Buitenland niet altijd buitenkans

"Juist middelgrote ict-dienstverleners zoals Getronics of Logica CMG moeten investeren in het opzetten van offshore-faciliteiten in lagelonenlanden.

Colony schat in dat 20 à 30 procent van de ict-functies aan lagelonenlanden uitbesteed kan worden. Er blijft dus in zijn optiek voldoende werk achter, zoals it-strategie, architectuur, beveiliging, het beheer van personeelsgegevens, het directe fysieke computerbeheer en zaken die rechtstreeks aan klanten zijn gerelateerd, zoals meertalige helpdesks. Colony waarschuwt echter dat offshoring een lastig traject is. Niet alleen moet een bedrijf zijn interne processen op orde hebben om de samenwerking met de uitverkoren leverancier succesvol te laten verlopen, ook moeten de gevolgen van offshoring van te voren duidelijk onderkend zijn. "Denk aan het bekende voorbeeld van klanten van Dell die niet geholpen wilden worden door helpdesk-medewerkers met een Indiaas accent."

Vredesstichter

Wanneer een directeur het onderzoeksbureau om advies vraagt, loopt Forrester een lijst met aandachtspunten langs, waaronder privacy-belemmeringen, bedrijfspolitieke barrières, de aard van de werkzaamheden, het belang van het werk (gaat het om helpdesks en desktop-beheer of om 'business process outsouring'), klantacceptatie, de inrichting van het management in India en de interne processen. "Bij 50 procent van de bedrijven zijn de interne processen niet in orde. Dan leidt offshoring tot rampspoed."
Hij vervolgt: "De gemiddelde lengte van een offshoring-proefproject ligt op achttien maanden...als alles goed gaat." Colony wijst er op dat de kosten voor het managen van een offshoring-overeenkomst niet voor niets hoger liggen dan bij een uitbestedingscontract met een lokaal opererende partij.

George Forrester Colony George F. Colony werkte eind jaren zeventig bij de Yankee Group als adviseur op het terrein van local area networks. Hij voorzag de opkomst van de pc en 'client/server-computing' - Colony claimt dat zijn bureau in 1987 deze term bedacht - en wat voor effect dat zou hebben op de backoffices van grote bedrijven. De lan-adviseur besloot in 1983 een eigen onderzoeksbureau op te richten, vernoemd naar zijn doopnaam, om multinationals inzicht te verschaffen in de gevolgen van ict-veranderingen voor hun concurrentiekracht. Begin 2003 kocht Forrester het data-analysebureau Giga Information Group. Inmiddels is Forrester Research uitgegroeid tot een kantoor met ruim vijfhonderd medewerkers, waarvan zo'n tweehonderd onderzoekers. Vorig jaar bedroeg de omzet 126 miljoen dollar. Sinds 1989 opereert Forrester Research ook in Amsterdam, waar het Europees hoofdkantoor zetelt. Als grootste concurrenten noemt Colony Gartner en de in de VS opererende Corporation Executive Board Company.

"In het eerste geval moet er voor managementkosten bij een offerte 7 tot 10 procent worden opgeteld, in het tweede geval 3 tot 5 procent." Onvoorspelbaar is bovendien de geopolitieke situatie van het land, waar de activiteiten naartoe worden overgeplaatst. "Een natuurramp of een oorlog kan de dienstverlening in gevaar brengen. Wist je trouwens dat het General Electric is geweest die de oorlogsdreiging tussen India en Pakistan heeft afgewend? Het bedrijf had tegen de Indiase regering gezegd dat het uit moest zijn met de oorlogstaal, anders vertrok het uit India!" Het kapitalisme als vredesstichter? Gaat dat ook op voor Irak? "Ik ben geen politicus", zegt hij minzaam.

India op overnamepad

Offshoring zal de komende drie tot vijf jaar op de ict-dienstenmarkt diverse overnames tot gevolg hebben, verwacht Colony. "Indiase concerns zullen Europese acquisities willen plegen. Ze beschikken vanwege beursgangen over flink gevulde oorlogskassen. Een bedrijf als Atos Origin vormt bijvoorbeeld een mooie prooi." Hij stelt dat grote westerse firma's, zoals IBM en EDS, al jaren in India vertoeven en er al duizenden mensen werkzaam hebben. "Juist middelgrote ict-dienstverleners zoals Getronics of Logica CMG moeten investeren in het opzetten van offshore-faciliteiten in lagelonenlanden om goedkope diensten van acceptabel niveau te kunnen aanbieden."
Het Forrester-opperhoofd meent dat negentig procent van de uitbestedingsopdrachten uit het westen naar India gaat. De Indiase dienstverlening staat volgens hem op een hoog peil met goed ingerichte bedrijfsprocesssen en op softwareontwikkelvlak op cmm(capability maturity model)-niveaus 4 en 5. "Aziatische ondernemers besteden het meest uit aan China, terwijl Spanje zaken zal doen met landen in Latijns- en Centraal-Amerika."

Benedict Arnold

De Forrester-stichter meldt overigens dat de heisa over offshoring in eigen land grotendeels is verdwenen. Zelfs presidentskandidaat John Kerry hoor je niet meer spreken over 'Benedict Arnold'-bedrijven (Benedict Arnold was een Amerikaanse garnizoenscommandant die in de Onafhankelijksheidsoorlog overliep naar de Britten): firma's die operaties naar het buitenland verhuizen. "Ook hij is een voorstander van vrijhandel en ziet in dat offshoring niet valt tegen te houden. Het is een prijsgedreven fenomeen: ondernemingen zoeken constant naar manieren om kosten te besparen."
In een recent rapport relativeert het onderzoeksbureau de dreiging die van offshoring uitgaat. Forrester schat dat tot 2015 er in de VS 3,3 miljoen banen en in Europa 1,2 miljoen (waarvan 60 procent in Groot-Brittannië) zullen verdwijnen (in alle branches). Indrukwekkende getallen, maar cijfermatig gezien gaat het 'slechts' om enkele percentages van de beroepsbevolking. Colony: "In de VS schommelt het cumulatieve aantal nieuwe en vervallen banen ieder kwartaal rond de twee miljoen. Het gevaar zit 'm veel meer in de regering Bush die amper investeert in onderwijs en innovatie en zelfs onderzoeksprogramma's schrapt. Het gevolg is dat er in de VS te weinig nieuwe banen worden gecreëerd en er straks miljoenen banen vrijkomen die niet ingevuld kunnen worden door een gebrek aan kennis en vaardigheden. We dreigen achterop te raken."< BR>