Wein, Weib und Gesang

“Wie niet houdt van wijn, vrouwen en gezang: blijft een sukkel zijn leven lang”. Dit is (vrij vertaald) een oude Duitse uitdrukking die het belang van ‘fun’ onderstreept. Van de week schreef ik al over “Weib” (Cybersex en BI) daarom richt ik vandaag mijn pijlen op ‘Wein’ en ‘Gesang’. Eén van de trends op BI gebied is het ondersteunen van beslissingen met statistische analyse. De verzamelterm hiervoor is analytics. Bekende boeken hierover zijn ‘Competing on Analytics’ door Thomas Davenport en ‘Super Crunchers’ door Ian Ayres. Zij leren ons dat je niet langer een nerd bent als je denkt dat regressie best cool is. Ayres beschrijft in Super Crunchers hoe het analyseren van een grote database meer inzicht kan opleveren over het menselijke gedrag. Een van zijn cases bevat het werk van Oren Ashenfelter. Oren kan de kwaliteit van Bordeaux wijnen schatten op basis van regressie (basis variabelen zijn regen en temperatuur). ‘Echte wijnkenners’ zijn sceptisch. Robert Parker, één van die leidende wijnkenners, zegt hierover: “it is really a Neanderthal way of looking at wine”. Maar wat blijkt? De voorspellingen van Ashenfelter zijn vaker juist dan de traditionele manier (ruiken, slokje, gorgelen, spugen) maar wel minder leuk.

Vorig jaar oktober was het democratie week. Meer dan 40 omroepen hebben hier wereldwijd aandacht aan besteedt op radio en TV. In Nederland was er onder meer een competitie voor een nieuw Nederlands volkslied. Je kunt de inzendingen terug luisteren op http://www.wijzijndebaas.nl/page/liederen. Als follow up op dit programma werd ingegaan op een bedrijf genaamd Platinum Blue. Zij hebben een product getiteld Music X-ray. Dit is een complex computer programma dat liedjes in plusminus 30 stukjes hakt. Zij kijken hierbij naar zaken als: ritme, melodie, harmonie, cadans, etc. Deze krijgen allemaal een bepaalde score. Zij hebben namelijk ontdekt dat alle hits een soortgelijk patroon hebben. Als jouw liedje meer overeenkomt met dit patroon verhoogt dit de kans op succes. Zij beweren zelf dat wanneer alleen de mens beslist dit in 10% van de gevallen een succes oplevert. Echter wanneer er ook statische analyse bij komt gaat deze score omhoog naar 75%. Dat zet Gordon en Idols toch in een heel ander daglicht. Natuurlijk is hier ook weer commentaar van de gevestigde orde. De Engels X-Factor jury voorzitter Louis Walsh zegt hierover: “The only technology I would use to pick a hit is my ears. I would not listen to a computer”.

In beide voorbeelden van wijn en muziek is het patroon gelijk. De ouderwetse of traditionele manier van zakendoen wordt door deze nieuwe statistische benadering in de verdediging gedrukt. Er is immers genoeg bewijs dat wanneer analytics toegevoegd wordt aan het beslisproces de resultaten aanzienlijk verbeteren. De mens heeft met al zijn ervaringen, attitudes en vaardigheden dan nog wel een belangrijke rol maar niet die van de eindbeslisser. Dat laten we gezien het voorgaande voortaan maar liever aan de statistiek over! De mens moet zijn expert mening aan het algoritme kunnen toevoegen als extra factor, maar de computer beslist. Dit doet mij sterk denken aan het Frankenstein principe: “You have created me, but I am your master”.

Valt er dan vrijwel niks meer te doen voor de mens en wint dus de machine? Gelukkig niet, immers wij eenvoudige mensen hebben ondanks al onze beperkingen en vooroordelen één ding voor op de machines en dat is onze intuïtie en fantasie. Hierdoor zijn we in staat om variabelen wel of niet toe te voegen aan de statistische analyse. Daarom moet er volgens mij een dialoog op gang komen tussen BI tools en hun eindgebruikers in plaats van het vaak eenzijdig ophoesten van gegevens in al dan niet gestructureerde vorm. Dit heen en weer tikken tussen mens en techniek kan dan leiden tot iets wat ik intuïtieve intelligentie wil noemen. Inzicht zonder er (veel) over na te denken. En als alles fout gaat? Dan trekken we toch gewoon de stekker er uit.