Business Application Service Providers (ASP’s) zijn als paddestoelen uit de grond geschoten. Sterker in de VS dan in Nederland, omdat de Nederlandse markt ook maar klein is. Via Cnet.com is een uitgebreid overzicht te vinden onder "Business ASPs".
Je kunt geen bedrijfsproces bedenken of een ASP heeft zich daarop geconcentreerd. Op het gebied van community marketing is Yahoo actief, op het gebied van elektronische facturering zijn dat bijvoorbeeld http://www.uprightsoftware.com en http://www.justintime.com, en op het gebied van digitaal printen http://www.imagex.com en http://www.mimeo.com. Voor ieder denkbaar bedrijfsprocesje zijn er honderden aanbieders met de meest exotische namen. Om een visitekaartje te laten drukken is het niet zo’n probleem eens een gokje te wagen door bijvoorbeeld Multicopy een elektronische bestandje toe te sturen en dat te laten afdrukken. Maar als het de boekhouding betreft dan vind ik het griezelig dat een jonge starter als Boekbank.nl of Quickbooks.com in de VS mijn boekhouding voor hun rekening gaan nemen. Wat gebeurt er als deze dot-com of punt-nl failliet gaat? Bovendien, hoe goed zijn de servers van deze jonge starters beveiligd? Ze roepen allemaal dat het picobello is en dat zware security audits zijn uitgevoerd, maar ik weet hoe dat gaat: er wordt wat getest, er worden gaten in de beveiliging geschoten, en die worden verholpen. Vervolgens heet het systeem hacker proof te zijn. Dat is natuurlijk onzin, want zolang hackers de best beveiligde servers van internetbanken en defensie weten te kraken, is het erg onwaarschijnlijk dat kleinere zakelijke ondernemingen over een honderd procent waterdicht systeem beschikken. Vanuit dit soort overwegingen houden veel bedrijven hun administratieve systemen graag zoveel mogelijk gescheiden van het internet.
Onder andere in Computable is regelmatig veel geweeklaag te horen over de ASP-markt. Is dat terecht? Deels wel, want als een klant door de bomen het bos niet kan zien, is er eerst een heftige shake-out nodig zodat alleen de meest aangepaste ASP’s overblijven. Aangepast betekent winstgevend, snelgroeiend en dus met een bewezen aantrekkelijk aanbod voor klanten. Tussen de overlevers zitten oude merken als CMG zitten (bijvoorbeeld met een online salaris-ASP-dienst) en nieuwe merken als Iceshop.nl (webshoppies in business-to-business-markt). Wanneer het aantal merken behapbaar is geworden voor de zakelijke beslisser, en het overstappen naar een business-ASP de productiviteit of effectiviteit van een bedrijfsproces ten goede komt, dan is er aan een belangrijke marktvoorwaarde voldaan. Daarnaast spelen er nog andere overwegingen. Ten eerste, zoals in het voorbeeld van de visitekaartjes versus de boekhouding: hoe bedrijfskritischer een applicatie hoe kleiner de kans dat deze ge-outsourced zal worden aan een ASP. Een paar webpagina’s of bestanden hosten is iets wat menig bedrijf graag overlaat aan een internetaanbieder of host provider. Net zoals het draaien van babbelboxen, nieuwsgroepen, email-verzendlijsten, loyalty-programma’s en andere marketinginstrumenten voor clubvorming en interactieve marketing. Maar wat te denken van het personeelsbestand dat in een human resource management-applicatie op internet is ondergebracht en gekraakt wordt door een kwaadwillende hacker? Er zal geen bedrijf blij zijn als zijn reputatie te grabbel gegooid wordt door zo’n actie. Zeker beursgenoteerde bedrijven zullen uitermate omzichtig moeten opereren, want een gedeukte reputatie kan grote klappen voor de beurskoers opleveren.
Het geweeklaag over het ASP-model is misschien niet overtrokken voor de zware bedrijfskritische applicaties, maar voor wat betreft de lichte applicaties absoluut wel: er is inmiddels een bloeiende markt van dit soort ASP-diensten. Met vallen en opstaan moeten ASP’s de komende jaren gaan bewijzen dat de grens voor succesvolle ASP-diensten steeds verder opgeschoven kan worden in de richting van bedrijfskritische activiteiten. Omdat vooralsnog de meeste internetbedrijven, die gewend zijn om wat intensiever te experimenteren met business ASP-diensten zoals Domega.nl met One-Trail, het bedrijfsmatig niet goed doen of zelfs failliet gaan, zijn de traditionele bedrijven weinig geneigd om al te snel ingrijpende en riskante beslissingen te nemen. Pas wanneer succesvolle internet-bedrijfsmodellen komen bovendrijven, waarbij het outsourcen van bedrijfsprocessen aan business ASP’s een substantieel kosten- en concurrentievoordeel oplevert, zal er verandering komen in de conservatieve grondhouding van beslissers. Ik vermoed dat dit een zeer geleidelijk proces zal zijn dat jaren in beslag gaat nemen. De meeste beslissers zijn wijs geworden door de recente e-hype die omgeslagen is in een e-dip. Gezonde Hollandse nuchterheid dus weer. Toch is het onvermijdelijk dat er ook op de e-dip binnenkort weer een correctie komt. De verder meevallende verliescijfers van Amazon blijken ook nu weer een belangrijke graadmeter voor de Nasdaq te zijn. De e-branche hoopt dat Amazon de weg naar winstgevendheid snel vindt, want dan kunnen alle e-business-gelovigen toch weer victorie kraaien? Nee. De markt is dan volwassen geworden en zal even zware zo niet zwaardere eisen stellen aan business-ASP’s als aan hun traditionele tegenpolen.
Martijn Hoogeveen is hoogleraar multimedia aan de Open Universiteit en directeur van TakeitNow.com. Reageer via: martijn@takeitnow.nl.
