Halfgeleiderfabrikanten voorzien moeilijk begin 2001

Intel moest onlangs al zijn verwachtingen voor het vierde kwartaal van 2000 naar beneden bijstellen. De directie van de pc-processorreus uit bovendien pessimistische geluiden voor het eerste kwartaal van 2001. De economische malaise, die eerder deze maand al de computerfabrikanten heeft getroffen, raakt ook de leveranciers van chips.
De processorproducent voorspelt dat zijn verkoop in het eerste kwartaal 15 procent lager uitpakt dan in de vierde periode van vorig jaar. De overgang van het traditioneel gunstige kerstseizoen naar het begin van een nieuw jaar vertoont normaliter een terugval, maar die ligt gemiddeld op slechts 5 procent. "Het is de typische seizoensdip plus de economische malaise", verklaart financieel directeur Andy Bryant van Intel.

Herstel later

De topman voorziet echter verbetering in het tweede kwartaal en herstel in de rest van het jaar. De investerings- en uitbreidingsplannen van het bedrijf zijn hier dan ook op gericht. Analist Ashok Kumar van investeringsbank US Bancorp Piper Jaffray houdt het echter op het derde en vierde kwartaal. "Intel kan zich op z'n best pas in de tweede helft van dit jaar uit dit gat werken."
Concurrent AMD zag zijn financiële afsluiting van 2000 ook al wat lager uitvallen dan was verwacht. Toch omschrijven woordvoerders het afgelopen jaar als een recordjaar. Wat 2001 betreft is AMD echter behoedzaam. Het eerste kwartaal zal traditioneel minder gunstig zijn, maar het bedrijf voorspelt voor het hele jaar een groei voor de pc-industrie - en daarmee zijn eigen afzetmarkt - van 15 procent. AMD's potentiële afzet is echter groter doordat het marktaandeel afsnoept van processorgigant Intel.

Dip zet door

Motorola zegt ronduit dat de tegenslag van het vierde kwartaal vorig jaar zich voortzet gedurende de eerste helft van dit jaar. De oorzaak hiervan legt het bedrijf bij de economische dip. Motorola gaat nu zijn uitgaven beperken en zijn voorraden terugdringen. Deze maatregelen moeten de malaise tegen de tweede helft van dit jaar ongedaan maken.
Halverwege deze maand besloot het bedrijf, na de bekendmaking van tegenvallende financiële resultaten, al een productiefaciliteit in Schaumburg (Illinois) te sluiten. Dit kost 2500 werknemers hun baan. Nog eens 2500 werknemers, die betrokken zijn bij onderzoek, marketing en administratie, krijgen elders binnen Motorola werk. De fabriekssluiting vindt op 30 juni plaats. In totaal heeft de Amerikaanse chipproducent 130 duizend personeelsleden.
Vorig jaar wist Motorola zijn afzet 36 procent te laten groeien. Daarmee kwam het bedrijf maar net binnen het bereik van de eigen schattingen. In het vierde kwartaal van 2000 zakte de verkoop echter in doordat Motorola werd geconfronteerd met overtollige voorraden en een plots gedaalde vraag. "Onze bestellingen daalden in het vierde kwartaal meer dan 27 procent, terwijl de werkelijke verkoop 8 procent lager lag dan in het derde kwartaal", aldus president Fred Shlapak van Motorola's halfgeleiderdivisie.

Draadloze groei

Shlapak zegt dat deze kwartaaldip zich met name voordoet bij de netwerk- en de chipdivisie, waaronder ook de groep voor draadloze apparatuur. De verkoop van met name mobiele telefoons pakte aanzienlijk lager uit dan verwacht en vertoont voorlopig geen herstel, aldus Motorola. Toch verwacht Motorola dat het segment halfgeleiders voor draadloze toepassingen dit jaar goed zal zijn voor een kwart van zijn totale chipomzet. "De draadloze markt zal dit jaar de grootste groei vertegenwoordigen, zowel voor ons als voor de gehele halfgeleiderindustrie", aldus een optimistische Shlapak.
Onderzoeksbureaus zijn wat optimistischer dan de betrokken producenten. Marktexperts verwachten dat de vraag naar mobiele telefoons aanhoudt en dit jaar zelfs 40 procent hoger uitvalt dan vorig jaar. In 2000 zijn 410 miljoen mobiele telefoons verkocht. Motorola schat echter dat er in 2001 slechts 550 miljoen stuks worden verkocht.
Het duurt hoe dan ook nog een half jaar voordat de verwachte groei zichtbaar is en vruchten afwerpt. Motorola-president Shlapak geeft toe dat de distributiekanalen reeds vol zitten als gevolg van grote voorraden bij zowel de fabrikant zelf als enkele van diens klanten. Deze situatie toont pas na de zomer enige verbetering, stelt de topman. Hij zegt ook dat de investeringen in productiecapaciteit voor dit jaar ver onder het niveau van vorig jaar zullen liggen. In 2000 bedroeg dat 2,4 miljard dollar. Motorola wil niet specificeren wat het budget voor 2001 is.
 
 
Alle halfgeleiders meegesleept
Niet alleen de chipkopstukken lijden onder de economische relatieve neergang. De gehele halfgeleiderindustrie zal dit jaar minder sterk groeien dan verwacht. Motorola schat dat de industriegroei uitkomt op 10 tot 15 procent, in plaats van de eerder voorspelde 20 tot 25 procent. Analisten delen deze pessimistische voorspelling nog niet, maar zeggen wel dat de groei inderdaad lager zal liggen dan aanvankelijk was voorzien.
Ondertussen weten halfgeleiderbedrijven die meer op de achtergrond opereren de dip voorlopig te ontlopen. Mips Technologies zegt enigszins geïsoleerd te zijn van de chipmalaise doordat het meer bezig is met onderzoek dan met productie en verkoop. Dit argument geldt ook voor het Veldhovense Asml, fabrikant van chipproductie-apparatuur.
Dissidenten in deze chipneergang zijn Japanse halfgeleiderproducenten NEC, Sony en Mitsubishi. Die bedrijven hebben 2000 relatief gunstig afgesloten en gokken op voortdurende groei in 2001. NEC en Sony verzelfstandigen zelfs hun chipactiviteiten om daar meer profijt van te kunnen hebben. Bovendien biedt zo'n afstoting ook een buffer indien het optimisme van de moederbedrijven misplaatst blijkt.