In Nederland hebben scale-ups in 2016 zo’n 538 miljoen euro aan investeringen opgehaald. Daarin is ook de beursgang van Takeaway.com, goed voor 328 miljoen euro, verdisconteerd. Hiermee staat Nederland op zevende plaats binnen Europa. Er waren 62 deals ter waarde van minstens 750.000 euro. Dit blijkt uit het European Scaleup Report 2016 van Antwerp Management School.
Omar Mohout, professor aan de Antwerp Management School, brengt al verschillende jaren de Europese scale up-scene in kaart en rapporteert hierover in zijn European Scaleup Report. Voor het onderzoeksrapport over 2016 is in 31 Europese landen gekeken naar investeringen in scale-ups (start-ups met een omzet boven één miljoen euro). Investeringen die werden meegenomen waren minimaal 750.000 euro.
In Europa waren er vorig jaar in totaal 1648 deals, ter waarde van net geen zestien miljard euro, volgens Mohout. Het meeste geld is in het Verenigd Koninkrijk opgehaald, namelijk 3,5 miljard euro. Daarna volgen Denemarken (bijna 2,5 miljard), Frankrijk (bijna 2,4 miljard) en Zweden (ruim 2,1 miljard).
Nederland scoort goed
Nederland doet het ook goed met het ophalen van financiering. In 2016 werden 62 investeringen gedaan, wat goed is voor 538 miljoen euro. Hiermee staat Nederland op de zevende plek in Europa. In België werden ook 62 deals gesloten. Echter, het opgehaalde kapitaal lag hier lager dan in Nederland, namelijk op 295 miljoen euro. Hiermee komen onze zuiderburen op de elfde plaats in Europa.
In Nederland bevinden de meeste scale-ups, die in 2016 investeringsgeld verworven, zich in Amsterdam (46 procent), gevolgd door Eindhoven en Delft. Er wordt veel geïnvesteerd in bedrijven gericht op zogenaamde healthtech, adtech en e-commerce. In heel Europa investeren bedrijven het meest in scale-ups gericht op de fintech, muziektechnologie, healthtech, reizen en e-commerce.
In Nederland is meer dan de helft van de investeringen (54 procent) volledig privé, 21 procent van de overheid en een kwart een combinatie van de beiden. Dit is volgens Mohout in lijn met andere Europese landen. Opvallend bij ons is dat een groot deel van de deals is gericht op de zakelijke markt (69 procent). Dat is een stuk hoger dan het Europees gemiddelde (58 procent). Ierland (74 procent) en België (70 procent) investeren nog meer in zakelijke oplossingen.
Artificial intelligence en data-analyse
Wat zakenmodellen betreft, scoort de ‘marktplaats’-aanpak het hoogst bij het binnenhalen van kapitaal. Voorbeelden hiervan zijn SendCloud uit Eindhoven, aanbieder van een verzendtool voor webshops, en Tiqets. Dat Amsterdamse bedrijf verkoopt via een app tickets voor cultuur en entertainment. Ook scoren hardware-leveranciers goed en bedrijven op het gebied van artificial intelligence en/of data-analyse. Als voorbeeld noemt de professor SciSports, een bedrijf uit Enschede dat voetbalwedstrijden analyseert, BlueBee uit Rijswijk, die kostenbesparing op genetisch materiaal realiseert via analyses, en CrowdyNews. Dat bedrijf uit Groningen biedt een platform waarmee social media-activiteiten worden verzameld en gefilterd.
Gekeken naar de investeerders, zijn Newion Investments en Inkef Capital de meest actieve investeerders. Zij worden gevolgd door 5square en Brabant Development Agency (BOM). Corporate investeringen in Nederlandse scale-ups komen van Slingshot, Novamedia, Rabobank, Wayne Parker Kent, KPN, DeNA, Robert Bosch, VDL Groep, Salesforce, ReadyTech & NovioTech.
Spin-off, acceleratie en overnames
Het onderzoek toont aan dat slechts 8 procent van de Europese scale-ups spin-offs of spin-outs zijn. Nederlandse spin-offs scoren minder goed bij investeringsrondes; in totaal haalden vijf spin-offs vorig jaar financiering op. Zij komen van de Universiteit van Twente, Delft University of Technology, Eindhoven University & University of Amsterdam.
Daarnaast blijkt dat 14 procent van de Europese scale-ups die in 2016 een investering ontvingen, hebben deelgenomen aan een acceleratieprogramma. In Nederland zijn dit er vijf: Connecterra (Breed Reply), ParkBee (YES!Delft), Channable (UtrechtInc), GitLab (Y Combinator) en ULU (HighTechXL).
Ook waren er een diverse Nederlandse scale-ups die met het opgehaalde geld op overnamepad gingen. Zo nam 3D Hubs het Roemeense Printivate over, kocht OneFit het Duitse Kurspass, lijfde Takeaway.com Resto-in in (actief in Duitsland en België) en werd Velio uit China overgenomen door ULU.
StartupJuncture
StartupJuncture, een website voor de Nederland start-up-scene, onderzoekt ook het aantal investeringen in Nederlandse start-ups. Zij hanteren vijftigduizend euro als ondergrens. De website meent dat er in 2016 149 deals waren met een waarde van 263,9 miljoen euro.
Mohout legt uit hoe de verschillende uitkomsten tussen beide rapporten tot stand komen: ‘De ondergrens bij StartupJuncture ligt een stuk lager. Dat scheelt weinig in opgehaalde kapitaal maar uiteraard wel een groot verschil in aantal deals. Ook neemt StartupJuncture bedrijven die niet noodzakelijk digitale technologie aanbieden, zoals The Ocean Cleanup. Tot slot is het bij StartupJuncture voldoende als de oprichters Nederlander zijn. Wij kiezen enkel bedrijven die ook Europese activiteiten hebben. Maar het grootste verschil tussen beide analyses is dat wij ook technologiebedrijven opnemen die naar de beurs trekken. Neem Takeaway.com als voorbeeld; die beursgang is goed voor 328 miljoen euro.’
