TCO Linux blijft heet hangijzer

Geen gezamenlijk onderzoek Microsoft heeft het Open Source Development Lab (OSDL) voorgesteld een gezamenlijk en toch onafhankelijk onderzoeksproject voor om feiten over Windows en Linux vast te stellen. Martin Taylor van Microsoft heeft de samenwerking, waarbij de softwareproducent de helft wil financieren, voorgesteld aan OSDL-ceo Stuart Cohen. Het door Microsoft geformuleerde doel van de samenwerking doet sterk denken aan de omstreden Get the facts-marketingcampagne van het bedrijf. Daarin roept het mensen op de feiten te kennen over Windows, wat volgens de maker beter, waaronder veiliger, is dan Linux. Deze bewering wordt in de marketingboodschap gestaafd door enkele, geselecteerde elementen van onderzoek, in opdracht van Microsoft, door onderzoeksbureau Yankee Group. Het voorstel aan het OSDL voor een samenwerking zorgt dan ook voor veel ophef in de open source-gemeenschap. Tegenstanders verwijzen veelvuldig naar de bekende embrace and extend-strategie van het bedrijf, en als concreet voorbeeld naar beveiligingsprotocol Kerberos dat Microsoft heeft aangepast, dan wel verbeterd. OSDL-ceo Cohen heeft Microsoft laten weten niets te voelen voor een dergelijk onderzoek en reageert cynisch: "Microsoft zou een negatieve regel vinden en gebruiken in een rapport van honderd pagina's."

IBM kwam vorige week met de mededeling dat de totale eigendomskosten (TCO) van Linux wel 40 procent lager liggen dan van Windows. Dit is een van de conclusies van twee onderzoeken, uitgevoerd in opdracht van de computerreus. Het bedrijf pareert daarmee een eerdere campagne, waarin Microsoft onderzoek van The Yankee Group aanhaalde waaruit zou blijken dat Windows juist goedkoper is in gebruik. CEO Steve Ballmer haalde dat onderzoek eind vorig jaar nog aan in een open brief aan klanten.
In opdracht van IBM zijn de kostenvoordelen van Linux niet alleen vergeleken met Microsofts besturingssysteem, maar ook met Unix. De onderzochte Unix-variant is echter niet die van IBM zelf (AIX), maar die van Sun (Solaris). De Amerikaanse marktonderzoeker Robert Frances Group heeft in opdracht van IBM de TCO onderzocht van Linux als applicatieserver in vergelijking met Windows en Solaris.
Daarbij zijn twintig middelgrote tot grote ondernemingen met meer dan tweehonderdvijftig werknemers onderzocht. De neerslag hiervan is het rapport TCO for application servers: comparing Linux with Windows and Solaris. Linux is volgens dit onderzoek 40 procent goedkoper dan Windows (draaiend op een vergelijkbare x86-server) en 54 procent goedkoper dan Solaris (draaiend op een Ultrasparc-server). De vergelijking gaat daar al scheef doordat Linux ook draait op Ultrasparc, maar voor dit rapport op x86 is gebruikt.

Licentiekosten

Het grootste kostenvoordeel zit in het ontbreken van licentiekosten voor gebruik van Linux, aldus het Amerikaanse rapport. Een Unix-leverancier als Sun Microsystems speelt al in op de licentiekwestie door zijn besturingssysteem gratis aan te bieden en alleen ondersteuning te factureren.
Daarnaast verlaagt ook Microsoft de prijzen en biedt het meerjarige mantelcontracten aan zoals die bij de Nederlandse overheid. Bovendien rekenen Linux-leveranciers ook ondersteuningskosten. Het open source besturingssysteem wordt meer en meer gezien als gewoon een van de platformen, constateert Robert Francis-analist Chad Robinson.
De kostenloze licentie is echter niet het enige TCO-voordeel van Linux, meldde Robinson vorige week op een IBM-bijeenkomst. Hij noemt de Unix-achtige aard van Linux, die de inzet van systeembeheerderskennis en -ervaring vergemakkelijkt - met dus minimale trainingskosten. Daarnaast spelen lagere kosten voor ondersteuning en beheer mee, stelt Robinson.

Secundaire voordelen

Het tweede onderzoek dat IBM heeft laten uitvoeren, is van onderzoeksbedrijf Pund-IT die het rapport Beyond TCO - the unanticipated second stage benefits of Linux aflevert. Hiervoor is gekeken naar secundaire voordelen van Linux-gebruik, zoals lagere kosten voor licenties en hardware, betere consolidatiemogelijkheden en de aantrekkingskracht naar it'ers die met open source willen werken. Pund-IT stelt dat Linux zeer populair is onder it'ers en studenten Informatica, wat dus de recrutering van geschikt ict-personeel vergemakkelijkt.

Open source week Sri Lanka 'vierde' de afgelopen dagen zijn eerste open source week. Het ontwikkelingsland wil het ontwikkelen en het gebruik van gratis en vrije software, dus open source, bevorderen. Het initiatief is opgezet door het ICT Agentschap van het land, dat direct onder de premier valt, in samenwerking met de lokale open source- en Linux-gebruikersgroepen. De week viel dan ook samen met de FOSS-conventie (Free and Open Source Software) die in Sri Lanka plaatsvond. Daarbij waren ontwikkelaars en sprekers aanwezig van onder meer MySQL, PHP, PostgreSQL, Apache, Red Hat, Debian, IBM en OSI (Open Source Initiative). Ondertussen mikken leveranciers van closed source software, zoals Microsoft, met aangepaste, beperkte software-uitvoeringen op opkomende markten, waaronder dus ook ontwikkelingslanden. Microsoft biedt hiervoor de Starter Edition van Windows XP.

Voor dit onderzoek zijn drie bedrijven doorgelicht: het Europese Alliance UniChem, het Amerikaanse Boscov Department Stores en het Arabische Zahid Tractor and Heavy Machinery. Die drie bedrijven hebben Linux geïmplementeerd voor verschillende doeleinden en zouden nu de vruchten daarvan plukken. Zo is UniChem in 2002 begonnen aan de inzet van een datawarehouse en logistiek systeem draaiend op Suse Linux. Dat verving Windows, draaiend op Intel-servers.

Verder onderzoek nodig

Het positieve van deze lichtende Linux-voorbeelden is vorige week in de schaduw komen te staan door het nieuws dat Unilever afziet van zijn grootschalige Linux-migratie, in 2003 groots aangekondigd. CIO Neil Cameron laat nu in een interview met Silicon.com weten dat de overstap naar Linux op Itanium-servers is geschrapt. Hij voorziet verborgen kosten voor ondersteuning en beveiliging, wat de eerder verwachte kostenbesparingen zou nivelleren. Dit zou in de afgelopen twee jaar aan de orde zijn gekomen voor Linux, stelt Cameron.
Ondertussen zit Microsoft niet stil. Het heeft de Open Source Development Labs, gesteund door onder meer IBM, voorgesteld een gezamenlijk en onafhankelijk onderzoek naar de TCO van Windows en Linux te doen. OSDL-ceo Stuart Cohen heeft daar vorige week voor bedankt. Hij vermoedt, zoals veel Microsoft-critici in de open-sourcegemeenschap, een valstrik in het voorstel voor een vergelijking. Een enkel negatief element zou eruit gelicht worden om dan benadrukt - en door de betrokkenheid van de OSDL schijnbaar gelegitimeerd - te worden.