Technologie- en zorgbedrijven slaan de handen ineen om de zorgsector te helpen. Met slimme wearables, speciale apps en snelle data-analyse beloven zij de zorginstelling efficiënter, en de zorgverlening effectiever, te maken. Maar is het doel van deze bedrijven niet vooral om de eigen winstgevendheid te vergroten? Tussen alle laaiende reacties op de innovatieve ontwikkelingen mis ik één stem: die van de patiënt.
De Amerikaanse televisieserie Continuum stelt de wereld in het jaar 2070 voor als een maatschappij waarin een publieke overheid niet meer bestaat. De wetten en regels worden gemaakt en bekrachtigd door een conglomeraat van bedrijven, ‘the Company’ genaamd. Aan het hoofd van dit conglomeraat staat een it-bedrijf onder leiding van iemand die sterk doet denken aan Bill Gates of Steve Jobs.
Continuum is een dramaserie, dus de situatie is niet erg hoopgevend, maar ook niet realistisch. Het idee dat een bedrijfsmatige aanpak de efficiëntie verbetert in de publieke sector, is echter geen sciencefiction. Zo wordt marktwerking in de zorgsector al jaren gestimuleerd. Het idee is dat een zakelijke aanpak, inclusief winstoogmerk, leidt tot innovatie die de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg verbetert.
Zorgkosten verlagen
Innovatie staat in de zorg steeds meer gelijk aan informatietechnologie: digitalisering, automatisering en gegevensintegratie. Het doel is de zorgkosten te verlagen, en de zorgverlening te verbeteren, door zorggegevens overal en altijd in het juiste formaat beschikbaar te stellen waar zorgverlener en patiënt samenkomen. Allerlei mobiele apparaten, snellere verbindingen en grote opslag- en verwerkingscapaciteit maken bovendien echte preventie mogelijk. Voorkomen is beter dan genezen, dat geldt ook voor de kosten.
Vorige maand lanceerde Apple bijvoorbeeld de nieuwe toepassing Researchkit, een app die medisch- en gezondheidswetenschappelijk-onderzoek ondersteunt. Apple wil het onderzoek naar aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en diabetes verrijken door patiëntengegevens te verzamelen met de iPhone. Omdat dit apparaat beschikt over allerlei sensoren en meestal in de broek- of jaszak zit, kan ResearchKit de informatie continu vergaren.
Natuurlijk kunnen andere it-reuzen niet achterblijven. Google werkt bijvoorbeeld aan Google Fit, een app die min of meer hetzelfde beoogt als de Researchkit van Apple. Er ontstaat daardoor direct een strijd om het marktleiderschap. Hoe kan dat nu beter zijn voor patiënten?
Geen winstbejag
Volgens Apple zit er achter Researchkit geen winstbejag. Maar het Amerikaanse zakenblad Fortune stelt terecht de vraag: als Apple echt louter filantropische bedoelingen heeft, waarom werkt Researchkit dan alleen op het iOS-besturingssysteem van Apple? Nog geen 15 procent van de smartphones ter wereld is een iPhone. Meer dan 80 procent van de smartphones gebruikt het Android-besturingssysteem van Google. Apple maakt Researchkit dus ontoegankelijk voor de overgrote meerderheid van de wereldbevolking.
Als het de bedrijven er echt om gaat de zorgverlening te verbeteren, zou je denken dat de bedrijven samenwerken. Het platform van Apple is open source, dus het zou vrij eenvoudig moeten zijn ook versies van Researchkit te maken voor Android, Windows, BlackBerry, et cetera. Maar ‘open’ betekent bij Apple niet volledig open, de app is niet los te kweken van iOS. Hetzelfde geldt overigens voor de ‘open’ apps van Google.
Wetenschappers en farmaceutische bedrijven kunnen onderzoeken verfijnen en verrijken met apps zoals Researchkit en Google Fit. Dat onderzoek leidt tot betere behandelingen en medicijnen, maar die zijn niet per definitie goedkoper. Bovendien krijgen zorgsystemen door deze apps alleen maar meer informatie te verwerken, wat ook uitdagingen met zich mee brengt.
Op welke wijze profiteert de patiënt hiervan? Het wordt tijd dat de bedrijven achter de eHealth-oplossingen de patiënt centraal stellen, niet hun eigen concurrentiepositie of winstgevendheid. Anders wordt het schrikbeeld van de televisieserie Continuum misschien toch werkelijkheid.
Kosten verlagen gaat ook met gewoon luisteren. Wanneer een apotheker 3 x het verkeerde stuurt kost dat onnodig geld. Wanneer de wijkverpleging geen pleister heeft om wondverzorging te doen is dat ook merkwaardig.
IT is mooi, het is ook mijn vak maar soms is gewoon luisteren genoeg om kosten te besparen.
Die Amerikaanse serie Continuum is gestopt na een paar seizoenen i.v.m. de kijkcijfers. Dus blijkbaar zitten veel mensen niet op dat toekomstbeeld te wachten.
Maar als je bedenkt dat feitelijk de multinationals nu al een dusdanig grote vinger in de pap hebben wereldwijd dat je serieus mag afvragen in hoeverre de democratie nog wel van toepassing is en of deze bedrijven voldoen aan het sociale contract.
Wat Apple betreft is zij bezig met deze eHealth toepassingen maar ook met de ontwikkeling van autos en een betaal product. Zij hebben dus wel degelijk dezelfde aspiraties al ’the Company’.