Overheden moeten als aanbestedingseis binnen grote opensourceontwikkeltrajecten opnemen dat leveranciers nauwe banden onderhouden met de opensourcegemeenschap en draagvlak creëren voor het overnemen van de nieuw ontwikkelde code. Dat betoogt organisator Sanne te Meerman van de Gnome Open Desktop Day, die 26 juli in Den Haag plaatsvond. ‘Zo garandeert de overheid dat voor hen bruikbare software wordt doorontwikkeld en het voorkomt compatibiliteitsproblemen in de toekomst.’
‘Het programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV) heeft onlangs een uitwisselplatform geïntroduceerd, waar overheden opensourcesoftware voor hergebruik kunnen uitwisselen. Op zich sympathiek’, zegt Te Meerman. Alleen zou het volgens de organisator van de Open Desktop Day efficiënter zijn wanneer overheden serieuzer samenwerken met de vele softwarecommunities die actief zijn.
‘Overheden schaffen nu vaak gesloten software aan en proberen vervolgens via gebruikersverenigingen sturing te geven en zicht te houden op de ontwikkelrichting van die software. Ik hoop echter dat het besef ontstaat dat ze via opensourcegemeenschappen veel sterkere organen hebben om inzicht te krijgen in ontwikkelrichtingen. Ook de mogelijkheden voor sturing en participatie zijn veel groter.’ De meest praktische manier om een vinger in de pap bij de opensourcegemeenschappen te krijgen is volgens Te Meerman door bedrijven in de arm te nemen die er ook voor zorgen dat de software ‘upstream’ naar de communities gaat.
Upstreamen
De organisator van de Gnome Open Desktop Day pleit daarom voor het toevoegen van aanbestedingseisen waarin openbroncode-‘upstreaming’ door bedrijven verplicht kan worden gesteld. ‘Die eis om opensourcecode te ‘upstreamen’ is ook gesteld bij een aantal Spaanse overheidsprojecten’, vertelt Te Meerman. Zo heeft de politie van Andalusië in 2005 binnen de grafische Linuxinterface Gnome een schermvoorlees-module laten ontwikkelen voor blinden en slechtzienden.
‘In de aanbesteding is opgenomen dat deelnemende bedrijven ervoor zorgdragen dat de nieuwe code wordt overgenomen door de opensourcegemeenschap. De aanbestedingstekst meldt: ‘De wijzigingen moeten, nadat ze vrijgegeven zijn, voldoende ondersteuning krijgen van toonaangevende ontwikkelaars om binnen de vrije softwaregemeenschap te blijven.’
Zowel de opensourcegemeenschap, de overheid als de burger zijn bij deze werkwijze gebaat, zo betoogt Te Meerman. ‘De overheid zorgt er zo voor dat met publiek geld ontwikkelde software daadwerkelijk terugkeert in het publieke domein. Ook voorkomen overheden dat onnodig geld en energie wordt gestoken in het onderling beheren en uitwisselen van software. En het voorkomt concurrentievervalsing door de overheid; die zal geen open broncode meer laten ontwikkelen die al bestaat en commercieel geëxploiteerd wordt.’
Maarten Hillenaar
Te Meerman heeft goede hoop dat zijn boodschap gehoor vindt bij de overheid. ‘Tijdens de Open Desktop Day viel me op dat de aanwezige overheden duidelijk getriggered werden door het begrip ‘upstream’. Overheids-cio Maarten Hillenaar wist me in de pauze te vertellen dat het begrip ook wordt gebruikt voor het speuren naar en winnen van ruwe olie.’
