op zoek gaan naar kansen om hun R&D-activiteiten uit te breiden naar andere landen, omdat ze overal ter wereld de aanwezige pools van talent willen aanboren. Singapore, Israël en Ierland slagen er bijvoorbeeld goed in om een groot aantal R&D-banen te creëren in verhouding tot hun aantal inwoners.
"Wereldwijd opererende bedrijven blijven zoeken naar manieren om hun operationele model te optimaliseren en vestigen steeds vaker afzonderlijke bedrijfsonderdelen op locaties die de beste kwaliteit bieden voor een bepaalde unit," aldus Gene Deprez, Co-Global Leader van de IBM PLI-Global Location Strategies Service. "Uit de sterke prestaties van opkomende markten in het onderzoek van dit jaar en het momentum van volwassen economieën die grote aantallen projecten aantrekken, blijkt dat het wereldwijd geïntegreerde bedrijf als business model zich blijft ontwikkelen."
Belangrijkste aanbevelingen
Voor multinationals die investeren in vestigingsplaatsen —
— Nu er uit meer locaties kan worden gekozen, wordt de keus er niet makkelijker op.
— Bedrijven moeten voorbereid zijn op de problemen van vestiging in een zeer succesvolle 'hot spot', waar goed opgeleide werknemers al snel schaars kunnen worden en waar de salarisinflatie verbazingwekkend snel kan toeslaan.
Voor landen en ontwikkelingsorganisaties die willen investeren —
— Blijf de voordelen van de locatie voortdurend kritisch volgen. Ga na welke nieuwe sectoren een gunstig groeipotentieel te zien geven en of hun regio aantrekkelijk is.
— Geef investeerders een exacte beschrijving van de unieke value propositions van nieuwe sectoren en breng de voordelen ervan professioneler over het voetlicht.
— Versterk het algemene werknemersbestand met branche-experts en betrek de private sector meer in strategieën voor economische ontwikkeling.
Blik op de toekomst —
– Het toenemende belang van sociaal bewustzijn van bedrijven (arbeidomstandigheden, milieubeleid, energieverbruik, supply chain management, etc.) vormt een nieuw, noodzakelijk beslissingscriterium voor zowel investeerders als multinationals en gemeenschappen.
– Voor potentiële vestigingsplaatsen betekent dit dat zaken zoals het hebben van een milieubeleid en de mogelijkheid progressieve werknemerspartnerschappen met bedrijven aan te gaan, voor veel bedrijven zeer aantrekkelijk zijn.
– Kwesties op het gebied van sociale verantwoordelijkheid van bedrijven zijn vooral van belang voor opkomende markten waar de infrastructuur minder ontwikkeld is. Voor een multinational die zich wereldwijd heeft vastgelegd op dezelfde standaard toeleveringsmethoden, kan slechts een arbeidsomstandigheden- of milieubeleid ertoe leiden dat investeringen worden uitgesteld of omgebogen.
IBM Global Location Trends is een rapport dat jaarlijks wordt gepubliceerd door IBM PLI-Global Location Strategies, een gespecialiseerde unit binnen IBM Global Business Services die zich bezighoudt met wereldwijde vestigingsstrategieën voor bedrijven en met economische ontwikkelingsservices voor overheidsinstanties. Meer informatie vindt u op www.ibm.com
